Saopštenje: Širenje afričke kuge svinja u Evropi

Afrička kuga svinja se prvi put pojavila u Еvrоpi 1960. godine u Španiji, Portugaliji i Sardiniji, da bi se nakon pojave bolesti u Gruziji 2007.godine bolest pojavila i na području Ruske Federacije, od juga do sjevera i sjeverozapada Rusije.  Od tada se bolest širi i trenutno je u Evropi afrička kuga svinja zabijležena u Litvaniji, Letoniji, Polјskoj, Rusiji, Ukrajini, Republici Češkoj, Rumuniji, Mađarskoj i Belgiji.

Afrička kuga svinja je vrlo kontagiozna virusna zarazna bolest svinja (domaćih i divljih) koja se manifestuje u obliku hemoragijske groznice sa mortalitetom i do 100%. Uzročnik bolesti je DNK virus koji spada u rod Asfivirusa iz porodice Asfarviridae i jedini je poznati DNK arbovirus koji može inficirati beskičmenjake (krpelјi roda Ornithodoros) i kičmenjake (porodica Suidae). 

Ova bolest nije zoonoza! 

MAPA DISTRIBUCIJE BOLESTI U EVROPI- Izvor ADNS EU

Veterinarske ambulante, u slučaju sumnje ili potvrde bolesti odmah obavjestavaju Upravu odnosno nadležnog veterinarskog inspektora. 

U cilju sprječavanja pojave i širenja bolesti afričke kuge svinja, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja –Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove donijelo je Naredbu o zabrani uvoza i tranzita pošiljki domaćih i divljih svinja, mesa i proizvoda od svinja radi sprečavanja unošenja opasne zarazne bolesti afričke kuge svinja

1. Radi sprečavanja unošenja naročito opasne zarazne bolesti afričke kuge svinja u Crnu Goru, zabranjuje se uvoz i tranzit pošiljki domaćih i divljih svinja, mesa i proizvoda od svinja preko teritorije Crne Gore, porijeklom iz Litvanije, Letonije, Poljske, Rusije, Ukrajine, Češke, Italije (region Sardinija) i drugih država u kojima prema podacima Međunarodne organizacije za zdravlje životinja postoji sumnja, odnosno u kojima je potvrđena bolest afričke kuge svinja.

2. Zabrana iz tačke 1 ove naredbe, odnosi se na:

 a)  žive domaće i divlje svinje;

 b)  sjeme, embrione i oplođene jajne ćelije porijeklom od domaćih i divljih svinja;

 c)  svježe i zamrznuto mesa porijeklom od domaćih i divljih svinja;

 d)  proizvode od mesa porijeklom od domaćih i divljih svinja, osim mesa koje je termički tretirano:

     - u hermetički zatvorenoj posudi (konzerve), sa postignutom Fo vrijednošću od tri ili više;

     - na minimalnoj temperaturi od +80C, koja se mora postići u mesu i/ili svim djelovima tokom obrade proizvoda od mesa;

 e)  kožu porijeklom od domaćih i divljih svinja (osim štavljene kože) i trofeja koji nijesupodvrgnuti tretmanu kojim se uništava virus afričke kuge svinja;

 f)   neprerađene nus proizvode porijeklom od domaćih i divljih svinja.

3. Zabrana uvoza i tranzita iz tačke 1 ove naredbe, odnosi se i na pošiljke porijeklom iz država u kojima nije potvrđeno prisustvo afričke kuge svinja, ako su u tranzitu preko područja koja su pod ograničenjem u zaraženim državama, prije ulaska u Crnu Goru.

4. Radi sprečavanja unošenja naročito opasne zarazne bolesti afričke kuge svinja u Crnu Goru, uvoz pošiljki drugih životinja porijeklom iz država iz tačke 1 ove naredbe, mora da prati dokaz da je prevozno sredstvo:

  a) očišćeno i da je izvršena dezinfekcija i dezinsekcija, prije i nakon utovara životinja, proizvoda životinjskog porijekla i nus proizvoda životinjskog porijekla;

  b) zaštićeno od napada insekata prije i tokom prevoza.

• Da ne nabavljaju nove životinje od neprovjerenih dobavljača;

• Da u slučaju kupovine životinja od prodavca zahtijevaju uvjerenje o zdravstvenom stanju životinja izdato od nadležnog veterinara za područje odakle potiču životinje;

• Da ne miješaju svoje životinje sa životinjama sa drugih gazdinstava;

• Da ukoliko primijete promjene zdravstvenog stanja svinja odmah obavijeste nadležnu veterinarsku službu.;

• Da čim vremenske prilike dozvole sprovedu mjere uklanjanja ektoparazita i zaštite životinja od krpelja;

• Da izvrše preventivnu dezinfekciju štala (podova i zidova) prskanjem krečnim mlijekom ili drugim odgovarajućim dezinfekcionim sredstvom;

• Da spriječe kontakt domaćih svinja sa divljim svinjama. 

Inkubacija traje od 5 do 19 dana.

Prvi klinički znak bolesti obično je visoka tjelesna temperatura (više od 40°C), praćena depresijom, gubitkom apetita, brzim i teškim disanjem  i iscjetkom iz nosa i očiju. 

Svinje su nekoordinisano u kreću, grupišu se, a u perakutnom obliku bolesti mogu uginuti prije pojave kliničkih simptoma bolesti. Krmače mogu pobaciti u svim stadijumima gravidnosti. Kod nekih svinja može doći do povraćanja i opstipacije, dok se kod nekih može razviti krvavi proliv. Javljaju se vidljiva potkožna krvarenja, posebno na ekstremitetima, abdomenu i ušima. Prije uginuća može doći do kome, koja se javlja jedan do sedam dana nakon pojave kliničkih znakova bolesti.

Prvo pojavlјivanje AKS obično se manifestuje visokom smrtnošću nakon kratke febrilne faze bolesti. Bolest se javlјa kod svinja svih starosnih kategorija.

Klinički manifestna bolest javlјa se samo kod domaćih svinja i usko je povezana sa populacijom evropskih divlјih svinja (Sus scrofa ferus).

Stalnim rezervoarom virusa smatraju se afričke divlјe svinje, koje ne obole ali su dugotrajne kliconoše.

To su: bradavičasta svinja (Phaccochoerus aerhiopicus), grmuša (Patomochoerus porcus) i velika šumska svinja (Hylochoerus meinertzhageni).

Krpelјi predstavljaju rezervoar bolesti!

Nije zabilježen nijedan slučaj prenosa virusa kontaktom između afričkih divlјih i domaćih svinja, zato je vjerovatno da se domaće svinje inficiraju ubodom krpelјa.

Domaće svinje, inficirane virusom AKS šire velike količine virusa za vrijeme kliničke bolesti, a izlučivanje virusa počinje 24 sata prij pojave prvih simptoma bolesti. Virus se izlučuje putem sline, iscjetka iz oka i nosa, mokraće, fecesa i sekretima genitalnih organa. Krv sadrži velike količine virusa.

Prenoženje virusa putem aerosola zabilježen je samo kod svinja u bliskom kontaktu.

Prilikom izbijanja bolesti svinje se inficiraju kontaktom sa zaraženim svinjama, kontaminiranom hranom, vodom i prostirkom. Svinje se mogu zaraziti i indirektno kontaktom preko posrednika. Mehanički prenosioci mogu biti insekti, pacovi, ali i čovjek (nesterilni veterinarski instrumenti). Prvi slučaj prenosa zaraze na veću udalјenost u Rusiji je konstatovan putem hrane za ličnu potrošnju.

Primarno mjesto umnožanja virusa su tonzile. Nakon toga nastupa viremija koja traje 30 do 50 dana. Virus se umnožava u limfnim čvorovima, slezini i koštanoj srži. Dolazi do limfopenije, smanjenog broja ćelija retikuluma i endotelnih ćelija što dovodi do propustivlјosti krvnih sudova i promjena na unutrašnjim organima.

Jedina mjera kontrole i eradikacije ove bolesti je uklanjanje obolelih i na bolest sumnjivih životinja kao i životinja iz kontaktnih gazdinstava u skladu sa zakonskim odredbama.