Prihodi budžeta u periodu januar – avgust 2023. godine iznosili su 1.687,8 mil. € ili 27,3% procijenjenog BDP-a i veći su za 298,4 mil. € ili 21,5% u odnosu na planirane, dok su u odnosu na uporedni period 2022. godine veći za 414,7 mil. € ili 32,6%. Najznačajnija pozitivna odstupanja zabilježena su kod Ostalih prihoda, Prihoda po osnovu poreza na dodatu vrijednost, Prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, Doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i Donacija i transfera.
Prihodi po osnovu PDV-a do kraja avgusta mjeseca naplaćeni su u iznosu od 680,3 mil. € što je za 59,4 mil. € ili 9,6% veće u odnosu na planirane i 99,7 mil. € ili 17,2% veće u odnosu na isti period prethodne godine.
Kategorija prihoda od Akciza, u navedenom periodu, naplaćena je u iznosu od 209,2 mil. €, što je u odnosu na plan veće za 35,7 mil. € ili 20,6%, odnosno 44,4 mil. € ili 26,9% u odnosu na isti period prethodne godine.
Najveći doprinos rastu akciza za osam mjeseci 2023. godine zabilježen je kod:
- akcize na mineralna ulja i njihove derivate, i to u iznosu od 114,6 mil. €, što je za 31,9 mil. € veće u odnosu na isti period prethodne godine.
- akcize na duvan i duvanske proizvode, i to u iznosu od 65,5 mil. €, što je za 6,3 mil. € veće u odnosu na isti period prethodne godine;
Imajući u vidu da je 01. jula 2023. godine stupio na snagu član Zakona o akcizama, kojim se uvodi akciza na proizvode od šećera, kakaoa i sladoled, po ovom osnovu do sad je naplaćeno ukupno 1,0 mil. €.
Značajnom rastu u realizaciji prihoda od PDV-a i akciza doprinijela je i dobra turistička sezona.
Prihodi po osnovu Poreza na dobit pravnih lica naplaćeni su u iznosu od 139,1 mil. € i veći su u odnosu na planirane za 32,0 mil. € ili 29,9 %, dok su u odnosu na uporedni period 2022. godine veći za 59,7 mil. € ili 75,2%. Značajan rast ove kategorije prihoda, prevashodno je rezultat rasta ekonomske aktivnosti i ostvarenih rezultata privrednih subjekata u prethodnoj godini, poboljšanja poreske discipline, kao i implementacije progresivne stope oporezivanja dobiti.
Kategorija Doprinosa realizovana je u iznosu od 339,6 mil. € što je za 60,4 mil. € ili 21,7% veće u odnosu na planirane, odnosno 71,3 mil. € ili 26,6% veće u odnosu na uporedni period 2022. godine. Doprinosi i u avgustu nastavljaju trend rasta, a bolja naplata ove kategorije prihoda rezultat je efekata implementacije Zakona o reprogamu poreskog potraživanja, ali i uvećane osnove za obračun doprinosa usljed povećanja koeficijenata za zarade zaposlenih u javnom sektoru.
Ostali prihodi u posmatranom periodu iznosili su 140,9 mil. €, što je za 74,0 mil. € veće u odnosu na planirane, i u odnosu na posmatrani period prethodne godine veći su za 121,2 mil. €. Najznačajniji priliv ostvaren je usljed prekida hedžing aranžmana iz 2021. godine koji je, zaključno sa avgustom mjesecom iznosio blizu 60 mil. €, kao i prenosa sredstava naplaćenih u okviru implementacije projekta „Ekonomskog državljanstva“ u ukupnom iznosu od 50,6 mil. €, zaključno sa prenosom sredstava izvršenim u avgustu mjesecu.
U navedenom periodu značajan rast zabilježen je i kod kategorije Donacije i transferi koji su ostvareni u iznosu od 49,0 mil. €, što je u odnosu na plan veće za 20,2 mil. € i 27,1 mil. € u odnosu na uporedni period 2022. godine. Rast navedene kategorije prevashodno je rezultat izvršene uplate sredstava od strane EU, a po osnovu direktne budžetske podrške za energetsku efikasnost. Navedena sredstva, shodno Finansijskom sporazumu, predstavljaju nenamjenska sredstva koja se mogu koristiti za finansiranje budžetskih potreba.
Sa druge strane, nešto nižu realizaciju u odnosu na planirane bilježe prihodi od Poreza na dohodak fizičkih lica koji su ostvareni su u iznosu od 37,4 mil. €, što je u odnosu na plan manje za 0,7 mil. € ili 1,9%, dok su u odnosu na isti period 2022. godine manji za 22,1 mil. € ili 37,2%. Značajno odstupanje ove kategorije prihoda u odnosu na isti period 2022. godine, dominantno je rezultat značajnog uvećanja procenta ustupanja prihoda po osnovu poreza na dohodak fizičkih lica opštinama, shodno Zakonu o izmjenama i dopuni zakona o finansiranju lokalne samouprave koji je stupio na snagu u avgustu prošle godine ('Službeni list Crne Gore', br. 086/72 od 03.08.2022. godine).
Prihodi u avgustu mjesecu 2023. godine iznosili su 243,4 mil. € i veći su u odnosu na plan za 41,3 mil. € ili 20,4%, i za 50,3 mil. € ili 26% u odnosu na avgust 2022. godine.
Izdaci budžeta za period januar-avgust 2023. godine iznosili su 1.495,8 mil. € ili 24,2% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 133,8 mil. € ili 8,2% dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 195,4 mil. € ili 15%.
U strukturi ukupne potrošnje u posmatranom periodu, Tekući budžet izvršen je na nivou od 1.424 mil. €, što predstavlja 95% ukupne potrošnje, dok je Kapitalni budžet izvršen na nivou od 71,82 mil. €, što predstavlja 5% ukupne potrošnje.
Posmatrajući glavne kategorije potrošnje u okviru Tekućeg budžeta, tekući izdaci, u navedenom periodu, realizovani su u iznosu od 632 mil. € i u odnosu na planirane manji su za 30,9 mil. € ili 5,6%. U okviru ove kategorije izdataka najznačajnija izdvajanja su u kod Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 420,5 mil. €, što je u odnosu na plan veće za 12,9 mil. € ili 3.2% i koje su realizovane u skladu sa važećim zakonskim propisima, potpisanim kolektivnim ugovorima i stvarnom obračunu zarada, dok su ostale budžetske pozicije u okviru Tekućih izdataka ispod plana, shodno stvarnoj dinamici potrošnje potrošačkih jedinica. Transferi za socijalnu zaštitu do kraja avgusta ostvareni su u iznosu od 529.8 mil. € i veći su u odnosu na planirane za 9.4 mil. € ili 1,8%, dok su u odnosu na isti period 2022. godine veći za 122,7 mil. € ili 30,1%, što je dominantno rezultat većeg izvršenja po osnovu prava iz oblasti socijalne zaštite i prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja, usljed primjene važećih zakonskih rješenja.
Kapitalni budžet u posmatranom periodu ostvaren je u iznosu od 71,82 mil. €, što predstavlja izvršenje 53,6% plana.
Rashodi u avgustu mjesecu 2023. godine iznosili su 200,4 mil. € i manji su u odnosu na plan za 8.2 mil. € ili 3,9%, a veći su za 53,4 mil. € ili 36,4% u odnosu na avgust 2022. godine. Najveće odstupanje odnosi se na Kapitalni budžet, koji je ostvaren u iznosu od 22.6 mil €, što je za 3.4 mil € veće izvršenje od plana, odnosno što predstavlja 118% plana, dok je Tekući budžet realizovan na nivou od 95% plana.
Imajući u vidu realizaciju prihoda i rashoda, u posmatranom periodu ostvaren je suficit budžeta u iznosu od 191,9 mil. €, odnosno na nivou od 3,1% procjenjenog BDP-a.
U avgustu je ostvaren budžetski suficit u iznosu od 43,0 mil. €.