Objavljeno:
2010-08-17 •
18:15:00
Autor:
Biro
Ministarstvo rada i socijalnog staranja preko inspekcije rada vrši nadzor nad primjenom propisa kojima su uređeni radni odnosi, zapošljavanje i zaštita na radu. Svake godine prije početka turističke sezone donosi se Akcioni plan vršenja inspekcijskog nadzora kako bi veći broj zaposlenih na crnogorskom primorju bio obuhvaćen nadzorom ove inspekcije, jer je poznato da dok traje turistička sezona poslodavci angažuju veći broj zaposlenih.
Obavljanje poslova inspekcijskog nadzora dok traje turistička sezona je poseban izazov za inspektore zbog činjenice da treba kvalitetno nadzirati, pored 24.000 subjekata nadzora koji imaju trajna odobrenja za rad, i dodatno oko 7.000 subjekata nadzora koji djelatnost obavljaju samo u ljetnjim mjesecima na teritoriji šest primorskih opština.
Plan aktivnosti za ljetnju turističku sezonu 2010. godine je predvidio pojačan nadzor inspekcije rada koje je neophodno sprovesti kako bi se ostvarile zakonom propisane mjere, a u cilju efikasnije kontrole subjekata, pravnih i fizičkih lica, posebno u dijelu sprovođenja mjera da:
- zaposleni ostvare pravo na zakonit radni odnos ,
- zaposleni redovno primaju zaradu i regres,
- zaposlenim obezbjedi zaštita na radu od mehaničkih povreda od strane sredstava rada koja koriste pri radu,
- sprovede obuka i osposobljavanje zaposlenih za bezbjedan rad,
- Se obezbijede specijalistički ljekarski pregledi zaposlenih na radnim mjestima sa povećanim rizikom (rizici od pada sa visine,
- Se rizici vezani za mehaničko rukovanje sredstvima rada, rizici vezani za radnu opremu,..),
- kontrola uslova radne sredine i akta o procjeni rizika koji reguliše Zakon o zaštiti na radu.
Dok traje turistička sezona inspektori rada i inspektori rada za oblast zaštite na radu iz kontinentalnog dijela Crne Gore, vrše pojačani nadzor na teritoriji primorskih opština, zajedno sa kolegama koji su inače raspoređeni u primorskim opštinama, jer je poznato da se broj subjekata nadzora u ovim opštinama, poveća značajno, a to iziskuje i povećan broj inspektora koji vrše nadzor. S tim u vezi, a shodno Akcionom planu kojim inspekcija rada detaljno razradi aktivnosti inspektora, prioritet je stavljen na suzbijanje eventualne pojave rada na crno i prevenciju povreda na radu.
Dakle, inspektori rada Ministarstva rada i socijalnog staranja su prije svega, dok traje turistička sezona obavezni da rade u dvije smjene, kako bi nadzorom obuhvatili što veći broj subjekata, a samim tim i radno angažovanih zaposlenih.
Rezultati rada inspekcije rada u perodu od 15. juna do 15. avgusta ove godine pokazali su da je prisustvo inspekcije rada na primorju neophodno kako bi se zaštitila zakonom utvrđena prava zaposlenih.
Naime tokom ovog perioda izvršen je nadzor kod 3593 subjekata i utvrđeno 3091 nepravilnosti, a posebno do izražaja dolazi rad velikog broja stranaca koji su nezakonito angažovani. Da bi poslodavac u Crnoj Gori zaposlio stranca potrebno je da prethodno pribavi radnu i boravišnu dozvolu.
U cilju suzbijanja nezakonitog rada ili rada na crno ispektori rada su dužni da, kada utvrde ovu pojavu, odnosno ako utvrde da je poslodavac angažovao zaposlenog a da prethodno sa njim nije zaključio ugovor o radu i nije ga prijavio na obavezne vidove socijalnog osiguranja, bez obzira da li se radi o strancu ili domaćem zaposlenom, subjektu nadzora privremeno zabrane rad do otlklanjanja nepravilnosti, odnosno do regulisanja radno pravnog statusa zaposlenih. Pored slučajeva rada na crno zabranu rada su dužni izreći inspektori rada za oblast zaštite na radu kada nadzorom utvrde da je ugroženo zdravlje i život zaposlenih, ili kada poslodavac ne postupi po rješenju ovog inspektora.
U ovom periodu zbog navedenih nepravilnosti izrečeno je 128 privremenih mjera zabrane rada od strane inspekcije rada. Već je konstatovano da je nadzorom inspekcije rada utvrđeno 3095 nepravilnosti, zbog kojih je izrečeno 1346 mandantnih kazni u ukupnom iznosu 222.090,00 €, a sa 1158 ukazivanja je subjektima nadzora naloženo otklanjanje nepravilnosti, dok je za neizvršena ukazivanja doneseno 276 rješenje i izvršenje istih je u toku.
Saradnja zaposlenih, koji smatraju da su im povrijeđena prava po osnovu rada, sa inspekcijom rada u poslednje vrijeme sve više dolazi do izražaja, na način da je sve više inicijativa kojima se zaposleni obraćaju inspekciji rada, pa je u ovom periodu podnijeta 79 inicijativa.
U izvještajnom periodu najveći broj povreda odredaba zakona se odnose na nepoštovanje Zakona o zapošljavanju i radu stranaca, što znači da je u nelegalnom radnom odnosu zatečeno više od 600 stranih državljana.
Prema podacima Zavoda za zapošljavanje tokom juna izdato je 2.094 radnih dozvola za rad stranih državljana, a u ovoj godini zaključno sa 09.08.2010 godine izdato je 9183 radnih dozvola .
Odlukama primorskih opština predviđena je zabrana gradnje od 15 juna. Stanje na terenu je drugačije i gradilišta i dalje postoje, i povređivanje zaposlenih je prisutno. Inspektori rada su stalno prisutni na gradilištima, kako bi se zaustavilo povrijeđivanje zaposlenih i njihovo zapošljavanje dovelo u legalne okvire.
Svake godine ove inspekcije razvijaju strategiju rada, koja omogućava da se ovaj posao kvalitetno odradi i rezultati rada budu vidljivi odmah, a prije svega, preko broja novoprijavljenih zaposlenih na obavezno socijalno osiguranje, kao i iznosa uplaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i smanjenje stope nezaposlenosti, poboljšanje uslova rada zaposlenih, smanjenje broja povreda na radu i smanjenje eventualne pojave rada na crno.
Bitno je istaći da pored pojačanog nadzora na teritoriji primorskih opština planirane su i pojačane aktivnosti i u turističkim destinacijama na sjeveru Crne Gore.