Visoko rizične države imaju značajne strateške nedostatke u svojim režimima za borbu protiv pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja proliferacije. Za sve države koje su identifikovane kao visoko rizične FATF poziva svoje članice i zahtijeva od svih država da primjene produbljene mjere identifikacije i praćenja klijenata, a u najozbiljnijim slučajevima, države se pozivaju da primjene kontramjere kako bi zaštitile međunarodni finansijski sistem od kontinuiranih rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja proliferacije (PN/FT/FP) koji proističu iz te zemlje. Ova lista se često naziva i “crna lista”. Od februara 2020. godine, u svijetlu pandemije Kovid-19, FATF je zaustavio postupak preispitivanja zemalja sa liste jurisdikcija visokog rizika na koje podliježu pozivu za preduzimanje aktivnosti, s obzirom na to da su već podložne pozivu FATF-a za preduzimanje protivmjera. Stoga pozovite se na izjavu o ovim državama usvojenu u februaru 2020. godine. Iako izjava ne mora nužno odražavati najnoviji status režima SPN/FT u Iranu i Demokratskoj Narodnoj Republici Koreji, poziv FATF-a za akciju u vezi sa ovim visoko rizičnim državama ostaje na snazi.
FATF saopštenje - Visoko rizične države koje podliježu pozivu za preduzimanje aktivnosti – 21. februar 2020. godine
Demokratska Narodna Republika Koreja (DNRK)
FATF i dalje izražava zabrinutost zbog toga što DNRK nije otklonila značajne nedostatke u svom sistemu sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma (SPN/FT), kao i zbog ozbiljnih prijetnji koje ovi nedostaci predstavljaju za integritet međunarodnog finansijskog sistema. FATF zahtijeva od DNRK da odmah i u značajnoj mjeri otkloni nedostatke u svom sistemu SPN/FT. Pored toga, FATF izražava naročitu zabrinutost zbog prijetnje koju predstavljaju nezakonite aktivnosti Demokratske Narodne Republike Koreje na planu širenja oružja za masovno uništenje i njegovog finansiranja.
FATF ponavlja svoj poziv upućen državama članicama 25. februara 2011. godine i poziva sve države da upozore svoje finansijske institucije da posvete posebnu pažnju poslovnim odnosima i transakcijama sa DNRK, uključujući privredne subjekte i finansijske institucije iz DNRK, kao i lica koja nastupaju u njihovo ime. Pored pojačanog opreza, FATF još poziva države članice i zahtijeva od svih država da primjenjuju djelotvorne kontramjere i ciljane finansijske sankcije u skladu sa relevantnim rezolucijama Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija radi zaštite svog finansijskog sektora od rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja proliferacije oružja za masovno uništenje (PN/FT/FPOMU) koji proističu iz DNRK. Države treba da preduzmu neophodne mjere za zatvaranje postojećih poslovnih jedinica, podružnica i predstavništava banaka iz DNRK na svojim teritorijama i da prekinu korespondentske odnose sa bankama iz DNRK, tamo gdje se to zahtijeva na osnovu relevantnih rezolucija SB UN.
Iran
U junu 2016. godine Iran se obavezao da otkloni svoje strateške nedostatake. Akcioni plan Irana je istekao u januaru 2018. godine. U februaru 2020. godine FATF je upozorio da Iran nije završio svoj akcioni plan. [1]
U oktobru 2019. godine FATF je pozvao svoje članice i zahtijevao od svih država da: zahtijevaju pojačan nadzor nad filijalama i podružnicama finansijskih institucija koje se nalaze u Iranu; da uvedu unaprijeđene relevantne mehanizme izvještavanja ili sistematskog izvještavanja o finansijskim transakcijama; i da zahtjevaju pojačane obaveze eksterne revizije za finansijske grupe u odnosu na sve njihove filijale i podružnice koje se nalaze u Iranu.
Sada, imajući u vidu da Iran nije usvojio Palermo Konvenciju i Konvenciju o suzbijanju finansiranja terorizma u skladu sa FATF standardima, FATF u potpunosti ukida obustavljanje kontramjera i poziva svoje članice i zahtijeva od svih država da primjene djelotvorne kontramjere, u skladu sa Preporukom 19. [2]
Iran se i dalje navodi u okviru FATF saopštenja o (Visokorizičnim državama koje podliježu pozivu za preduzimanje aktivnosti) dok Akcioni plan ne bude realizovan u potpunosti. Ukoliko Iran ratifikuje Palermo Konvenciju i Konvenciju o suzbijanju finansiranja terorizma u skladu sa FATF standardima, FATF će donijeti odluku u narednim koracima uključujući i to da li da ukine kontramjere. Sve dok Iran ne primjeni mjere neophodne za uklanjanje nedostataka utvrđenih u odnosu na finansiranje terorizma u Akcionom planu, FATF će ostati i dalje zabrinut zbog rizika od finansiranja terorizma koji proističe od Irana i prijetnje koju ovo predstavlja za međunarodni finansijski sistem.
_________________________________________________________
[1] U junu 2016. godine FATF je pozdravio opredjeljenost Irana na visokom političkom nivou da otkloni strateške nedostatake u svom sistemu za SPN/FT i odluku Irana da traži tehničku pomoć u sprovođenju Akcionog plana. Od 2016. godine, Iran je uspostavio režim prijave gotovine, usvojio izmjene i dopune Zakona za sprečavanje finansiranja terorizma i Zakona za sprečavanje pranja novca i usvojio podzakonski akt za SPN.
U februaru 2020. godine, FATF je upozorio da sledeće aktivnosti i dalje nisu realizovane i da bi Iran trebalo da u potpunosti otkloni preostale nedostatke: (1) kriminalizovanje finansiranja terorizma na odgovarajući način, uključujući uklanjanje izuzetaka za označene grupe “koje pokušavaju da okončaju stranu okupaciju, kolonijalizam i rasizam”; (2) identifikovanje i zamrzavanje sredstava terorista u skladu sa odgovarajućim rezolucijama Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija; (3) osiguravanje odgovarajućeg i zakonom propisanog sistema sprovođenja mjera provjere identiteta i praćenja poslovanja klijenta (CDD mjera); (4) prikazivanje kako nadležni organi utvrđuju i sankcionišu nelicencirane pružaoce usluga transfera novca/vrijednosti; (5) ratifikovanje i primjenu Palermo Konvencije i Konvencije o suzbijanju finansiranja terorizma i pojašnjenje mogućnosti pružanja međunarodne pravne pomoći; i (6) osiguravanje da finansijske institucije provjeravaju da elektronski transferi sadrže potpune informacije o nalogodavcu i primaocu.
[2] Državama se mora omogućiti da primjene odgovarajuće protivmjere kada ih FATF pozove da to urade. Državama se takođe mora omogućiti da primjene protivmjere nezavisno od poziva FATFa da to urade. Takve protivmjere bi trebalo da budu djelotvorne i srazmjerne rizicima.
Interpretativna nota za Preporuku 19 navodi primjere kontramjera koje države mogu da preduzmu.
* Ovo saopštenje se prethodno zvalo "Javno saopštenje"
Original saopštenja na engleskom jeziku možete naći na sljedećem linku: