U organizaciji Ministarstva finansija (MF) na današnjem okruglom stolu predstavljen je Nacrt Programa ekonomskih reformi 2025-2027 (PER), uz podršku Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u Crnoj Gori, kroz projekat „Jačanje upravljanja javnim finansijama u Crnoj Gori“, koji finansira Ministarstvo finansija Republike Slovačke.
Tokom okruglog stola predstavljen je nacrt dokumenta i razmotreni su načini na koji zainteresovane strane najbolje mogu doprinijeti izradi finalnog dokumenta. Program ekonomskih reformi, Vlada Crne Gore, priprema uz učešće svih ključnih aktera društvene zajednice i isti će biti u potpunosti usaglašen sa Predlogom zakona o budžetu.
U skladu sa ovogodišnjim smjernicama Evropske komisije za izradu Programa ekonomskih reformi za period 2025-2027. godina, dokument se sastoji iz dva ključna poglavlja: makroekonomski okvir i fiskalni okvir.
„Novina u odnosu na prošlogodišnji Program je da strukturne reforme koje su ranije bile sastavni dio Programa, sada predstavljaju dio Reformske agende/Plan rasta. U tom kontekstu dodato je posebno poglavlje o usklađenosti Reformske agende sa makro-fiskalnim okvirom, a u cilju koherentnosti i kredibiliteta ekonomskih i fiskalnih politika”- saopštila je nacionalna PER koordinatorka, državna sekretarka u MF dr Bojana Bošković. O PER-u 2025 -2027, govorili su i generalni direktori u MF-a, Bojan Paunović, Miloš Mišković, Andrijana Ulić Rajović i Jelena Jovetić.
Tokom prezentacije dokumenta, istaknuto je da će shodno osnovnom makroekonomskom scenariju, crnogorska ekonomija u srednjem roku prosječno godišnje rasti po stopi od 3,7%, odnosno po godinama, 4,8% u 2025, 3,2% i 3,1% u 2026. i 2027. godini. Usljed usporavanja pritisaka cijena na evropskom nivou, očekuje se postepeno usporavanje inflacije, koja će prosječno iznositi 2,9% u periodu 2025-2027. godine. Snažna potrošnja domaćinstava, povećanje minimalne i prosječne zarade i minimalne i prosječne penzije, reforme poreske politike i poslovnog ambijenta, rast investicione aktivnosti i nastavak rasta u turizmu, uz mjere sektorske podrške i relevantne prognoze ekonomske aktivnosti i inflacije u Evropi, čine osnovne pretpostavke makroekonomskog scenarija u srednjem roku. Period 2025-2027. godine karakteriše otpočinjanje intenzivnog investicionog ciklusa kroz ulaganja, kako kroz Kapitalni budžet, tako i kroz grantove obezbijeđene od strane Evropske unije, od kojih su najznačajniji za izgradnju Autoputa (dionica Andrijevica-Mateševo) i rekonstrukciju željezničke infrastrukture koji su već obezbijeđeni. Uporedo, kroz Plan rasta za Zapadni Balkan, Crnoj Gori će na raspolaganju biti 383 mil. €, u periodu 2024-2027. godine za sprovođenje strukturnih reformi i ulaganje u infrastrukturu. Preostala sredstva, neohodna za ambiciozni plan izgradnje infrastrukture, kojom će se omogućiti, širenje ekonomskog potencijala obezbijediće se iz kreditnih sredstava.
Okruglom stolu prisustvovali su predstavnici Delegacije EU u Crnoj Gori, Ambasade Njemačke, Unije slobodnih sindikata, Privredne komore Crne Gore, UNICEF-a, Sekretarijata Savjeta za konkurentnost, Uprave za statistiku, Prijestonice Cetinje, Opštine Petnjica i druga zainteresovana javnost.
Tokom konstruktivne diskusije saopšten je niz predloga i sugestija, koje će, po završetku javne rasprave, Radna grupa za izradu PER-a sagledati i obraditi i nakon toga finalizovati tekst Program ekonomskih reformi.
Plan je da Vlada Crne Gore u januaru 2025. godine usvoji PER 2025 – 2027 i dostavi ga Evropskoj komisiji.
Predlozi i sugestije, u vezi sa navedenim Programom, mogu se dostavljati u toku trajanja javne rasprave, odnosno do 28. decembra 2024. godine, na e-mail adrese ivana.radojicic@mif.gov.me i anastasija.perucica@mif.gov.me