MILO ĐUKANOVIĆ, PREMIJER CRNE GORE:(Pozdravna riječ na naučnom skupu 130 godina od uspostavljanja diplomatskih odnosa Crne Gore sa velikim silama nakon sticanja nezavisnosti 1878. godine, na Univerzitetu Crne Gore, Podgorica, 20.10.2009. godine)Uvaženi akademici i profesori,Dragi gosti,Ekselencije,Dame i gospodo,Sa zadovoljstvom sam prihvatio poziv Univerziteta Crne Gore i Istorijskog instituta da u ime Vlade pozdravim renomirane učesnike iz Crne Gore i inostranstva na ovom značajnom naučnom skupu. Na početku, želim da izrazim zahvalnost svim naučnim radnicima okupljenim danas ovdje na Državnom Univerzitetu, koji su svojom posvećenošću temama iz naše prošlosti, uključujući i potvrdu međunarodnog priznanja Crne Gore 1878. godine i uspostavljanje diplomatskih odnosa sa velikim silama tog vremena, trajno obogatili crnogorsku istoriografiju. U viševjekovnom državnom trajanju Crne Gore, datum održavanja Berlinskog kongresa predstavlja istorijsku prekretnicu, međaš koji upućuje da se njen državni suverenitet mjeri kroz istorijsku prizmu prije i poslije Berlinskog kongresa. Da nije bilo 13. jula 1878., ne bi bilo ni velikog 13. jula 1941., ni demokratskog 21. maja 2006. godine datuma koji su graničnici moderne crnogorske državne arhitekture. Prvo međunarodno potvrđeno sticanje nezavisnosti Crne Gore i svojstva punopravnog članstva međunarodne zajednice, predstavljalo je ostvarenje viševjekovnih oslobodilačkih težnji Crnogoraca i punu verifikaciju državnog i nacionalnog identiteta, svevremeno potvrđenog na demokratskom referendumu prije nešto duže od tri godine. Savremena Crna Gora, najmlađa članica Ujedinjenih Nacija i Savjeta Evrope, danas je građanska, demokratska država u punom kapacitetu, uvažena od svojih susjeda, od zemalja Evropske Unije i svih drugih ključnih međunarodnih faktora kao jezgro stabilnosti u regionu, na sigurnom evropskom i evroatlantskom putu, zemlja koja ima diplomatske odnose sa više od 100 država, sa relativno razuđenom diplomatskom mrežom i rezidentnim i nerezidentnim prisustvom širokog kruga partnera i prijatelja iz svijeta. U duhu vremena u kojem živimo i radimo, polazeći od sopstvenih i uzajamnih interesa, Crna Gora osavremenjuje razgranate veze i odnose, na sigurnim istorijskim temeljima na kojima joj mogu pozavidjeti mnogo razvijenije, veće i utemeljenije države, koje nijesu prolazile sve golgote kojih Crna Gora nije bila pošteđena ni u bližoj, ni u daljoj prošlosti. Mlada crnogorska država ima posebnu potrebu za uspostavljanjem i učvršćivanjem naučnih i kulturnih veza, zašta su ovakve tribine jedan od nezamjenjivih modela. Zato posebno želim da istaknem napor koji je organizovanjem ovog skupa učinio Istorijski Institut Crne Gore, postižući njegovim održavanjem najmanje dva korisna cilja. S jedne strane, ova izazovna tema podsjeća i afirmiše istorijsko trajanje Crne Gore i njene veze sa svijetom kroz vremena, kao i državnopravni subjektivitet i snažne diplomatske veze sa drugim zemljama krajem 19. i početkom 20. vijeka. S druge strane, ovim putem otvaraju se mogućnosti za uspostavljanje mnogostranih i uzajamno korisnih odnosa i saradnje sa univerzitetskim i naučnim centrima danas ovdje predstavljenih i drugih država, što direktno korespondira sa strateškim ciljem integracije Crne Gore u evropske procese. Održavanje ovog skupa potvrđuje i trajno opredjeljenje Crne Gore da razvojem nauke i korišćenjem njenih rezultata osmišljava pravce svog budućeg razvoja i očuvanja vlastitog identiteta sjutra u ujedinjenoj Evropi. Mi evropsku budućnost Crne Gore želimo da gradimo na znanju, na mladim i svestrano, savremeno obrazovanim ličnostima, koji će uspješno nastaviti da uzdižu državno ime i ugled Crne Gore u Evropi i u svijetu. Takođe, naša je ambicija da i kroz ovakve interaktivne veze snažimo naše univerzitete i naučne institucije, po kojima će Crna Gora biti prepoznatljivo mjesto i na naučnoj mapi Evrope i svijeta, zašta će imati punu podršku i pomoć Vlade.Dame i gospodo, sadašnja generacija Crnogoraca je u prilici da od istorije mnogo nauči, jer smo praktično bili svjedoci i akteri u procesima koji svakako pripadaju istorijskim tokovima. Odgovornost je istorijske nauke i njenih protagonista da u ovakvim i sličnim skupovima što jasnije i obuhvatnije sagledaju važne momente naše istorije, isto kao što je i odgovornost političara da sa sviješću i uvažavanjem, ali bez opterećenja uzburkanim istorijskim događajima, grade društvo koje se temelji na napretku, međusobnom razumijevanju i njegovanju ključnih i civilizacijskih vrijednosti. No, jedno je sigurno, nakon 130 godina od prvog zvaničnog uspostavljanja diplomatskih odnosa Crne Gore sa velikim silama, državnog procvata i surovog gubitka državnog imena, nakon brojnih istorijskih iskušenja i konačno, nakon prolaska kroz različite državno-pravne okvire, možemo znati cijenu istorije i vrijednost države.Na kraju, još jednom čestitam Univerzitetu Crne Gore i Istorijskom Institutu na organizovanju naučnog skupa, svim učesnicima želim uspješan rad, našim dragim gostima da se prijatno osjećaju u Crnoj Gori, državi koja predano i uspješno ostvaruje svoju viziju svestrane pripadnosti savremenoj evropskoj civilizaciji 21. vijeka. Hvala na pažnji.
