Glavni ciljevi ovog projekta su završetak mapiranja radona, objektivnija procjena srednje efektivne doze za stanovništvo zbog udisanja radona i edukacija stanovništva o uticaju radona na zdravlje. Zatim, jačanje kadrovskih i institucionalnih kapaciteta za mjerenje i mitigaciju radona, inoviranje nacionalne radonske legislative u cilju njenog usaglašavanja sa direktivama Evropske unije i standardima Međunarodne agencije za atomsku energiju, kao i priprema nacionalne Strategije za zaštitu od radona, čime će se unaprijediti nacionalni sistem za zaštitu od jonizujućih zračenja.
Međunarodna agencija za atomsku energiju, u okviru Projekta, dodijelila je značajnu opremu crnogorskim institucijama, a Tamara Đurović, projekt menadžer i rukovodilac Direkcije za zaštitu vazduha i zaštitu od buke u životnoj sredine, u Ministarstvu održivog razvoja i turizma, prisutne je informisala o brojnim realizovanim aktivnostima na Projektu u prethodnih godinu dana.
U pravcu jačanja kapaciteta, održano je i više ekspertskih misija i studijskih posjeta, a posebno značajna bila je posjeta Dr Tomasa Beka, iz njemačke Savezne kancelarije za zaštitu od zračenja, sa ciljem pripreme nacrta studije izvodljivosti za formiranje laboratorije za testiranje i kalibraciju instrumenata za mjerenje radona u vazduhu, što je Međunarodna agencija za atomsku energiju ocijenila veoma pozitivno i otpočela sa pripremom tenderske procedure za nabavku te opreme.
„Ova sekundarna radonska kalibraciona laboratorija biće prva te vrste u zemljama u okruženju, te dugujemo posebnu zahvalnost Zavodu za metrologiju na spremnosti da se nova laboratorija uspostavi, čime će Zavod proširiti svoje usluge, a Crna Gora dodatno unaprijediti saradnju sa zemljama iz regiona“, istakla je Đurović.
U 2015, drugoj godini realizacije projekta, odvijale su se i intenzivne aktivnosti Ekspertskog tima i saradnika na Projektu, koje su u roku realizovane. Jedan od najsloženijih zadataka bila je priprema i realizacija „zimskog“ i „ljetnjeg“ mjerenja radona u stambenim objektima, o čemu je prisutne detaljnije informisala prof. dr Nevenka Antović sa Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta Crne Gore, članica Ekspertskog tima, koja je ujedno i rukovodilac Tima za prospekciju radona.
Ona je tom prilikom istakla da su dozimetri za zimsko mjerenje postavljeni na 537 lokacija, a za ljetnje mjerenje na 636 lokacija, i da se rezultati tih analiza, koje su vrlo složene i kompleksne, očekuju tokom 2016. godine.
Vlada Crne Gore prepoznala je značaj ovog projekta i predvidjela njegov nastavak kandidovanjem novog projekta „Radon u crnogorskim školama i vrtićima“, koji je odobrila Međunarodna agencija za atomsku energiju, u novom ciklusu tehničke pomoći 2016-2017. godine. Nosioci projekta Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Ministarstvo prosvjete, Crnogorska akademija nauka i umjetnosti i Agencija za zaštitu životne sredine. Cilj projekta je da se izmjeri koncentracija radona u svim školama i vrtićima u Crnoj Gori, kao i da se opreme pojedini školski kabineti fizike, te da se nastavni kadar, djeca i njihovi roditelji, upoznaju sa uticajem ovog gasa na zdravlje čovjeka. Vrijednost projekta je 195.904 eura.
Takođe, odobren je i nacionalni projekat „Unapređenje regulatorne infrastrukture u oblasti nuklearne i radijacione sigurnosti“ vrijednosti 192.500 eura, čiji su nosioci Ministarstvo održivog razvoja i turizma i Agencija za zaštitu životne sredine, a cilj je izrada novog Zakona iz oblasti zaštite od jonizujućih zračenja i podzakonskih akata. Sprovođenje projekata počeće 2016. godine.
Evropska komisija je prepoznala posvećenost institucija i u tom smislu odobrila IPA višekorisnički projekat „Dalje jačanje tehničkih kapaciteta nuklearnih regulatornih tijela Albanije, Bosne i Hercegovine, Makedonije, Crne Gore, Srbije i Kosova“. Cilj projekta je dalje jačanje regulatorne infrastrukture iz oblasti radijacione sigurnosti i 100% usklađivanje nacionalnih propisa sa pravnom tekovinom Evropske unije u ovoj oblasti. Projekat u ime Evropske komisije sprovodi Konzorcijum kojim rukovodi ENCO. U Konzorcijumu su Uprava za nuklearnu sigurnost Slovenije, Uprava za zaštitu od zračenja Slovenije i regulatorno tijelo Njemačke GRS. Radon je takođe jedna od tema ovog projekta.
„Odobravanje ovih projekata došlo u pravom trenutku, kada su se juče na Međuvladinoj konferenciji koja se održala u Briselu, otvorili pregovori u poglavlju 15 - Energetika, u okviru kojeg se nalazi oblast nuklearne sigurnosti i zaštite od zračenja“, zaključila je Đurović.
Period realizacije projekta „Mapiranje radona u Crnoj Gori i unapređenje nacionalnog sistema zaštite od radona“ je tri godine, projekat je finansiran od strane Međunarodne agencije za atomsku energiju i Vlade Crne Gore, a uz podršku kancelarija OEBS i UNDP u Crnoj Gori. Nosioci Projekta su Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Agencija za zaštitu životne sredine i Crnogorska akademija nauka i umjetnosti.