Susreti omladine u Crnoj Gori
NOSIOCI PROJEKTA: Ministarstvo prosvjete i sporta i Zavod za školstvo zajedno sa Ministarstvom odbrane, Narodnim savezom za brigu o njemačkim ratnim grobljima iz SR Njemačke, i uz saradnju sa Filozofskim fakultetom i drugim akterima realizovali su CRNOGORSKO-NJEMAČKI OMLADINSKI KAMP – KOTOR 2012 u periodu od 26. avgusta do 2. septembra 2012. Godine. Učesnici kampa su bili smješteni u Domu učenika i studenata „Spasić – Mašera“ – Kotor.
NASTANAK PROJEKTA: Crnogorsko-njemački sporazum o ratnim grobljima koji su 9. avgusta 2011. godine, potpisali savezni ministar vanjskih poslova SR Njemačke Gido Vestervele i ministar vanjskih poslova Crne Gore Milan Roćen, omogućili su realizaciju prvog CRNOGORSKO-NJEMAČKOG OMLADINSKOG KAMPA – PLUŽINE 2011. Zahvaljujući tome, studenti iz Savezne Republike Njemačke imali su priliku da prvi put poslije skoro 70 godina, dođu na pomirenje nad grobovima i obiđu Memorijalni kompleks u Dolima u Pivi.
Projekat CRNOGORSKO-NJEMAČKI OMLADINSKI KAMP – KOTOR 2012, je uspješno realizovan po drugi put u Crnoj Gori na zadovoljstvo predstavnika obje zemlje o čemu govore utisci učesnika i povratne informacije od svih učesnika koji sa neskrivenim komplimentima govore o kvalitetu realizacije projekta.
OTVARANJE KAMPA: Kamp je svečano otvoren 26. septembra. Dobrodošlicu učesnicima od strane predstavnika Ministarstava prosvjete i sporta poželio je Radoslav Milošević Atos, koordinator projekta; Ministarstva odbrane - Marinko Aleksić, potpukovnik; Opštine Kotor - Nenad Radunović, sekretar Sekretarijata za kulturu i društvene djelatnosti opštine Kotor; i predstavnik Narodnog saveza za brigu o njemačkim ratnim grobljima Tomas Šroter – vođa njemačke grupe.
UPOZNAVANJE KULTURE I TRADICIJE CRNE GORE: Studenti su obišli kotorski Stari grad i tvrđavu, Mauzolej na Lovćenu, Sveti Stefan i Manastir Reževiće, zatim Stari grad i njegove sakralne objekte u Budvi. Učesnici kampa su posjetili Spomenik partizanu borcu i Ambasadu Savezne Republike Njemačke u Podgorici kada se učesnicima pridružio Dr Martin Lumitz - podpredśednik Narodnog saveza za brigu o njemačkim ratnim grobljima Baden-Württemberg iz SR Njemačke.
JEZIČKI KURS: Skoro svakog dana, nakon doručka realizovan je Jezički kurs za omladince. Njemački učesnici su naučili brojne izraze na crnogorskom jeziku kao i neke zabavne pjesme koje slave Crnu Goru. 'Montenegro, Montenegro' pjevalo se zajedno tokom svake vožnje kao i na Večeri nacija. Naravno, studenti su pjevali zajedno i njemačke zabavne melodije. Za realizaciju kursa zadužene su bile profesorice njemačkog jezika Andrea Čađenović i Aleksandra Zečević.
ČAS ISTORIJE: ČAS ISTORIJE RADOVANA POPOVIĆA, istoričara i pomoćnika direktora, Sektor za nastavu iz Zavoda za školstvo, pod nazivom „ISTINOM DO POMIRENJA“, ostavio je veliki utisak na sve studente, naročito njemačke koji su na kraju kampa prilikom sumiranja utisaka, predložili da se umjesto jednog časa istorije obezbijedi više časova istorije uz prilagođene panel diskusije u narednim kampovima. Crnogorski studenti su izrazili želju i očekivanje da im njemačka strana kroz neki od međunarodnih kampova ili neki drugi način organizuje posjetu koncentracionim logorima u Njemačkoj.
VEČE NACIJA: Poseban dio programa bilo je VEČE NACIJA na kojem su studenti obje zemlje predstavili svoje zemlje otpjevali svoje himne, predstavili svoje zastave i nacionalni grb, predstavili karakteristična kulturna obilježja i specifičnosti gradova iz kojih dolaze. Crnogorska strana je predstavila, između ostalog, i svoje nacionalne proizvode kao što su priganice s medom, pršut, sir. U okviru svoje prezentacije, njemački studenti su organizovali i kratku dramsku predstavu.
VJEŽBE IZ ORIJENTACIJE: Na Ivanovim koritima predstavnici Ministarstva odbrane, organizovali su obuku studenata iz orijentacije i korišćenja azimuta. Osim toga Ministarstvo odbrane je obezbijedilo stalni autobus i sve potrebne transfere u toku trajanja kampa.
STUDENTI: Osam studenata Filozofskog fakulteta iz Nikšića, Odsjek za njemački jezik i književnost: Amijan Šahman, Stefan Anđelić, Edin Skenderović, Gorica Harović, Marijana Mugoša, Milica Purović, Marina Novović, Tamara Popović, i deset njemačkih studenata: Fabian Schwarz, Daria Nörthen, Robert Wichtendahl, Fleur Pasche, Luiselotte Pasche, Carola Stopper, Carsten Jepsen, Maike Zorn, Franziska Adlung, Sophie Knötzsch.
SPOMEN ČAS: Uz maksimalnu senzibilnost organizatora prema domicilnom stanovništvu, odnosu prema nevinim žrtvama ljudi iz pivskih sela: đeci, ženama i muškaracima surovo likvidiranim 7. juna 1943. godine u Dolima, detaljno je pripremana i organizovana prigodna Ceremonija 31. avgusta na Memorijalnom kompleksu u Dolima. Scenario Ceremonije je realizovan sa maksimalnim pijetetom u duhu svečanosti najvišeg državnog ranga u čemu su studenti odigrali centralnu ulogu i izveli prigodan recital. Na SPOMEN ČASU se u ime Ministarstva prosvjete obratio Radoslav Milošević Atos, u ime Ministarstva odbrane major Radivoje Radović, u ime Opštine Plužine Milenko Mićanović – direktor Centra za kulturu, u ime SR Njemačke - Martin Lumitz. Tom prilikom su crnogorski i njemački studenti izrazili svoje utiske o događaju i misiji Kampa.
FINANSIRANJE PROJEKTA: Njemačka strana je finansirala smještaj i ishranu za sve učesnike. Ministarstvo obrazovanja i sporta obezbijedilo je izradu projekta i sredstva za koordinaciju kampa, predavače i vodiča te prigodne crnogorske suvenire. Ministarstvo odbrane obezbijedilo je sve transfere i obuku u orijentaciji. Zavod za školstvo je obezbijedio koordinatora, tehničku opremu i potrošni materijal za jezički kurs.
PODRŠKA PROJEKTU: Narodni Muzej Crne Gore, Nacionalni Parkovi Crne Gore (Nacionalni park Lovćen), Turistička organizacija Kotora, Direkcija za uređenje i izgradnju Kotora, Turisticka organizacija Cetinja oslobodili su učesnike plaćanja svih taksi i ulaznica.
RECIPROCITET: U više navrata crnogorska strana je izrazila očekivanja da se u okviru brojnih kampova koje pod istim motom organizuje njemačka strana omogući učešće većem broju crnogorskih studenata. Na takvu inicijativu Ministarstva prosvjete i sporta, ove su godine na prijedlog Filozofskog fakulteta u Nikšiću, na Međunarodni omladinski kamp u Baden-Württemberg, Karlsruhe, Njemačka, 3-17.avgusta 2012. godine, na poziv Narodnog saveza za brigu o njemačkim ratnim grobljima iz SR Njemačke, učestvovali crnogorski studenti Ilda Ramusović i Selmir Šabotić.
MEDIJSKA PROMOCIJA DOGAĐAJA:
Mediji su blagovremeno obaviješteni u susret događaju i neki su od njih objavili najave. Radio Kotor je u dva navrata prije početka i u toku Kampa intervjuisao učesnike i objavio tekst sa fotografijom na svom sajtu:
http://radiokotor.info/mn/index.php?option=com_content&task=view&id=14379&Itemid=1
Sve fotografije, klipovi objedinjeni su na 2 DVD i distribuirani svim učesnicima projekta prilikom zatvaranja Kampa.
DOPRINOS KAMPA: Program Kampa sa posebnim akcentom na SPOMEN ČAS na Memorijalnom Kompleksu u Dolima: polaganje cvijeća, poklonjenje i izvinjenje nedužnim žrtvama, govori učesnika, utisci studenata i recital su zajedno dali značajan doprinos radu za mir i pomirenje nad grobovima čime je misija omladinskog kampa u potpunosti ostvarena. To je još jedan skroman doprinos omladine Crne Gore i SR Njemačke jačanju crnogorsko-njemačkih odnosa.
ODABRANI IZVODI:
Čas istorije ISTINOM DO POMIRENJA. Radovan Popović: ... „Vremenska distanca danas omogućava da tražimo višeslojnost o događajima iz Drugog svjetskog rata. Poznato je da većinu literature vezane za taj događaj čini politička i vojna istorija. Da bi došlo do „pomirenja iznad grobova“ u istoriografiji se moraju afirmisati i primjeri iz svakodnevnog života, položaj žena i djece, kulturni život, odjeci rata u književnosti i u ostalim umjetnostima, ljubav u ratnim uslovima i dr. Uostalom, svako ima pravo na grob kao hrišćansku i civilizacijsku tekovinu, dok je spomenik izraz ideološke ili političke projekcije.“ ....
Govor majora Radivoja Radovića na SPOMEN ČASU U DOLIMA, Blagojevići, PIVA: ... „Danas smo se skupili ovdje da se poklonimo ovim nevinim žrtvama jer nas ove i slične žrtve opominju da se rat nikad više ne dogodi. Želim da svi sa ovog mjesta ponesu poruku mira u svoje krajeve i da je kao požar prošire sa željom da raste i da traje, kako se nešto slično nikad više ne bi ponovilo i da kažemo NE ratu, NE mržnji, NE fanatizmu i da kažemo DA toleranciji, DA ljubavi, DA razumu.” ...
Govor Martina Lunitza - predstavnika Saveza za brigu o njemačkim ratnim grobljima na SPOMEN ČASU U DOLIMA, Blagojevići, PIVA
...“ Nakon prvog susreta njemačkih i crnogorskih mladih ljudi prošle godine, i ove godine se opet organizuje susret omladine sa učesnicima iz Njemačke i Crne Gore. I po drugi put stoji grupa mladih ljudi obje nacije kod spomenika u Dolima, gdje je oko 500 ljudi: žena, djece i odraslih muškaraca palo kao žrtve fašističkog terora.
Mi znamo koliko veliku patnju su njemačke trupe nanijele stanovništvu vaše zemlje u drugom svjetskom ratu. Posebno su vojnici SS divizije „Princ Eugen“ ostavili za sobom krvavi trag uništenja i razaranja na putu preko Balkana. Za sve akcije i napade partizana, prilikom kojih bi bili ubijeni njemački vojnici, slijedila bi stravična odmazda nad civilima, i spaljivana su čitava sela.
Dugo je trebalo, skoro sedamdeset godina, da mladi ljudi iz Njemačke dodju odje, i da se zajedno sa vama sjećaju dogadjaja i mrtvih ljudi. Ipak dugo vremena okolnosti nijesu dozvoljavale okupljanja ove vrste.“...
Govor Radoslava Miloševića Atosa - predstavnika Ministarstva prosvjete i sporta i Zavoda za školstvo na SPOMEN ČASU U DOLIMA, Blagojevići, PIVA
...“Mladi iz dvije zemlje PORUČUJU svima da rat više nikada ne smije da se dogodi. Studenti Crne Gore i Njemačke položiše danas cvijeće na grobove nedužnih žrtava, ovđe na Memorijalnom kompleksu u Dolima, remek-djelu vajara Luke Tomanovića. Prošlost ne smijemo da zaboravimo, niti da se njome ne zarobimo.“....
Izjave studenata
Stefan Anđelić: Za mene je kamp bio jako edukativan. Naše druženje mi je pomoglo da proširim svoje znanje iz njemačkog jezika. Na kampu su se susrele dvije kulture koje su nekad ratovale a sada jaka prijateljstva sklapaju. Drago mi je što Njemci osjećaju dužnost da se poklone nedužnim civilima koji su stradali pod terorom njihovih predaka. Mi smo našim prijateljima iz Njemačke predstavili našu zemlju najbolje što smo mogli i pokazali jedan dio naše slavne istorije.
Marijana Mugoša: Ovaj kamp mi je, kao i drugima, donio mnogo lijepa iskustva i sjećanja. Kroz igru i zabavu smo naučili mnogo toga, počevši od istorije Crne Gore do učenja Njemaca kako da traže pivo u restoranu. Dopalo mi se to što je ovaj kamp, prije svega bio edukativnog i zabavnog karaktera. Pokazali smo našim prijateljima Njemcima čime sve obiluje Crna Gora, i gledali njihova oduševljena lica, ali smo im takođe dokazali da su Crnogorci jedan jako prijatan i druželjubiv narod, što se mnogima od njih dopalo. Sve u svemu, ova neđelja dana provedena u Kotoru mi je donijela nova razmišljanja, naučila me nekim istorijskim podacima i utemeljila mišljenje da rata više neće biti.
mr Radoslav Milošević Atos, glavni koordinator projekta