Informacije za strance - privremeni boravak i rad

Zakon o strancima (“Sl list CG” br.12/2018 i 3/2019)

Stranac u Crnoj Gori može da radi na osnovu dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada.

Stranac može da radi u Crnoj Gori samo na poslovima za koje mu je izdata dozvola za privremeni boravak i rad ili potvrda o prijavi rada i samo kod poslodavca koji ga zapošljava.

Poslodavac može da rasporedi stranca samo na poslove za koje mu je izdata dozvola za boravak i rad, odnosno potvrda o prijavi rada.

Poslodavac mora u poslovnim prostorijama, odnosno mjestu rada stranca imati kopiju dozvole za boravak i rad, odnosno kopiju potvrde o prijavi rada stranca koji kod njega radi.

Poslodavac je dužan da o prestanku rada stranca, prije isteka roka važenja dozvole za boravak i rad, obavijesti Ministarstvo, najkasnije u roku od osam dana od dana prestanka rada stranca.

1) zapošljavanja stranca;
2) sezonskog zapošljavanja stranca;
3) rada upućenog radnika
(a) pružanje ugovorenih usluga;
(b) kretanje lica unutar stranog privrednog društva.

DOZVOLA
ZA PRIVREMENI BORAVAK I RAD RADI ZAPOŠLJAVANJA
(ČL. 70 ZAKONA O STRANCIMA)

Zahtjev za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad stranac podnosi lično Ministarstvu unutrašnjih poslova (Područnoj jedinici Ili Filijali za građanska stanja i lične isprave) u mjestu boravka, na propisanom obrascu.
Dozvola za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja stranca izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžiti najduže do dvije godine.
Dozvola za privremeni boravak i rad za preduzetnike i izvršne direktore u privrednim društvima u kojima su oni jedini vlasnici ili vlasnici više od 51% kapitala može se produžavati dok ispunjavaju uslove iz člana 43 Zakona o strancima
Poslodavac je dužan da, u roku od 24 časa od dana izdavanja dozvole za privremeni boravak i rad radi zapošljavanja, sa strancem zaključi ugovor o radu i prijavi ga na obavezno socijalno osiguranje, u skladu sa propisima o radu.
Ako stranac ne stupi na rad u roku utvrđenom u ugovoru o radu, poslodavac je dužan da, najkasnije u roku od tri dana, o tome obavijesti Ministarstvo radi poništavanja dozvole za boravak i rad.

- dokaz o sredstvima za izdržavanje;
-dokaz o obezbijeđenom smještaju;
- dokaz o zdravstvenom osiguranju;
- fotokopija važeće putne isprave;
- dokaz da u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od 6 mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;
- pisana ponuda poslodavca za zapošljavanje stranca na određenom radnom mjestu koja sadrži-sve bitne elemente iz ugovora o radu (ne prilaže preduzetnik i izvršni direktor ukoliko je jedini vlasnig ili vlasnik više od 51% kapitala);
- dokaz o stečenom nivou obrazovanja i kvalifikaciji (nije potrebno priznavanje diploma koje su u R. Srbiji izdate prije 25.01.2008. godine, kao i iz bivših republika S.F.R.J. do dana kada su postale samostalne države tj. 1992/1993. godine);
- dokaz o zdravstvenoj sposobnosti (ljekarsko uvjerenje izdato od strane nadležne zdravstvene ustanove u Crnoj Gori);
- dokaz o registraciji pravnog ili fizičkog lica sa sjedištem u Crnoj Gori (izvod iz CRPS).
-dokaz o uplati za zahtjev 2 eura
- administrativnu taksu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad 60,00 eura.
- administrativnu taksu za produženje dozvole za privremeni boravak i rad 30,00 eura.
-dokaz o uplati naknade troškova za izradu obrasca dozvola 5 eura.

DOZVOLA
ZA PRIVREMENI BORAVAK I RAD RADI SEZONSKOG ZAPOŠLJAVANJA
(ČL. 71 )

Pod sezonskim zapošljavanjem stranca podrazumijeva se radni odnos na određeno vrijeme radi obavljanja sezonskih poslova u djelatnostima sezonskog karaktera.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja izdaje se sa rokom važenja do šest mjeseci u vremenskom periodu od jedne godine.

Izuzetno, ako obavljanje sezonskih poslova to zahtijeva, dozvola iz stava 2 ovog člana može se produžiti, za još dva mjeseca kod istog ili drugog poslodavca, pri čemu rok važenja dozvole ne može biti duži od osam mjeseci u vremenskom periodu od jedne godine.

Poslodavac je dužan da, u roku od osam dana od dana izdavanja dozvole za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja, sa strancem zaključi ugovor o radu i prijavi ga na obavezno socijalno osiguranje, u skladu sa propisima o radu.

Ako poslodavac sa strancem ne zaključi ugovor o radu u roku iz stava 4 ovog člana, dužan je da, najkasnije u roku od tri dana, o tome obavijesti Ministarstvo radi poništavanja dozvole za boravak i rad.

- dokaz o sredstvima za izdržavanje;
- dokaz o obezbijeđenom smještaju;
- dokaz o zdravstvenom osiguranju;
- fotokopija važeće putne isprave;
- dokaz da u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od 6 mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;
- pisana ponuda poslodavca za sezonsko zapošljavanje stranca na određenom radnom mjestu koja sadrži-sve bitne elemente iz ugovora o radu;
- dokaz o stečenom nivou obrazovanja i kvalifikaciji (nije potrebno priznavanje diploma koje su u R. Srbiji izdate prije 25.01.2008. godine, kao i iz bivših republika S.F.R.J. do dana kada su postale samostalne države tj. 1992/1993. godine);
-dokaz o zdravstvenoj sposobnosti (ljekarsko uvjerenje izdato od strane nadležne zdravstvene ustanove u Crnoj Gori);
- dokaz o registraciji pravnog ili fizičkog lica sa sjedištem u Crnoj Gori (izvod iz CRPS).
-dokaz o uplati za zahtjev 2 eura
- administrativnu taksu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad 60,00 eura.
- administrativnu taksu za produženje dozvole za privremeni boravak i rad 30,00 eura.
-dokaz o uplati naknade troškova za izradu obrasca dozvola 5 eura.


Dozvola za privremeni boravak i rad radi sezonskog zapošljavanja neće se izdati strancu ako:

• je poslodavac od kojeg je dobio ponudu više od dva puta kažnjavan zbog nezakonitog zapošljavanja ili neprijavljivanja rada stranca;
• je u toku postupak stečaja privrednog društva od kojeg je dobio ponudu ili je to društvo bilo u stečaju;
• poslodavac od kojeg je dobio ponudu ne obavlja privrednu djelatnost;
• je poslodavac od kojeg je dobio ponudu kažnjavan jer nije ispunio obaveze po osnovu poreza i doprinosa za radnike.


DOZVOLA
ZA PRIVREMENI BORAVAK RADI PRUŽANJA
UGOVORENIH USLUGA
(ČLAN 73)

Stranac može pružati ugovorene usluge na osnovu ugovora zaključenog između stranog privrednog društva i pravnog lica sa sjedištem u Crnoj Gori za koje se usluge vrše.

Ugovorene usluge može pružati i stranac koji je registrovan za obavljanje privredne i druge djelatnosti u drugoj državi, na osnovu ugovora zaključenog sa pravnim licem sa sjedištem u Crnoj Gori (nezavisni stručnjak).
Ugovorene usluge može pružati stranac koji je zaposlen kod stranog privrednog društva koji usluge vrši u skladu sa ugovorom.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi pružanja ugovorenih usluga izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžiti do završetka ugovorenih usluga, odnosno najduže do dvije godine.

- dokaz o sredstvima za izdržavanje;
- dokaz o zdravstvenom osiguranju;
- fotokopija važeće putne isprave;
- dokaz da u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od 6 mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude.
- ugovor o pružanju ugovorenih usluga;
- dokaz da je stranac zaposlen kod stranog privrednog društva (ne prilaže nezavisni stručnjak);
- dokaz da ima najmanje jednu godinu radnog iskustva u određenoj oblasti koja je predmet ugovora o pružanju usluga;
- dokaz da posjeduje stručne kvalifikacije u slučajevima kad je to potrebno radi obavljanja usluga u skladu sa zakonom kojim je uređeno pružanje usluga u CG;
- dokaz nadležnog organa o socijalnom osiguranju.
-dokaz o uplati za zahtjev 2 eura
- administrativnu taksu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad 60,00 eura.
- administrativnu taksu za produženje dozvole za privremeni boravak i rad 30,00 eura.
-dokaz o uplati naknade troškova za izradu obrasca dozvola 5 eura.

DOZVOLA
ZA PRIVREMENI BORAVAK RADI KRETANJA LICA UNUTAR STRANOG PRIVREDNOG DRUŠTVA
(ČLAN 75 )

Strano privredno društvo može privremeno da rasporedi na rad u dio stranog društva, odnosno privredno društvo čiji je osnivač, a koje je registrovano u Crnoj Gori, svog zaposlenog koji je najmanje:
- jednu godinu radio na poslovima rukovodioca ili specijaliste;
- tri mjeseca radio u svojstvu pripravnika sa visokim obrazovanjem, a koji je raspoređen u to privredno društvo radi osposobljavanja i za to vrijeme prima naknadu zarade.

Rukovodilac je lice koje obavlja poslove upravljanja ili je član menadžmenta stranog privrednog društva ili upravlja, odnosno rukovodi organizacionom cjelinom, na osnovu odluka i instrukcija uprave ili dioničara društva ili vrši poslove praćenja i kontrole rada stručnog ili rukovodećeg osoblja i ima ovlašćenje za zapošljavanje, otpuštanje i druga ovlašćenja u vezi sa organizacijom rada zaposlenih.

Specijalista je lice koje posjeduje posebna stručna znanja potrebna za poslovanje stranog privrednog društva, što podrazumijeva da ima visoki stepen stručne osposobljenosti, odgovarajuće stručno iskustvo i eventualno članstvo u ovlašćenom strukovnom udruženju.

POTREBNO JE PRILOŽITI:
- dokaz o sredstvima za izdržavanje;
- dokaz o obezbijeđenom smještaju;
- dokaz o zdravstvenom osiguranju;
- fotokopija važeće putne isprave;
- dokaz da u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od 6 mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;
-dokaz o privremenom raspoređivanju;
- dokaz nadležnog organa o socijalnom osiguranju stranca;
-ukoliko se radi o pripravniku onda je potreban sporazum o osposobljavanju pripravnika, koji sadrži trajanje i način osposobljavanja pripravnika i način vršenja nadzora osposobljavanja pripravnika, kao i program osposobljavanja pripravnika;
- dokaz da je strano privredno društvo osnivač privrednog društva u Crnoj Gori ili dijela stranog privrednog društva u koje se on raspoređuje;
- dokaz da će stranac po isteku privremenog raspoređivanja biti vraćen na rad u strano privredno društvo iz kojeg je privremeno raspoređen.
-dokaz o uplati za zahtjev 2 eura
- administrativnu taksu za izdavanje dozvole za privremeni boravak i rad 60,00 eura.
- administrativnu taksu za produženje dozvole za privremeni boravak i rad 30,00 eura.
-dokaz o uplati naknade troškova za izradu obrasca dozvola 5 eura.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva strancu izdaje se sa rokom važenja do jedne godine i može se produžiti još najviše jednu godinu.

Dozvola za privremeni boravak i rad radi kretanja lica unutar stranog privrednog društva neće se izdati strancu ako:
• su priloženi dokazi pribavljeni prevarom ili su falsifikovani;
• je glavni razlog osnivanja privrednog društva u Crnoj Gori ili dijela stranog privrednog društva olakšani ulazak stranca iz člana 74 stav 1 ovog zakona;
• je poslodavac kažnjavan zbog nezakonitog zapošljavanja ili neprijavljivanja rada stranca.


POTVRDA O PRIJAVI RADA
(ČLAN 85)

Na osnovu izdate potvrde o prijavi rada u Crnoj Gori mogu boraviti i raditi do 90 dana, u vremenskom periodu od jedne godine, stranci:

1) koji u Crnoj Gori obavljaju poslove na osnovu međunarodnih ugovora koje Crna Gora zaključi sa međunarodnom organizacijom ili Evropskom unijom o stručno-tehničkoj pomoći ili na osnovu drugih potvrđenih međunarodnih ugovora;
2) osnivači, članovi organa upravljanja i rukovođenja i izvršni organi privrednog društva kao i revizori koje je to privredno društvo angažovalo;
3) koji su pozvani kao profesori ili predavači i naučni radnici koji učestvuju u nekom naučno-istraživačkom projektu od značaja za Crnu Goru;
4) predavači koji učestvuju na organizovanim stručnim skupovima i seminarima;
5) civilni i vojni službenici vlada drugih država koji u Crnu Goru dolaze na osnovu ugovora o saradnji sa Vladom;
6) koji obavljaju usluge za koje se zahtijeva visoko obrazovanje ili posebno specijalističko znanje i iskustvo, uz prethodno dobijenu saglasnost organa državne uprave nadležnog za djelatnost u kojoj se usluga pruža;
7) koji obavljaju poslove istraživanja u Crnoj Gori koje je odobrila Vlada;
8) dopisnici akreditovani u Crnoj Gori ili izvještači stranih medija;
9) umjetnici i tehničko osoblje za operu, balet, pozorište, koncerte, likovne i druge kulturne manifestacije, ako u Crnoj Gori ne borave duže od 30 dana, odnosno tri mjeseca godišnje sa prekidima;
10) autori i izvođači na području filmske, televizijske, muzičke, muzičko-scenske, plesne i baletske umjetnosti, kao i prateće tehničko osoblje, ako u Crnoj Gori ne borave duže od 30 dana, odnosno tri mjeseca godišnje sa prekidima;
11) zaposleni u stranom privrednom društvu koji sprovode dodatno osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih, kao i zaposleni koji se dodatno osposobljavaju i usavršavaju kod pravnog lica sa sjedištem u Crnoj Gori koje je poslovno ili vlasnički povezano sa stranim privrednim društvom;
12) koji u Crnu Goru dolaze radi učestvovanja na sportskim takmičenjima;
13) koji obavljaju poslove isporuke, montaže ili servisa mašina ili opreme, ako njihov rad ne traje duže od 30 dana neprekidno, odnosno ukupno tri mjeseca godišnje sa prekidima;
14) koji učestvuju na sajamskim ili izložbenim manifestacijama na kojima izlaže njihov poslodavac;
15) učenici ili studenti koji u Crnoj Gori obavljaju praksu na osnovu međunarodnog ugovora o razmjeni učenika, odnosno studenata;
16) koji djeluju u okviru registrovanih humanitarnih organizacija;
17) pružaoci usluga koji pregovaraju o prodaji usluga ili zaključuju ugovore o pružanju usluga;
18) zaposleni u cirkusima ili zabavnim parkovima.

POTREBNO JE PRILOŽITI:
- zaključen ugovor ili drugi dokaz o izvršenju posla sa strancem ili stranim poslodavcem koji upućuje stranca na rad u Crnu Goru, prije dolaska stranca u Crnu Goru;
- dokaz da stranac u državi iz koje dolazi obavlja vrstu posla u skladu sa ugovorom;
- fotokopija važeće putne isprave.
- dokaz o uplati za zahtjev 2 eura.
-administrativnu taksu za izdavanje potvrde o prijavi rada stranca do 30 dana 20,00 eura.
- administrativnu taksu za izdavanje potvrde o prijavi rada stranca do 60 dana 40,00 eura.
-administrativnu taksu za izdavanje potvrde o prijavi rada stranca do 90 dana 60,00 eura.

Pravna i fizička lica dužna su da prije početka rada ove kategorije stranaca podnesu prijavu o radu tog stranca Ministarstvu, u mjestu obavljanja poslova ili u sjedištu poslodavca, o čemu Ministarstvo, bez odlaganja, izdaje potvrdu o prijavi rada.
Na osnovu izdate potvrde o prijavi rada stranac za istog poslodavca ili primaoca usluga može raditi na cijeloj teritoriji Crne Gore.


DOZVOLA ZA PRIVREMENI BORAVAK
-dokaz o sredstvima za izdržavanje;
-dokaz o obezbijeđenom smještaju;
-dokaz o zdravstvenom osiguranju;
-važeću stranu putnu ispravu ili lična karta koju mu je izdao nadležni organ druge države, čiji rok važenja mora biti najmanje tri mjeseca duži od roka na koji se odobrava boravak ili putna isprava za lice bez državljanstva;
-dokaz da u državi porijekla nije pravosnažno osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora u trajanju dužem od šest mjeseci za krivično djelo za koje se goni po službenoj dužnosti ili su prestale pravne posljedice osude;
-dokaz o opravdanosti zahtjeva za izdavanje dozvole, npr. kad je u pitanju spajanje porodice traži se izvod iz MKV ili izvod iz RR/RD.

- dokaz o uplati za zahtjev 2 eura.
- administrativnu taksu za izdavanje dozvole za privremeni boravak 40,00 eura.
- administrativnu taksu za produženje dozvole za privremeni boravak i rad 20,00 eura.
-dokaz o uplati naknade troškova za izradu obrasca dozvola 5 eura.



DOZVOLA
ZA STALNI BORAVAK
(ČLAN 86 )

Dozvola za stalni boravak može se izdati strancu koji je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina na osnovu odobrenog privremenog boravka.
Zahtjev za izdavanje dozvole za stalni boravak stranac podnosi lično Ministarstvu u mjestu boravka, na propisanom obrascu.

Strancu se može izdati dozvola za stalni boravak, ako:

1) ima važeću stranu putnu ispravu, odnosno putnu ispravu za lice bez državljanstva;
2) ima stalna, redovna i dovoljna sredstva za izdržavanje;
3) ima zdravstveno osiguranje;
4) ima obezbijeđen smještaj;
5) ima znanje crnogorskog jezika u mjeri koja omogućava osnovnu komunikaciju

O zahtjevu za izdavanje dozvole za stalni boravak odlučuje se u roku od šest mjeseci od dana predaje urednog zahtjeva.
Taksene obaveze:
- dokaz o uplati za zahtjev 2 eura.
-administrativna taksa za izdavanje dozvole za stalni boravak 60 eura.