Seksualno nasilje koje je definisano kao bilo koji seksualni čin, pokušaj
ostvarivanja seksualnog čina, neželjeni seksualni komentar ili prijedlog koji je
usmjeren protiv osobe i njene seksualnosti, a koji može učiniti druga
osoba bez obzira na odnos sa žrtvom ili situaciju u kojoj se nalaze,
predstavlja posebnu, specifičnu vrstu nasilja. Ono ima više svojih pojavnih
oblika: od seksualnog uznemiravanja i zlostavljanja, preko silovanja, do
trgovine ženama u svrhe prisilne prostitucije i/ili pornografije, objašnjava
Ibrahim Smailović Generalni direktor Direktorata za građansko zakonodavstvo i
nadzor u Ministarstvu pravde.
Govoreći na konferenciji
„Osvijetli. Vjeruj. Djeluj.“ koja je održana danas u Podgorici, on je istakao
da su svi pojavni oblici nasilja apsolutno
nedopustivi jer predstavljaju povredu ljudskih prava i nulta tolerancija na
bilo koji od tih pojavnih oblika jedini je pravi odgovor države, te da je
sprječavanje i reagovanje na seksualno nasilje u direktnoj je vezi sa zaštitom
ljudskih prava.
Pitanje seksualnog nasilja ili
zlostavljanja naročito dobija na značaju kada je izvršeno prema djeci, jer
podrazumijeva uključivanje djeteta u seksualnu aktivnost koju ono ne shvata u
potpunosti, sa kojom nije saglasno ili za koju nije razvojno doraslo i nije u
stanju da se sa njom saglasi. Djeca
moraju imati najbolji mogući početak u životu i moraju biti zaštićena od svih
oblika nasilja, zlostavljanja, iskorišćavanja i diskriminacije. Standardi
krivičnopravne zaštite maloljetnih lica, utvrđeni Konvencijom Savjeta Evrope o
zaštiti djece od seksualnog zlostavljanja i seksualnog iskorišćavanja, sastavni
su dio našeg unutrašnjeg pravnog poretka i nalažu kontinuirano unapređenje
nacionalnog normativnog okvira, ali i prakse, ocijenio je Smailović.
On je naglasio da nijesu
manje teške ni posljedice seksualnog nasilja koje je izvršeno nad odraslim
osobama. One se najčešće reflektuju na područje fizičkog i psihičkog zdravlja
žrtve, ali i na njeno ponašanje, te na seksualno zdravlje žrtve. Ono što je
svakako specifično za seksualno nasilje su socijalne posljedice koje su veoma
teške i razarajuće, zaključio je.
Generalni direktor
Ministarstva pravde za građansko zakonodavstvo je podsjetio da je Crna Gora
među prvima ratifikovala Konvenciju Savjeta Evrope o sprečavanju i suzbijanju
nasilja nad ženama i nasilja u porodici, kao i Konvenciju o zaštiti djece od
seksualnog iskorišćavanja i seksualnog zlostavljanja, čime je pokazala jasnu
namjeru da se priključi zemljama koje su prepoznale vrijednosti koje proističu
iz ovih konvencija, kao i da je vrlo posvećenom zakonodavnom aktivnošću u
velikoj mjeri uskladila svoje krivično zakonodavstvo sa navedenim konvencijama.
S tim u vezi, istakao
je da je donošenjem Zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika iz 2017.
godine krivično zakonodavstvo u Crnoj Gori pretrpjelo najviše izmjena. Tako su,
između ostalog, uvedena nova krivična djela: Sakaćenje ženskih genitalija, Prinudna
sterilizacija i Proganjanje, dok je, sa druge strane, izvršeno
pooštravanje kazni za krivično djelo nasilje u porodici ili porodičnoj
zajednici. Kao posebno važne istakao je izmjene krivičnog djela Silovanje,
kojima je uvedena nova inkriminacija, odnosno novi oblik ovog krivičnog djela,
koji se odnosi na sve nedobrovoljne seksualne akte, a ne samo na one koji se
preduzimaju upotrebom prinude, kao i definisanje dječije pornografije.
“Posebno je važno
istaći i značaj Zakona o zaštiti od nasilja u porodici u kojem je, kao vrsta
nasilja, prepoznato i ugrožavanje seksualnog integriteta drugog člana porodice
izvršeno putem seksualnog uznemiravanja, te Zakona o besplatnoj pravnoj pomoći
kojim je propisano pravo na besplatnu pravnu pomoć i za žrtve nasilja u porodici
u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od nasilja u porodici. Ovakvim
propisivanjem stvoreni su svi zakonski uslovi za obezbjeđenje efiksane pravne
zaštite za ova lica” kazao je Smailović.
Ministarstvo pravde će
nastaviti sa aktivnim praćenjem međunarodnih standarda u oblasti seksualnog
nasilja i potreba crnogorskog zakonodavstva za usaglašavanjem sa tim
standardima, jer zaštita ljudskih prava i sloboda, kao temelj istinske
demokratije, jeste prioritet i imperativ Crne Gore u sveukupnom procesu pridruživanja
zajednici razvijenih evropskih država, zaključio je Smailović.
SLUŽBA ZA
ODNOSE SA JAVNOŠĆU