SAOPŠTENJE: Održana radionica “Bezbjednost pacijenta - Infekcije povezane sa zdravstvenom zaštitom (HCAI)”

U organizaciji Direktorata za unapređenje i kontrolu kvaliteta Ministarstva zdravlja i uz podršku TAIEX-a, 09 i 10 marta 2015 godine, održana je radionica „Bezbjednost pacijenta – Infekcije povezane sa zdravstvenom zaštitom”. RAdionicu je otvorio koordinator Ministarstva zdravlja Ministar dr Suad Numanović. Ministar je u svom govoru naglasio da se u vremenima krize društvo u cjelini pa i naš zdravstveni sistem, nalazi pred brojnim izazovima, a bezbjednost pacijenta je jedan od izazova za sve zdravstvene sisteme pa i za naš. Zatim je mr sc med Sanja Simović, direktor Direktorata za unapređenje i kontrolu kvaliteta, upoznala učesnike s glavnim temama o kojima se raspravljalo tokom radionice i predstavila nacionalni pristup i misiju Ministarstva zdravlja u bezbjednosti pacijenata, uključujući prevenciju i kontrolu infekcija u svijetlu EU zahtjeva.
Radionica je organizovana sa pozitivnom atmosferom, sa veoma zainteresovanim učesnicima za informacije i znanja o prevenciji i kontroli infekcija od međunarodne grupe stručnjaka. Učesnici su došli iz sedam općih bolnica, tri specijalne bolnice, pet ustanova primarne zdravstvene zaštite sa stacionarom, Kliničkog centra Crne Gore, uključujući dvije bolnice u privatnom vlasništvu.
Zajedno s najvećim evropskim autoritetima za HCAI kroz šest ključnih tema učesnici su prošli različite segmente zdravstvene zaštite vezane za HCAI sa posebnim osvrtom na bolničke infekcije, razgovarali o pronalaženju najpovoljnijih modela za njihovu prevenciju, nadzor, praćenje i suzbijanje. Imali smo čast da budemo domaćini i da nam prenesu svoja znanja najpoznatiji evropski eksperti: Dr. Carl Suetens, the European Centre of Disease Prevention and Control (ECDC); Prof.Jasenka Škrlin, MD, PhD, clinical microbiologist, Dubrava University Hospital Zagreb, Croatia; Prof.Vera Vlahović/Palcevski, MD, PhD Specialist in Clinical Pharmacology Department of Clinical Pharmacology Univerity of Rijeka, Medical School and University Hospital Rijeka, Croatia; Asst.Prof.Viktorija Tomič, MD, PhD, clinical microbiologist, University Clinic Of Respiratory And Allergic Diseases, Golnik, Slovenia.
Može se zaključiti da su rezultati radionice:
1. Povećana svijest o infekcijama povezanim sa zdravstvenom zaštitom (HCAI)
2. Pruženo je više informacija o savremenim pristupima prevencije i kontrole HCAI
3. Prepoznata je važnost stvaranja kulture ne-okrivljavanja u zdravstvenim ustanovama
4. Prepoznata je potreba da se u lokalne zakone uključe direktive i preporuke EU:
a. Rukovodilac / Koordinator Tima za nadzor bolničkih infekcija je doktor (specijalista mikrobiolog ili epidemiolog ili infektolog ili specialist higiene) sa dodatnom edukacijom s područja sprečavanja bolničkih infekcija;
b. Zdravstvena ustanova mora imati najmanje višu ili visoku medicinsku sestru za sprečavanje bolničkih infekcija u punom radnom vremenu (omjer 1 medicinska sestra na 250 kreveta) sa dodatnom edukacijom iz bolničkih infekcija;
5. Prepoznata je potreba da se uspostave kontinuirane edukacije o prevenciji i kontroli HCAI
6. Prepoznata je potreba da se izrade nacionalne smjernice i uspostavi mreža za prevenciju i kontrolu HCAI i za nadzor i prevenciju širenja multirezistentnih organizama
a. Zdravstvene ustanove trebale bi izraditi i staviti na snagu programe za otkrivanje i sprečavanje širenja multirezistentnih organizama (MDRO)
b. Izrada upitnika na nacionalnom nivou koji bi Nacionalna komisija za bolničke infekcije / Direktorat za unapređenje i kontrolu kvalitete proslijedio svim zdravstvenim ustanovama. Na taj način vrši se upoređivanje uporedivih bolnica na godišnjem nivou (sličnih po kapacitetu i vrsti pružanja zdravstvene zaštite , npr. KC sa KC, Opšte bolnice sa Opštim i sl.)
c. Uvesti formular za: Prijem bolesnika iz neke druge zdravstvene ustanove (evidentirati MDRO, upisati zadnje nalaze); Otpust bolesnika iz zdravstvene ustanove ako je bolesnik koloniziran sa nekim bolničkim uzročnikom
7. Prepoznata je potreba da se izradi nacionalna smjernica za racionalnu upotrebu antibiotika i potreba da se uspostavi sistem aktivnog praćenja potrošnje antibiotika u zdravstvu
a. Osnivanje bolničkih timova za nadzor nad primjenom antimikrobnih ljekova; u timu mora biti najmanje medicinski mikrobiolog; klinički farmakolog ili farmaceut i infektolog
b. Uspostavljanje sistema za praćenje potrošnje antimikrobnih ljekova (u DDD) i praćenje rezistencije
c. Izrada Smjernica za primjenu antimikrobnih ljekova za liječenje infekcija u bolnici
d. Uspostavljanje koncepta rezervnog antibiotika; kontinuirana edukacija ljekara; redovni feed-back izvještaja o antibiotskog rezistenciji ljekarima
8. Povećana je svijest o potrebi pravovremene i otvorene komunikacije između svih strana uključenih u proces zdravstvene zaštite
a. Rad na poboljšanju komunikacije na vertikalnom i horizontalnom nivou;
b. Uvesti leaflet za pacijenta koji ima bolničku infekciju (koji je i u izolaciji) / Uvesti leaflet i za rodbinu (posjetica) navedenog bolesnika
9. Prepoznata je potreba da se razviju i uvedu standardne operativne procedure, algoritmi, protokoli kako bi se smanjio rizik od HCAI
a. Izraditi SOP za prevenciju i kontrolu HCAI i za nadzor i prevenciju širenja multirezistentnih organizama
b. Pri prijemu bolesnika u JIL ili rizična hirurška odjeljenja uzeti: bris nosa (po potrebi i ždrijela); urinokulturu (ako pacijent dolazi sa urinarnim kateterom, uzorak uzeti tek nakon promjene); perianalni bris (samo kod sumnje na C.difficile, VRE); u slučaju da pacijent ima respiratorne smetnje – sputum)
c. U slučaju pacijenta sa bolničkim uzročnikom – pokušati ga izolovati u posebnu sobu; može se kohortirati dva ili više bolesnika sa istim bolničkim uzročnikom
10. Prepoznata je potreba da se uspostavi tim za kontrolu infekcije koji se sastoji od najmanje od jedne sestre za kontrolu infekcije (ICN) i ljekara za kontrolu infekcije u svakoj zdravstvenoj ustanovi u cilju unapređenja prevencije i kontrole HCAI i na taj način poboljšanja kvaliteta i bezbjednosti njege pacijenta
a. Higijena ruku kao nacionalni indikator kvaliteta zdravstvene zaštite
b. Program sprovođenja bezbjednog okruženja za pacijenta tokom hospitalizacije

Učesnici i predavači su se složili da zemlje u regiji imaju iste probleme u kontroli i prevenciji infekcija i organizacija ovakvih radionica je vrlo korisna za zdravstvene radnike u regiji u savladavanju prepreka s kojima se suočavaju u oblasti kontrole i prevencije bolničkih infekcija.
Učesnici i predavači su zaključili da je dodatna podrška TAIEX instrumenta u tom smislu veoma dobrodošla.