GOVOR PREDSJEDNIKA VLADE REPUBLIKE CRNE GORE ŽELJKA ŠTURANOVIĆA NA SASTANKU NA VISOKOM NIVOU KOJI JE SAZVAO GENERALNI SEKRETAR UJEDINJENIH NACIJA NA TEMU IZAZOVI ZA LIDERE VEZANO ZA KLIMATSKE PROMJENE Obraćanje na temu Finansiranje odgovora na klimatske promjene: investiranje u budućnost"Vaše Ekselencije,Gospodine Generalni sekretare,Dame i gospodo,Dragi učesnici,Dozvolite mi na početku da vas srdačno pozdravim u ime Republike Crne Gore i u svoje ime. Velika mi je čast što učestvujem na Sastanku na visokom nivou koji je sazvao Generalni sekretar Ujedinjenih Nacija na temu Izazovi za lidere vezano za klimatske promjene. Parlament Republike Crne Gore je imajući u vidu nacionalne prirodne resurse i odgovornost za njihovo očuvanje usvojio Deklaraciju o Crnoj Gori kao ekološkoj državi. Jedna od osnovnih političkih odrednica Republike Crne Gore kao ekološke države je otvorenost za saradnju sa međunarodnom zajednicom po svim pitanjima, uključujući i oblast praćenja, predviđanja i prilagođavanja klimatskim promjenama. Aktivno ćemo učestvovati u realizaciji aktivnosti koje imaju za cilj uspješno suočavanje sa prijetnjama i izazovima uslovljenim pojavom klimatskih promjena.Odgovor na klimatske promjene zahtijeva posvećenost primjeni praktičnih rješenja koja su usklađena sa održivim razvojem, što znači pružanje pomoći zemljama u razvoju da pređu na putanju sa manjom potrošnjom ugljenika kroz upotrebu obnovljivih izvora energije, podršku u uštedi energije i povećanu efikasnost.Odgovor na globalne klimatske promjene zahtijeva i fundamentalne izmjene u načinu proizvodnje, distribucije i upotrebe dobara. Danas ova vrsta promjene mora uglavnom proizaći iz investiranja u nove tehnologije i nove procese koji mogu zamijeniti neodrživa praktična rješenja. Čistije tehnologije i energetska efikasnost mogu dovesti do rješenja koja donose korist svim stranama, omogućavajući da se ekonomski razvoj i borba protiv klimatskih promjena odvijaju paralelno. Finansijski mehanizam Konvencije UN o klimatskim promjenama, posebno Mehanizam čistog razvoja koji je uveden Kjoto protokolom, mogu puno pomoći zemljama u razvoju u privlačenju investicija koje su neškodljive sa aspekta klime. Nakon regulisanja statusa u UN Okvirnoj konvenciji o klimatskim promjenama i ratifikacije Kjoto Protokola, u Republici Crnoj Gori smo u saradnji sa italijanskim Ministarstvom životne sredine, teritorije i mora intenzivirali aktivnosti na uspostavljanju nacionalnog ovlašćenog tijela za odobravanje projekata Mehanizma čistog razvoja (CDM), definisanju uslova i kriterijuma za njihovu izradu, kao i izradu određenog broja studija izvodlijvosti za realizaciju u oblasti energetike, poljoprivrede i saobraćaja. Uz podršku UNDP, takođe, se realizuje izrada Prve nacionalne komunikacije u okviru implementacije UN Okvirne konvencije o klimatskim promjenama. Kao početne korake u ovoj oblasti Vlada Republike Crne Gore je inicirala aktivnosti na izgradnji partnerstava privatnog i javnog sektora kroz uvođenje stimulativnih mjera za primjenu korišćenja mehanizma čistijeg razvoja.Upoređujući emisiju ugljendioksida iz industrijskog sektora, sektora energetike, poljoprivrede i otpada, najveći udio u emisiji ugljendioksida u Republici Crnoj Gori ima emisija iz sektora energetike (gorivo se koristi za proizvodnju struje, energija se troši na potrebe zagrijevanja i hlađenja). Procjene emisije gasova sa efektom staklene bašte za 2003. godinu u Republici Crnoj Gori, ukazuju na smanjenje emisije ugljendioksida u odnosu na 1990. godinu. Iznos smanjenja uglavnom zavisi od industrijskog i šumarskog sektora i namjene korišćenja zemljišta. Emisije ugljendioksida iz sektora energetike i poljoprivrede su približno konstantne. Republika Crna Gora kao ekološka država, u nizu strateških dokumenata: Nacionalna strategija održivog razvoja, Izvještaj o implementaciji Milenijumskih razvojnih ciljeva, Agenda ekonomskih reformi, Akcioni Plan za realizaciju preporuka iz Evropskog partnerstva sa Crnom Gorom, kao i tekuće aktivnosti na izradi Nacionalnog programa za integraciju RCG u EU, svrstane su među priorite u politici Vlade Republike Crne Gore i imaju za cilj stvaranje uslova za ispunjavanje obaveza koje proističu iz relevantnih međunarodnih ugovora u oblasti klimatskih promjena.Najznačajniji obnovljivi izvori energije u Republici Crnoj Gori su: hidropotencijali vodenih tokova, vjetar, sunčevo zračenje i biomasa. Prema studiji o procjeni obnovljivih izvora energije u Republici Crnoj Gori, koja je urađena u saradnji sa italijanskim ekspertima , dobijeni su rezultati koji ukazuju na vrlo visok solarni potencijal obalnog i ravničarskog dijela Crne Gore. Stoga se kao najpodobniji za korišćenje solarne energije izdvajaju dva sektora:1. upotreba solarne termalne energije za domaćinstva2. upotreba solarne termalne energije u turizmuRepublika Crna Gora aktivno učestvuje u aktivnostima UN Svjetske turističke organizacije i implementaciji preporuka koje imaju za cilj uvođenje ekoloških standarda u građevinarstvu i obezbjeđivanju energetskog napajanja na način kojim se prednost daje korišćenju obnovljivih izvora energije i korišćenju posebnih materijala kojim se omogućava redukcija emisije gasova sa efektom staklene bašte. S obzirom na izuzetan rast investicionih ulaganja u oblasti turizma u RCG, smatramo da će se na ovaj način pružiti značajan doprinos redukciji nivoa emisija ovih gasova. U korišćenju obnovljivih izvora napravljene su i procjene u pogledu dobijanja energije iz biomase, geotermalnih izvora i čvrstog otpada.Očekujemo da će jačanje regionalne i međunarodne saradnje u oblasti kontrolisanja klimatskih promjena doprinijeti efikasnijem transferu znanja i obezbjeđivanju finansijske podrške za projekte u ovoj oblasti. Republika Crna Gora čvrsto vjeruje da se problemi klimatskih promjena mogu uspješno tretitari samo u okviru Svjetske organizacije i pozdravlja napore Ujedinjenih nacija, posebno Generalnog sekretara u ovom pravcu. Kao lideri današnjeg svijeta moramo biti svjesni zahtjeva vremena u kojem živimo i odgovornosti koju imamo za budućnost našeg potomstva i naše jedine planete zemlje. Hvala
