Regionalna konferencija “Početi iznova - promjena teatarskog sistema”, u organizaciji Fakulteta dramskih umjetnosti Univerziteta Crne Gore, održana je danas u Ministarstvu kulture.
Povod za konferenciju je nedavno objavljenja knjiga Dragana Klaića, “Početi iznova - promjena teatarskog sistema” u izdanju izdavačke kuće Clio, Fakulteta dramskih umjetnosti na Cetinju i Univerziteta umetnosti u Beogradu, koja govori o savremenim izazovima tranformacije institucionalnog sistema pozorišta i ugroženosti njegove dosadašnje javne misije.
Konferenciju je otvorio prof.mr Janko Ljumović, ministar kulture, koji je rekao: ”Iskustvo čitanja tekstova i knjiga Dragana Klaića, uvijek je iskustvo čitanja polemičkog teksta. Knjiga Početi iznova: Promjena teatraskog Sistema, savremene izazove pozorišne umjetnosti i pozorišne produkcije u osnovi kontekstualizuje sa pitanjima aktuelnih izazova kulturnih politika u Evropi. Izazovi javnih politika u kulturi predstavljaju se i postavljaju kao odgovor pozorišta i pozorištem na cijeli niz društvenih kriza savremene Evrope. Odgovori pozorišta na društveni kontekst i na javne kulturne politike uspostavljaju nove teatarske realnosti, pozorišne politike i prakse koje redefinišu ulogu javnog pozorišta danas. Intrigantno i zaljubljenički, autor traga za odgovorima i razlozima zašto je i danas u XXI vijeku bitna uloga javnog modela pozorišta. Uloga uprkos svim izazovima koji se nameću kao nepovoljan sadržaj za njegov današnji status i dalji razvoj, poput komercijalizacije pozorišta.”
“Vjerujem da vaša današnja diskusija i razgovor o promjenama teatarskog sistema jeste od značaja za promjene u kulturnim politikama koje moraju odgovornije da integrišu pojedinačna polja umjetničkog sistema u svoj ukupan sistem značenja, odnosno da odrede pravce učinkovitog djelovanja koji pokazuje mogućnost da možemo proaktivno djelovati uprkos strahu od promjene u sektoru kulture, odnosno da možemo težiti uspostavljaju standarda u umjetničkom i poslovnom upravljanju kulturom,” dodao je Ministar.
Konferencija je kroz tri panel diskusije, po uzoru na Klaićeve podnaslove iz knjige pojedinačno diferencirala različita problemska pitanja.
Na prvom panelu nazvanom “Trvdoglavo i dezorijentisano pozorište – između budžetske subvencije i tržišta dokolice!”, o teorijskom pozicioniranju problema institucionalnog, neprofitnog ili narodnog pozorišta u korelaciji sa izazovima, ali i dostignućima komercijalnog pozorišta. govorili su dr Milena Dragićević Šešić (FDU, Beograd), dr Darko Lukić (ADU, Zagreb), dr Ana Stojanoska (FDU, Skoplje), dr Aldo Milohnić (AGRFT, Ljubljana).
U drugoj panel diskusiji “Kontekstualna promjena – izazovi repertoara pozorišta i festivala”, o najznačajnijim pitanjima dinamičnih promjena u okviru kojeg se definiše repertoar institucionalnog pozorišta i festivala govorili su dr Ivan Medenica (FDU, Beograd), dr Hazim Begagić (FDU, Tuzla), Ivica Buljan, direktor Drame HNK u Zagrebu.
Na trećem panelu, “Švedski sto - izvedbene prakse i izazovi novih produkcionih modela”, diskutovali su Jeton Neziraj, umjetnički direktor Qendra Multimedia iz Prištine i Dragana Tripković, ATAK Podgorica. Ovaj panel je imao za cilj da pokaže raznolikost regionalnih pozorišnih modela i da kroz studije slučaja diferencira odgovore i ukaže na niz primjera dobre regionalne prakse.
Moderatori konferencije su bili: Nataša Nelević, pozorišna kritičarka iz Podgorice, Katarina Pejović, dramaturškinja iz Zagreba i Zoran Hamović, direktor izdavačke kuće Clio, dok je zaključna razmatranja izložio dr Edin Jašarović (FDU, Cetinje).
Konferencija je jedan od prvih regionalnih skupova koji je problematizovao postojeći okvir institucionalnog pozorišta i različitih aspekata njegovog funkcionisanja. Značaj kulturnih politika i njihova korelacija sa pozorišnim politikama i praksama treba da dovede do funkcionalnih modela koji iniciraju promjene u savremenom teatru, zaključeno je na kraju Konferencije.