Dana 18.08.2021. izvršen je obilazak lokaliteta na sjeveru Crne Gore i pregled klopki sa jabukovim sirćetom postavljenim u zasadima maline radi utvrđivanja prisustva i brojnosti populacije D. suzukii.
Pregledom sadržaja klopki utvrđeno je prisustvo D. suzukii i aktivan let u svim posmatranim lokalitetima (Kolašin – Lugovi -31, Mojkovac – Lepenac -14, Bijelo Polje- Božovića polje -3). Veoma toplo i suvo vrijeme (ljeto) praćeno niskom relativnom vlažnošću i činjenica da su muve najaktivnije na temperaturi 20-25 °C, odnosno da njihova aktivnost opada pri 30° C i više, objašnjava između ostalog relativno nisku brojnost prilikom ovog pregleda.
Na osnovu rezultata monitoringa, preporučujemo proizvođačima de se pridržavaju navedenih mjera borbe, a naročito da vode računa o higijeni zasada, odnosno o tome da se vrši kompletna berba plodova, a ne samo onih koji su namijenjeni tržištu. Sitni, neugledni plodovi, prezreli i otpali podovi ili oni koji iz bilo kog razloga ostanu nepobrani predstavljaju siguran i stalan izvor održavanja populacije (ovo je izuzetno značajno ukoliko se u blizini zasada nalaze druge biljke domaćini čiji plodovi ulaze u fenofazu zrenja).
MJERE BORBE
1. fitosanitarne i agrotehničke:
- korišćenje lovnih klopki (plastične flaše, tegle, kantice sa poklopcem) sa odgovarajućim atraktantom na početku fenofaze zrenja plodova biljaka domaćina je jedna od ključnih mjera za kontrolu ove štetočine; podrazumijeva masovno izlovljavanje postavljanjem velikog broja klopki u zasadu; preporučuje se korišćenje klopki zapremine 250-750 ml; prave se od plastičnih flaša, tegli, kantica sa poklopcem; sa jedne strane se izbuši 4-5 rupa prečnika 5-10 mm; rupe ne bi trebalo da budu veće da atraktant ne bi brzo isparavao i da druge (neželjene) vrste ne bi ulijetale u klopku;
- iako se utvrđivanje prisustva imaga može pratiti korišćenjem raznih mirisnih materija (mješavina kvasca, šećera i vode, voćne kaše, jabukovo sirće, vinsko sirće, crno vino, etanol, sirćetna kiselina) najčešće se koristi jabukovo sirće (ima dobra privlačna svojstva, praktično je za korišćenje - ne fermentiše brzo, providno je i u njemu se uhvaćene jedinke lako uočavaju); u jabukovo sirće se dodaje kap deterdženta za suđe da bi se smanjio površinski napon što omogućava da imaga koje ulete u klopku brzo potonu na dno;
- u blizini zasada ne bi smjelo da bude biljaka iz spontane flore koje su domaćini D. suzukii;
- neophodno je stalno održavanje higijene zasada; to podrazumijeva kompletnu berbu plodova, a ne samo onih koji su predviđeni za tržište; sitni, neugledni plodovi, prezreli i otpali podovi ili oni koji iz bilo kog razloga ostanu nepobrani predstavljaju siguran i stalan izvor održavanja populacije (ovo je izuzetno značajno ukoliko se u blizini zasada nalaze druge biljke domaćini čiji plodovi ulaze u fenofazu zrenja);
- neophodno je uništavanje svih ovih plodova (nikako sakupljanje na gomile po obodu voćnjaka, u njegovoj blizini ili bacanje u obližnje kontejnere i na đubrišta);
- preporučuje se duboko zakopavanje (najmanje na 30 cm dubine); ima navoda da je efikasno i sakupljanje plodova u plastične kese koje se čvrsto zavežu i ostave izložene direktnoj sunčevoj svjetlosti najmanje 7 dana;
- redovna fitosanitarna kontrola i pregled plodova i ambalaže u kojoj se transportuje voće iz domaće proizvodnje kao i plodovi voća i ambalaža iz uvoza (transport napadnutim plodovima i u transportnoj ambalaži je najsigurniji i najbrži način širenja vrste u nova područja).
2. hemijske mjere:
- hemijske mjere mogu doprinijeti smanjenju brojnosti odraslih jedinki, ali ne i jaja i larvi koji se razvijaju u plodu. Ova mjera ima ograničeno dejstvo i najefikasniji momenat za prskanje je neposredno prije i na početku fenofaze sazrijevanja plodova;
- primjenjuju se insekticidi sa kratkom karencom;
- mogu se primijeniti insekticidi na bazi spinosina, piretroidi koji pružaju zaštitu 7-10 dana (www.eppo.int; www.cabi.org);
- ima navoda da je orijentacioni prag prskanja jedna uhvaćena jedinka u klopki.