Na osnovu člana 15 Zakona o državnoj upravi (“Sl. list CG”, br. 78/18), Ministarstvo održivog razvoja i turizma, kao nadležni organ državne uprave za oblast turizma i ugostiteljstva, donijelo je
UPUTSTVO
ZA PROVOĐENJE ZAKONSKIH MJERA I RADNJI ZA ZAŠTITU
OD BUKE U/IZ UGOSTITELJSKIH OBJEKATA
OD ELEKTROAKUSTIČKIH I/ILI AKUSTIČKIH UREĐAJA
Uputstvom se razrađuje procedura u nadzoru i održavanju komunalnog reda (komunalni policajac) i inspekcijskog nadzora (komunalni inspektor) za zaštitu od buke, kao i preduzimanje upravnih aktivnosti, mjera i upravnih radnji u cilju izvršavanja Zakona o turizmu i ugostiteljstvu (“Sl. list CG”, br. 2/18, 13/18 i 25/19), Pravilnika o graničnim vrijednostima buke, načinu mjerenja buke unutar i van ugostiteljskih objekata i načinu upotrebe i uslovima koje mora da ispunjava limitator jačine zvuka („Sl. list CG“, br. 20/19) i drugih propisa u cilju njihove implementacije kod zaštite od buke u/iz ugostiteljskih objekata i na otvorenom prostoru od elektroakustičkih i akustičkih uređaja:
Komunalni policajac vrši, Zakonom o komunalnoj policiji ("Sl. list CG", br. 57/14 i 34/19), propisane poslove kojima se u opštinima obezbjeđuje komunalni nadzor i održavanje komunalnog reda, kao i poslove i posebna ovlašćenja u skladu sa Zakonom o turizmu i ugostiteljstvu:
1. Komunalni policijac vrši:
- terenski obilazak područja svog rada i djelovanja, samoinicijativno uočava nepravilnosti iz svog nadzora i preduzima mjere i radnje shodno svojim ovlašćenjima;
- postupa po inicijativama građana i drugih subjekata koji traže zaštitu od buke, preduzima mjere i radnje po posebnim ovlašćenjima iz člana 121 stav 17 Zakona o turizmu i ugostiteljstvu.
2. Kada je riječ o buci u/iz ugostiteljskih objekata, komunalni policajac je, Zakonom
o turizmu i ugostiteljstvu posebno ovlašćen da:
- izvrši mjerenje nivoa buke u i van ugostiteljskog objekta uređajem za mjerenje buke (fonometar) koji ima uvjerenje o etaloniranju izdato od strane akreditovane laboratorije za etaloniranje.
Odrednica (A)Laeq znači da fonometar vrši više pojedinačnih (trenutnih) mjerenja nivoa pritiska zvuka u toku određenog vremenskog razdoblja (npr. 5 min.) i za rezultat daje ekvivalentni nivo buke koji se očitava direktno sa fonometra (npr. 65 dB(A)Laeq).
3. Mjerenje nivoa buke, u zavisnosti od konkretnog slučaja, obavlja se na sledeći način:
- fonometar se nalazi na udaljenosti ne manjoj od 2 m, odnosno ne većoj od 3 m od najizloženije fasade kada se mjeri buka na otvorenom iz ugostiteljskih objekata (van objekta),
- fonometar se nalazi na sredini unutrašnjeg prostora (zatvorena vrata i prozori), kada se mjeri buka unutar ugostiteljskog objekta,
- fonometar se nalazi na udaljenosti ne većoj od 3 m od objekta (terase), kada se mjeri buka od ugostiteljskih objekta na otvorenom (plažni bar, otvoreni šank i drugi privremeni i pokretni objekti),
- fonometar se nalazi na sredini sobe/stambenog prostora (zatvorena vrata i prozori), kada se mjeri buka u/iz ugostiteljskih objekata po inicijativi/pritužbi građana,
pri čemu mikrofon mjernog fonometra treba da bude na visini 1.5m od poda/tla.
Postupak mjerenja buke treba da se izvrši više puta tokom trajanja buke (u cilju utvrđivanja prosječnog nivoa buke), optimalno bi bilo na početku, na sredini i na kraju vremenskog razdoblja tokom kojeg traje buka i to uvijek po npr. 5 min., i svi izmjereni nivoi buke treba da budu unešeni u zapisnik.
4. Nakon mjerenja buke, komunalni policajac je posebno ovlašćen da:
- sačini zapisnik o utvrđenom činjeničnom stanju (izuzetno, sačinjava “službenu zabilješku”
ukoliko je potrebno da se opišu određena zapažanja);
- izda prekršajni nalog i
- podnosi zahtjev/e za pokretanje prekršajnog postupka u slučajevima prekoračenja (ukoliko postoji kažnjivo djelo) propisanih graničnih vrijednosti nivoa buke u skladu sa zakonom (pored Zakona o turizmu i ugostiteljstvu, primjenjuju se i: Zakon o zaštiti i zdravlju na radu (“Sl list CG”, br. 34/14 i 44/18) sa Pravilnikom o mjerama zaštite i zdravlja na radu od rizika izloženosti buci (“Sl. list CG”, br. 37/16), Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata (“Sl. list CG”, br. 64/17, 44/18, 63/18 i 11/19) sa Pravilnikom o tehničkim zahtjevima za zvučnu zaštitu zgrade od buke (“Sl. list CG”, br. 60/18) i Zakon o zaštiti od buke u životnoj sredini (“Sl. list CG”, br. 28/11, 01/14 i 02/18) sa Pravilnikom o graničnim vrijednostima buke u životnoj sredini, načinu utvrđivanja indikatora buke i akustičkih zona i metodama ocjenjivanja štetnih efekata buke (“Sl. list CG”, br. 60/11), i), u zavisnosti što se navodi kao “predmet nadzora”, primjenjuju se konkretne odredbe pojedinih propisa (mjere i radnje) i/ili vrši upućivanje na nadležne inspekcije.
Ukoliko komunalni policajac utvrdi nepravilnosti iz nadležnosti navedenih drugih propisa, ovlašćen je da obavijesti drugi nadležni organ (komunalna inspekcija, lokalna turistička inspekcija i dr.) radi preduzimanja mjera iz njegove nadležnosti.
5. Nakon podnošenja obavještenja komunalnoj inspekciji, odnosno ovlašćenoj inspekciji organa lokalne uprave shodno pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji organa lokalne uprave (lokalna turistička inspekcija ili dr.), ista je posebno ovlašćena da preduzme sledeće mjere i radnje prema ugostitelju po osnovu člana 121 stav 11 tač. 5-12 Zakona o turizmu i ugostiteljstvu:
5) naredi ispunjavanje propisanih uslova u pogledu zaštite od buke u svim vrstama turističkih i ugostiteljskih objekata;
6) zabrani upotrebu prostorije i/ili prostora ako nijesu ispunjeni uslovi zaštite od buke, dok ti uslovi ne budu ispunjeni;
7) zabrani upotrebu elektroakustičkih i akustičkih uređaja dok ne budu preduzete mjere za ispunjavanje uslova za zaštitu od buke, odnosno dok se ne instalira limitator jačine zvuka;
8) zabrani obavljanje djelatnosti i ostalih aktivnosti koje zbog buke ometaju odmor i noćni mir, ako to nije moguće postići mjerom iz prethodne tačke ovog člana (tačka 7);
9) naredi upotrebu muzičkog uređaja u granicama propisanog nivoa graničnih vrijednosti buke;
10) zabrani emitovanje muzike ili izvođenje muzičkog programa uživo ukoliko su prekoračene propisane granične vrijednosti buke u i van ugostiteljskog objekta;
11) zabrani upotrebu elektroakustičkih i akustičkih uređaja na otvorenom prostoru kod održavanja javnih skupova, zabavnih i sportskih priredbi i drugih aktivnosti koje dovode do prekoračenja graničnih vrijednosti buke suprotno odluci jedinice lokalne samouprave o lokaciji i vremenu održavanja;
12) pečaćenjem zabrani: upotrebu muzičkih uređaja koji nijesu u skladu sa tehničkim standardima ili nemaju podatke o zvučnoj snazi, upotrebu preglasnih uređaja dok se ne preduzmu mjere zaštite od buke, kao i obavljanje djelatnosti ukoliko vlasnik objekta ili pružalac ugostiteljskih usluga nema izvještaj akreditovane institucije – pravno lice za mjerenje buke kojim se utvrđuje da su provedene mjere zaštite od buke.
Znači, komunalni inspektor će naložiti nadziranom subjektu - ugostitelju da se obrati pravnom licu akreditovanom za mjerenje buke (Institut “Sigurnost”-Podgorica, “Montinspekt” doo - Podgorica, JU “CETI” - Podgorica, ZU “Institut za javno zdravlje” – Podgorica i drugi ukoliko su akreditovani) u cilju kontrole kvaliteta zvučne izolacije kojom se obezbjeđuje da nivo buke izvan objekta ne prelazi graničnu vrijednost buke od 65 dB(A)Laeq i instaliranja limitatora jačine zvuka na uređaj preko kojeg se emituje muzika (ako ima više uređaja, ugradnja limitatora se vrši na svaki uređaj posebno);
6. Pravno lice akreditovano za mjerenje buke, kada se u postupku inspekcijskog nadzora traži njegov stručni Izvještaj, vrši sledeće radnje:
- mjeri nivo buke izvan ugostiteljskog objekta,
- mjeri nivo buke unutar ugostiteljskog objekta,
- mjeri nivo buke unutar stambenog prostora kada se ugostiteljski objekat nalazi u istoj zgradi i ukoliko se postupa po inicijativi građana,
- vrši mjerenje nivoa zvuka u ugostiteljskom objektu uz njegovo snižavanje do nivoa kojim se obezbjeđuje da buka izvan objekta/u stambenom prostoru ne prelazi dozvoljene granice, te sugeriše ovlašćenom serviseru limitiranje.
Ako na opisan način snižen nivo zvuka u objektu nije zadovoljavajući nivo za objekat, komunalni inspektor nalaže ugostitelju obavezu da ugradi adekvatnu zvučnu izolaciju objekta (ugradnju adekvatne vrste zvučne izolacije određene u zavisnosti od visine prekoračenja buke u odnosu na dozvoljene granične vrijednosti, vrši privredni subjekt registrovan i specijalizovan za tu djelatnost o čemu sačinjava opis radova, koji predstavlja dokaz o izvršenim/izvedenim radovima zvučne izolacije objekta).
Nakon postavljanja zvučne izolacije pravno lice akreditovano za mjerenje buke, ponovo vrši mjerenje nivoa buke unutar i van ugostiteljskog objekta kao i u stambenim prostorijama, o čemu sačinjava izvještaj koji predstavlja dokaz o ispunjenosti uslova za zvučnu izolaciju objekta;
U cilju zadržavanja nivoa buke u propisanim granicama, pravno lice akreditovano za mjerenje buke, prije početka postupka postavljanja limitatora, vrši mjerenje nivoa buke kako bi se odredila precizna granica do koje zvuk može da se emituje i na koju će se izvršiti podešavanje limitatora (u isto vrijeme se mjeri buka i limitira uređaj) čime se sprečava povećanje (ograničava/limitira) jačine zvuka iznad te granice, odnosno buka se zadržava u granicama propisanih graničnih vrijednosti,
Pravno akreditovano lice za mjerenje buke, tokom instaliranja/ugradnje limitatora od strane ovlašćenog servisera/proizvođača/uvoznika limitatora, provjera ispunjenost uslova za limitatore jačine zvuka u skladu sa Zakonom i o istom sačinjava Izvještaj sa propisanim sadržajem (u skladu sa članom 4 stav 4 Pravilnika).
Znači, zavisno od konkretne situacije u ugostiteljskom objektu u kojem/iz kojeg se emituje preglasna muzika i narušava akustički komfor dotičnog stambenog prostora (danju i noću), kumulativno moraju biti ispunjeni uslovi zaštite od buke: ugradnja izolacije zida, plafona i/ili poda kako zvuk ne bi prelazio propisani nivo buke u susjednoj stambenoj prostoriji i ugradnja limitatora na muzičkom uređaju (izvor zvuka) u ugostiteljskom objektu koji prouzrokuje prekoračenje propisanog nivoa zvuka.
Postupak instaliranja/ugradnje limitatora na uređaj/e preko kojeg/ih se emituje muzika u ugostiteljskom objektu vrši ovlašćeni serviser/proizvođač/uvoznik limitatora uz prisustvo predstavnika pravnog akreditovanog lica za mjerenje buke, odgovornog lica ugostitelja i ovlašćenog komunalnog inspektora.
Komunalni inspektor je dužan da na instalirani limitator jačine zvuka radi zaštite od neovlašćenog otvaranja, skidanja ili oštećenja stavi službeni pečat (službeni žig se otiskuje na pečatnom vosku po pravilu crvene boje na krajevima jemstvenika ili postavljanje plombe) ili znak (pisano obavještenje o zabrani/pečaćenju stavljeno na limitator, službena naljepnica/traka o pečaćenju povezana jemstvenikom) u skladu sa članom 4 stav 2 Pravilnika, čime se završava postupak instaliranja limitatora;
7. U cilju sprovođenja zakonitosti zaštite od buke, komunalni inspektor je dužan da kontinuirano prati i kontroliše izvršenje mjera i radnji koje je naredio i da uvijek u redovnom postupku po službenoj dužnosti prati ispunjenost uslova tehničke ispravnosti i funkcionalnosti instaliranog limitatora jačine zvuka. U ovom smislu uz zahtjev za instaliranje limitatora zvuka izdaje se i pisani akt ugostitelju da najmanje jednom godišnje (za objekte koji rade sezonski), odnosno da svakih 6 mjeseci (za objekte koji rade tokom čitave godine), dostave ispravu (zapisnik, potvrdu i dr.) o održavanju ugrađenih limitatora izdatu od strane ovlašćenog servisera/uvoznika.
Povreda službenog pečata ili znaka povlači krivičnu odgovornost.
Ministarstvo ukazuje na neophodnost edukacije komunalnih policajaca u vezi mjerenja buke fonometrom, sačinjavanja zapisnika kao javne isprave, izricanja prekršajnih naloga i podnošenja zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka kako bi isti imali pozitivan sudski efekat, kao i zbog podizanja nivoa stručnosti i profesionalnosti u radu kako bi se na što kvalitetniji način doprinijelo rešavanju problema buke koji nastaju od upotrebe elektroakustičkih i akustičkih muzičkih uređaja u/iz ugostiteljskih objekata.
U cilju rješavanja eventualnih pojedinačnih nejasnoća u primjeni zakonskih propisa, Ministarstvo će svoje stručno tumačenje iskazati kroz donošenje mišljenja po konkretnim pitanjima.
Ministarstvo održivog razvoja i turizma
Direktorat za razvoj konkurentnosti i investicije u turizmu