Podgorica 01. 10. 2010. godine
S A O P Š T E NJ E
- Povodom Međunarodnog dana starih ministar rada i socijalnog staranja dr Suad Numanović posjetio JU Dom starih „Grabovac“ u Risnu-
Povodom Međunarodnog dana starih, koji se obilježava 01. oktobra, ministar rada i socijalnog staranja dr Suad Numanović danas je posjetio JU Dom starih “Grabovac” u Risnu.
Kao i u većini zemalja, u Crnoj Gori proces starenja stanovništva ubrzava. Oko 17% naše populacije je starije od 60 godina, oko 12% stanovnika je starije od 65 godina, a bilježi se i rast stanovnika starijih od 80 godina života. Promjene u tradicionalnom načinu života nužno su dovele do potrebe osmišljavanja kvalitetnih oblika zaštite stanovnika trećeg životnog doba.
Upravo polazeći od toga, Vlada Crne Gore je u trenutku preduzimanja svih neophodnih aktivnosti u izgradnji institucija moderne demokratske, pravne i efikasne države, postizanja bržeg socijalno-ekonomskog i društvenog razvoja i efikasnog uključivanja u evropske integracione procese usvojila "Strategiji razvoja socijalne zaštite starih lica" kojom je trasirala buduće pravce razvoja zaštite starih lica. Usvojeni osnovni principi podrazumijevaju:
• da se stara lica tretiraju kao aktivni učesnici razvoja društva;
• da se uvaži fenomen starenja u svim aspektima politike razvoja društva i da se obezbijedi kvalitetniji, svestraniji i angažovaniji odnos svih subjekata društva prema pitanjima starenja stanovništva;
• da se posveti puna pažnja razvijanju različitih vidova podrške porodici i pomoći starim licima u njihovom životnom okruženju i omogućavanje da stara lica, ugrožena nepovoljnim životnim okolnostima, ostanu u svom domaćinstvu i poznatom okruženju po mogućnosti do kraja života ili dok im se u tim okolnostima ne ugrozi životni opstanak i egzistencija, odnosno dok im za zadovoljavanje egzistencijalnih potreba nije neophodan odgovarajući organizovani oblik ili mjera socijalne zaštite;
• da se stalno podstiče društvena integracija starih lica, unapređuje njihov društveni položaj, podstiču različiti oblici aktiviteta i, najširom društvenom akcijom, stvara pozitivna društvena klima i razumjevanje problema starosti kao stanja, starenja kao procesa i starih lica kao dobne grupe;
• da se izgradi integralni koncept i obezbijedi koordinacija i saradnja u pružanju usluga socijalne i zdravstvene zaštite starih lica, naročito u seoskim i brdsko-planinskim područjima,
Istovremeno, u reformi ovog sistema vodiće se računa da sistem i praksa njegovog ostvarivanja sprječe stigmatizaciju i zavisnost korisnika od socijalnih službi. Da bi se to postiglo razvijaćemo usluge, odnosno servise koji podržavaju život u zajednici – dnevne centre, pomoć i njega u kući, hraniteljstvo, klubove za stara i odrasla lica, službe za pružanje psihosocijalne podrške, organizovati usluge ishrane, različite modele stanovanja uz podršku i dr.
Dom starih „Grabovac“ u Risnu je decenijama bio jedina državna ustanova u Crnoj Gori koja se bavila zbrinjavanjem starih, iznemoglih i hronično oboljelih lica. U Domu je trenutno smješteno 317 korisnika heterogene starosne, socijalne i zdravstvene strukture sa teritorije čitave Crne Gore kao i 25 izbjeglih i raseljenih lica. Rad u ovakvim uslovima podrazumijeva visok profesionalizam i poseban psihofizički angažman zaposlenih. Stalne edukacije zaposlenih, koje se organizuju u saradnji sa prijateljima Doma: „Opštine zajedno“ iz Ciriha, Fondacija „Grabovac“ iz Holandije, Domom „Katinka Guldeberg“ iz Osla, doprinijele su promjeni načina brige o korisnicima. Dom je postao nastavna baza za praktičnu nastavu Fakulteta za visoko sestrinstvo iz Osla i za Školu za visoko sestrinstvo „Kraljica Jelena“ iz Igala.
Otvaranjem novog objekta Dom starih „Grabovac“ u Risnu postaje zaokruženi kompleks u kojem se primjenjuju najsavremenija saznanja i dostignuća u oblasti gerontologije, psihologije, socijalnog rada i uz uvažavanje ličnosti i posebnosti korisnika.
Ovaj objekat je površine 3.976 m2, kapaciteta 92 ležaja sa 40 dvokrevetnih i 12 jednokrevetnih soba apartmanskog tipa, novom kuhinjom za oko 350 korisnika, kabinetom za meditaciju, prostorom za vjerske objekte itd. U njemu će se pružati terminalna njega teško oboljelim i nepokretnim korisnicima a 16 ležaja je namijenjeno zbrinjavanju dementnih korisnika što je Domu do sada predstavljalo izuzetno veliki problem. Objekat je rađen po svim standardima i uz konsultaciju stručnjaka za palijativnu njegu i zahtjevaće novi sistem rada, veći broj obučenog osoblja i primjenu najnovijih saznanja u ovoj oblasti.
Standardi koji su postavljeni gradnjom ovog objekta dobar je model koi će se primjenjivati i u drugim sredinama Crne Gore. Već možemo najaviti skoro otvaranje doma za stara lica u Bijelom Polju. U toku su završne aktivnosti na stvaranju uslova za prijem prvih korisnika. Neto korisna površina objekta je 6.171,36 m², a kapacitet je 230 mjesta i predstavljaće značajan iskorak u obezbjeđenju ovog oblika zaštite za stara lica u Crnoj Gori.
Započete su i aktivnosti na izgradnji sličnih obejekata i u Podgorici i Pljevljima.
PR služba Ministarstva rada i socijalnog staranja