Ministar javne uprave, mr Marash Dukaj učestvovao je na panelu “Infrastruktura i povezivanje usluga: Kako dovesti najsavremeniju infrastrukturu na Zapadni Balkan” u okviru Digitalnog samita za Zapadni Balkan – Priština 2022.
„Crna Gora je od 19. avgusta pogođena cyber napadima na državnu informacionu infrastrukturu i mrežu državnih organa. Pravovremenom intervencijom stručnjaka Ministarstva javne uprave i pomoći država NATO saveznica, posebno Francuske, Britanije, SAD-e, ključnim sistemima državne infrastrukture nije pričinjena trajna šteta“, kazao je ministar Dukaj.
Ministar Dukaj je kazao da iza sajber napada na vladinu informatičku infrastrukturu Crne Gore stoji prepoznata kriminalna grupa "Cuba ransomware". Ova grupa je formirala poseban virus za ovaj napad, virus Zerodate koji se ne može kreirati ni za mjesec i koji košta oko 10 miliona dolara i nigdje do sada nije upotrijebljen.
„Šteta se sanira, svakim danom oporavkom pojedinih sistema, i same infrastrukture. Faznim oporavkom Vladine informatičke infrastrukture i mreže državnih organa uspostavljena je nesmetana elektronska komunikacija, kao i same mreže državnih organa u organima državne uprave, koji su korisnici domena gov.me, kao i komunikacija sa privredom i građanima“, kazao je Dukaj.
On je napomenu da Crna Gora ove sajber napade mora razumjeti kao lekciju iz koje treba da naučimo i da izađemo jači sa poukama za buduće izazove od sajber napada. Ono što je navažnije, jeste da se mora kao prioritet uzeti ulaganje u sistem sajber bezbjednosti u Crnoj Gori, kao i kroz saradnju sa saveznicima iz zemalja NATO-a, ali i razmjenu iskustava sa Republikom Kosovo, da se reformišu i unaprijedi stvaranje zaštitnih i preventivnih mehanizama od potencijalnih napada.
Ministar Dukaj je u daljem izlaganju na Panelu istakao da je Crna Gora među prvima pokrenula komercijalne 5G usluge na Zapadnom Balkanu.
„Živimo u vremenu kada brzina digitalne transformacije, odnosno prilagođavanje radnih procesa u privredi, i pružanje usluga od strane javne uprave građanima i privredi, predstavljaju neke od osnovnih preduslova za razvoj naših zemalja.
Uspjeh u procesu digitalne transformacije postao je jedan od odlučujućih kriterijuma kojim mjerimo sposobnost naših ekonomija da se prilagode novim trendovima u privrednim aktivnostima. Iz tog razloga smo u Crnoj Gori prepoznali digitalni razvoj kao šansu za dugoročan uspjeh i prosperitet našeg cjelokupnog društva” kazao je ministar Dukaj na Digitalnom samitu u Prištini.
Ministar Dukaj je istakao da nikada ne smijemo zaboraviti da ovaj proces prate izazovi u pogledu uspostavljanja potrebnog nivoa sajber bezbednosti koji se mora postići, čega smo, vjerujem, svi svjesni, posebno posljednjih dana, s obzirom na sajber napade sa kojim se naše zemlje suočavaju.
Na Panelu su učestvovali i team leader BCO Network, Jan Droge, ministarka ekonomije Republike Kosovo, Artane Rizvanolli, ministar za informaciono društvo i administraciju Sjeverne Makedonije Admirim Aliti, zamjenica ministarke za infrastrukturu i energetiku Albanije Enkelejda Muçaj i moderatorka, Nicole Klingen, Practice Manager, Digital Development Global Practice - The World Bank.
Dvodnevni Digitalni samit za Zapadni Balkan – Priština 2022. okupio je veliki broj predstavnika zemalja Zapadnog Balkana, Evropske komisije i brojne druge goste
Ovogodišnji samit organizuje Ministarstvo ekonomije Kosova zajedno sa Savjetom za regionalnu saradnju. Digitalni samit za Zapadni Balkan u Crnoj Gori održan je 2021. godine i organizuje se svake godine u glavnim gradovima zemalja Zapadnog Balkana i pokriva teme o digitalnim vještinama, infrastrukturi i uslugama, povjerenju i bezbjednosti i digitalnoj ekonomiji.
Više od 200 preduzeća i više od 60 govornika učestvuje na ovom samitu, kao i 42 djece iz svih zemalja podijeljene u 21 tim. Tokom Digitalnog samita održaće se četiri takmičenja omladinskih grupa svih zemalja u programiranju, kompjuterskim igrama i drugim oblastima.