V.d. generalne direktorice Direktorata za naučnoistraživačku djelatnost, Milena Milonjić, učestvovala je 7. juna 2023. godine na panelu, upriličenom u okviru predstavljanja Horizont Evropa projekta: „Integrating a Comprehensive European Approach for Climate Change Mitigation and Adaptation in Montenegro Viticulture“(MONTEVITIS) , čiji je koordinator Univerzitet Donja Gorica.
Projekat MONTEVITIS ima za cilj unapređenje istraživačkih i kolaborativnih kapaciteta Univerziteta Donja Gorica u cilju boljeg sagledavanja uticaja klimatskih promjena na vinovu lozu i donošenje mjera za ublažavanje uticaja ovih promjena. Na osnovu iskustva partnera iz EU zemalja, projekat će razviti nove i prilagoditi već razvijene analitičke modele za analizu uticaja klimatskih promjena na fiziološke procese vinove loze, prinosa, zrenja, kvaliteta grožđa i vina različitih sorti.
Govoreći na panelu, Milena Milonjić je istakla da je MONTEVITIS značajan za razvoja, kako koordinatora i istraživačkog tima, tako i institucije i države. Ovaj projekat je jako važan, posebno imajući u vidu veličinu Crne Gore i brojnost njene naučne zajednice. U okviru Horizont Evropa programa, twinning poziv je omogućio da istraživački tim osmisli temu u kojoj želi da se jača, odnosno bude ekselentan u budućnosti.
Brojni su benefiti realizacije projekta: MONTEVITIS će donijeti nova naučna znanja, istraživački tim će objaviti nove publikacije sa partnerima (liderima u oblasti) u otvorenim repozitorijumima, istraživački tim će da razvija nova tehnološka rješenja, kao i da rješava društvene izazove, uključiće obične ljude – građane u istraživanja, a za 5-7 godina treba da doprinese novim radnim mjestima. Dodatno, istraživački tim će povećati broj publikacija, H indeks i imaće veću citiranost – naglasila je Milonjić.
Ona je podsjetila prisutne da je Evropska komisija kroz horizontalni prioritet programa: [lat]Spreading Excellence and Widening Participation [/lat], opredijelila 3.3% budžeta na jačanje kapaciteta [lat]Widening countries [/lat], tj. zemalja koje su po standardima investiranja u nauku i istraživanje ispod EU prosjeka. Šanse da Crna Gora dobije projekat kroz horizontalni prioritet programa su puno veće. ’’Mi smo uspješni onoliko koliko uspijemo da prevaziđemo cifru koju je Crna Gora uplatila kao kontribuciju za učešće u programu, a to smo uspjeli i 2021. i 2022. g. Zajednički je interes Ministarstva nauke i tehnološkog razvoja i naučnih ustanova da se što veća sredstva vrate u zemlju, putem realizacije projekata’’, zaključila je Milonjić.
EU partneri na projektu (Universidade de Trás-os-Montes e Alto Douro, Potsdam-Institut für Klimafolgenforschung, Università degli Studi di Firenze, Luxembourg Institute of Science and Technology i Sociedade Portuguesa de Inovação - Consultadoria Empresarial e Fomento da Inovação) su iz zemalja sa dugom vinogradarskom tradicijom i veoma razvijenim istraživačkim i inovacionim kapacitetima iz domena vinogradarstva i klimatskih promjena. Osim što će moći da podijele dragocjeno znanje i iskustvo, partneri će imati koristi od istraživanja, umrežavanja, izgradnje kapaciteta i procesa prenosa znanja, što će generisati nove projektne aplikacije i jačati mnoge komponente same održivosti istraživačkih tema.
Konzorcijum čini još pet domaćih partnera - Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju, vinarije: MNB Kruna, BUK, Vinarija Vučinić i Vinogradi i podrum Rajković.