Nakon osam mjeseci uzorkovanja duž obale Atlantskog, Baltičkog i Sjevernog mora tokom 2023. godine, ekspedicija pod nazivom „Obilazak evropskih obala“ (engl. Traversing European Coastlines - TREC) tokom 2024. godine istražuje i mediteransku obalu.
TREC je prvi projekat za proučavanje obalnih ekosistema i njihovog odgovora na okolinu koji se realizuje na nivou kontinenta. Naša mora i obale domaćini su izuzetno bogatog biodiverziteta i igraju ključne uloge u stabilnosti i održivosti širih ekosistema. Međutim, antropogeni uticaji dovode do ubrzanog gubitka genetskog diverziteta vrsta i uništavanja funkcionalnih ekosistema. Uzorkujući duž cjelokupne evropske obale, TREC ekspedicija će obezbijediti bogatije i dublje razumijevanje kako ekosistemi reaguju na izazove koje uzrokuju prirodna i čovjek.
Ekspediciju TREC predvodi Evropska laboratorija za molekularnu biologiju (EMBL), zajedno sa Fondacijom „Tara Ocean“, konzorcijumom „Tara OceanS“ i Evropskim centrom za resurse morske biologije (EMBRC). Okuplja više od 150 istraživačkih timova iz preko 90 institucija u 21 evropskoj zemlji i takođe uključuje lokalne partnere duž rute uzorkovanja, kao što je Institut za Biologiju mora Univerziteta Crne Gore.
Ekspedicija kombinuje naučne aktivnosti na kopnu i na moru do najsitnijih detalja. U Crnoj Gori, putujući mobilnim laboratorijama EMBL-a i na jedrilici Tara naučnici će prikupljati uzorke vode, zemlje, sedimenata i aerosola u crnogorskim vodama. Na svakoj poziciji radiće zajedno sa lokalnim partnerima, poput Instituta biologiju mora, Univerziteta Crne Gore. Tokom boravka ekspedicije, biće realizovane i različite aktivnosti za medije, škole i širu javnost.
Mogućnosti za medije
Na zahtjev, moguće je učestvovati u aktivnostima uzorkovanja planiranim za 22. jun u Kotoru, zajedno sa istraživačima koji putuju u mobilnim laboratorijama EMBL-a ili na brodu Tara.
Ukoliko ste zainteresovani, molimo vas da pišete na www.embl.org
O Fondaciji „Tara Ocean“
Fondacija „Tara Ocean“ - prva fondacija od javnog interesa u Francuskoj posvećena Okeanu - ima dvije glavne misije: istraživanje okeana radi boljeg razumijevanja i dijeljenje naučnih saznanja o okeanu radi podizanja svijesti javnosti. Već 20 godina, Fondacija podržava inovativnu nauku o okeanu, u partnerstvu sa vodećim svjetskim istraživačkim centrima, u cilju proučavanja morskog biodiverziteta te posmatranja i predviđanja uticaja klimatskih promjena i zagađenja.
Suočena sa hitnom potrebom da zaštita okeana postane zajednička odgovornost, Fondacija podiže svijest javnosti o izazovima sa kojima se okean suočava, edukuje mlade generacije, olakšava međunarodnu saradnju i pokreće donosioce odluka. Zahvaljujući svom specijalnom statusu posmatrača u Ujedinjenim nacijama, Fondacija aktivno učestvuje u donošenju ključnih odluka u korist okeana. Proučavanje i zaštita okeana znači brigu o globalnom zdravlju naše planete i naše budućnosti. https://fondationtaraocean.org/
O EMBRC-u
Evropski centar za biološke resurse mora je evropska istraživačka infrastruktura koja ima za cilj unapređenje nauke o okeanima kako bi na bolji način odgovorila na društvena pitanja.
Organizacija usmjerava naučnike, industrije, donosioce odluka i građane ka otvorenoj i inkluzivnoj nauci. Okupljajući više od 70 morskih stanica i institucija u Evropi, predstavlja izvanrednu polaznu tačku za istraživače koji proučavaju morski biodiverzitet i ekosisteme širom svijeta. Fokusirajući se na transnacionalni pristup, pruža visok nivo istraživačkih usluga, morske podatke putem svog observatorija bioraznolikosti EMOBON (Evropska mreža za posmatranje morske omike biodiverziteta), i ekspertizu u morskoj biologiji i ekologiji.
EMBRC nastoji da podrži prenos znanja i tehnologije na globalnom nivou u cilju promovisanja održivog korišćenja živih morskih resursa. Suočavajući se sa ekološkim izazovima, EMBRC doprinosi izgradnji procesa donošenja odluka zasnovanog na nauci kako bi se podstakla dalja akcija na međunarodnom nivou. EMBRC ima status Evropskog istraživačkog konzorcijuma infrastrukture (ERIC), koji je odobrila i procijenila Evropska komisija, od 2018. godine.https://www.embrc.eu/
O Institutu za biologiju mora, Univerzitet Crne Gore
Institut za biologiju mora osnovan 1961. godine, prošao je kroz nekoliko organizacionih promjena, postajući dio Univerziteta Crne Gore 2004. godine. Više od 60 godina, Institut se fokusira na proučavanje morskih ekosistema južnog Jadrana, istražujući odnose između morskog života i faktora životne sredine, i procjenjujući uticaje klimatskih promjena i ljudskih aktivnosti.
Institut sprovodi i fundamentalna i primijenjena istraživanja, doprinoseći očuvanju životne sredine, ribarstvu, marikulturi i upravljanju obalnim područjem. Intenzivno sarađuje na nacionalnim i međunarodnim projektima, učestvujući u više od 120 projekata od 2011. godine. Naučni rezultati Instituta, uključujući više od 200 publikacija, poboljšali su njegovu reputaciju na globalnom nivou.
Organizovan u pet laboratorija i jedan Centar, Institut se bavi raznim aspektima morskog istraživanja, uključujući okeanografiju, morske ribarstvo, plankton, kvalitet vode i morski biodiverzitet. Pored toga, angažuje se u komercijalnim aktivnostima kao što su testiranje kvaliteta vode i upravlja Akvarijumom Boka, prvim javnim akvarijumom u Crnoj Gori. Rad Instituta je ključan za održivo upravljanje i zaštitu morskog ekosistema Jadranskog mora.