Na osnovu člana 9 Zakona o potvrđivanju Sektorskog sporazuma između Vlade Crne Gore i Evropske komisije kojim se utvrđuju pravila za upravljanje i sprovođenje finansijske pomoći Unije Crnoj Gori u okviru Instrumenta pretpristupne podrške za oblast politike „Poljoprivreda i ruralni razvoj” (IPARD) („Službeni list Crne Gore-Međunarodni ugovori“, broj 1/23) i člana 47 Uredbe o realizaciji i postupku korišćenja sredstava iz Instrumenta pretpristupne pomoći Evropske unije (IPARD III Program) („Službeni list CG“, br. 20/24 i 76/24), dana 29. avgusta 2024. godine, Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede - Direktorat za plaćanja, objavljuje
Prvi Javni poziv za dodjelu sredstava finansijske podrške za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“ Programa razvoja poljoprivrede i ruralnih područja Crne Gore u okviru IPARD III 2021–2027
Predmet
Član 1
Predmet ovog javnog poziva su investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava i prihvatljivi troškovi, dati u Prilogu 1 – Lista prihvatljivih troškova za Mjeru 1, koji je sastavni dio ovog javnog poziva.
Lica koja ostvaruju pravo na korišćenje finansijske podrške u skladu sa ovim javnim pozivom moraju ispuniti uslove i kriterijume propisane Uredbom o realizaciji i postupku korišćenja sredstava iz Instrumenta pretpristupne pomoći Evropske unije (IPARD III Program) („Službeni list CG“, br. 20/24 i 76/24) (u daljem tekstu: Uredba), ovim javnim pozivom i drugim propisima.
Finansijska podrška za ovaj javni poziv sastoji se od 75% sredstava obezbijeđenih kroz Instrument pretpristupne podrške za ruralni razvoj Evropske unije (IPARD), shodno Finansijskom sporazumu za IPARD III program 2021-2027 i 25% nacionalnih sredstava obezbijeđenih iz budžeta Vlade Crne Gore.
EU kofinansiranje iznosi 85% od javne podrške, u slučaju neproduktivnih investicija.
Od ukupnog iznosa dodijeljenih sredstava Evropske unije za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“, maksimalno 20% sredstava može biti opredijeljeno za investicije u nabavku traktora.
Iznos raspoloživih sredstava za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“ za period implementacije IPARD III programa 2021-2027 iznosi 23.093.333 eura, dok ukupan iznos raspoloživih sredstava za ovaj javni poziv iznosi 12.706.667 eura.
Član 2
Sredstva podrške iz Mjere 1 mogu koristiti poljoprivredna gazdinstva registrovana u Registar poljoprivrednih gazdinstava, najkasnije do dana objave javnog poziva u skladu sa Zakonom o poljoprivredi i ruralnom razvoju, proizvođačke organizacije priznate u skladu sa Zakonom o uređenju tržišta poljoprivrednih proizvoda, kooperative koje su registrovane za djelatnost proizvodnje i/ili prerade poljoprivrednih proizvoda u Centralnom registru privrednih subjekata, koje ispunjavaju uslove propisane Zakonom o kooperativama i ovom uredbom.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, pravo na dobijanje sredstva podrške iz Mjere 1 mogu koristiti i korisnici iz člana 4 stav 5.
Sredstva podrške iz Mjere 1 mogu koristiti preduzetnik ili privredno društvo nosilac dozvole za akvakulturu u skladu sa važećim Zakonom o slatkovodnom ribarstvu i akvakulturi, odnosno nosilac dozvole za marikulturu u skladu sa važećim Zakonom o morskom ribarstvu i marikulturi koji su registrovani najkasnije do dana objave javnog poziva, a koje ispunjavaju uslove propisane zakonom i ovom uredbom.
Korisnici sredstava podrške iz Mjere 1 ne mogu da budu pravna lica koja su u vlasništvu države više od 25% kapitala društva.
Sredstva podrške iz stava 1 ovog člana mogu koristiti mikro, mala i srednja preduzeća u skladu sa zakonom kojim se uređuje računovodstvo.
Ako je korisnik podrške povezan i/ili ima partnerske odnose sa drugim pravnim licima, korisnik podrške i druga pravna lica koja su povezana i/ili imaju partnerske odnose sa korisnikom podrške, mogu ostvariti pravo na sredstva podrške kao jedan korisnik podrške.
Sektori za korišćenje sredstava podrške
Član 3
Sredstva podrške iz Mjere 1 mogu se koristiti za proizvodnju poljoprivrednih i proizvoda ribarstva propisanih Uredbom iz sljedećih sektora:
Uslovi za dobijanje sredstava podrške za sprovođenje Mjere 1
Član 4
Pravo na dobijanje sredstava podrške za sprovođenje Mjere 1 mogu ostvariti poljoprivredna gazdinstva koja se, u okviru sektora u koji se investira, do dana podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške:
1) bave proizvodnjom mlijeka i koji imaju najmanje pet krava ili junica (priplodnih grla) starijih od godinu dana, ili najmanje 50 ovaca ili koza;
2) bave proizvodnjom mesa (po jednom turnusu) i koji imaju najmanje 30 goveda u tovu, ili najmanje 50 ovaca ili 100 jagnjadi u tovu ili najmanje 50 koza ili 100 jaradi u tovu ili najmanje 20 krmača ili 100 svinja u završnom tovu ili najmanje 1.000 brojlera pilića ili najmanje 100 brojlera ćurića;
3) bave proizvodnjom jaja i koji imaju najmanje 1.500 koka nosilja;
- bave proizvodnjom voća, povrća, ratarskih kultura (uključujući žitarice, gljive, pečurke, aromatično i ljekovito bilje) i koji imaju u proizvodnji:
- voća - površine zasada najmanje 0,5 ha;
- povrća - površine zasada na otvorenom najmanje 0,5 ha i/ili površine zasada pod zaštićenim prostorom najmanje 0,1 ha;
- žitarice - površine zasada najmanje 1 ha;
- aromatičnog i ljekovitog bilja - površine zasada najmanje 0,3 ha;
- gljiva i pečurki - proizvodne površine najmanje 0,01 ha;
- bave vinogradarstvom, a površina vinograda je najmanje 0,5 ha;
- bave maslinarstvom, a površina zasada masline je najmanje 0,5 ha;
- bave pčelarstvom, a koji imaju najmanje 30 pčelinjih društava; i
- bave ribarstvom i akvakulturom i imaju najmanji godišnji kapacitet od 5 t ribe ili školjki.
U slučaju kada je to relevantno zemljište (proizvodne površine) mora da bude registrovano u Sistemu za identifikaciju zemljišnih parcela (SIZEP) najkasnije do dana podnošenja zahtjeva za podršku. Životinje iz stava 1 ovog člana moraju da budu registrovane u skladu sa zakonom kojim se uređuje identifikacija životinja najkasnije do dana podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške.
Korisnici iz stava 1 ovog člana do dana podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške moraju izvršiti upis u relevantni registar Ministarstva ili organa uprave kojim dokazuju da se bave poljoprivrednom proizvodnjom u zavisnosti od sektora kroz koji apliciraju za dodjelu sredstava podrške.
Korisnik podrške iz stava 1 ovog člana, koji sprovodi plodored dužan je da ispuni jedan od propisanih specifičnih kriterijuma prihvatljivosti koji se odnosi na proizvodnu površinu, uz obavezu da potraživanje potkrijepi dokumentacijom u pogledu prisustva međukultura koja podrazumijeva registraciju zasada, dokaz o ostvarenom pravu na premiju i drugo.
Izuzetno od stava 1 ovog člana, pravo na dobijanje sredstva podrške iz Mjere 1 mogu koristiti i korisnici koji u trenutku podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške ne ispunjavaju uslov obima proizvodnje navedenom u članu 4 ali u trenutku prve isplate (fazno plaćanje) ili konačne isplate (jednokratno plaćanje) moraju ispuniti nivo proizvodnje u relevantom sektoru naveden u stavu 1 ovog člana i biti upisani u Registar poljoprivrednih gazdinstava, Sistem za identifikaciju zemljišnih parcela (SIZEP) i imati registrovane životinje u skladu sa zakonom o kojim se uređuje identifikacija životinja.
Prihvatljive investicije i troškovi
Član 5
Sredstva podrške iz Mjere 1, mogu se koristiti za podršku, i to za:
Za realizaciju investicija iz stava 1 ovog člana, prihvatljivi troškovi dati su u Prilogu 1.
Investicije koje se odnose na izgradnju novih objekata prihvatljive su samo ako korisnik, pored izgradnje novih objekata, realizuje investiciju i u obnovljive izvore energije.
Opšti troškovi
Član 6
Sredstva podrške iz Mjere 1 mogu se koristiti i za opšte troškove iz Priloga 2 ove uredbe (naknade za usluge arhitekte, inženjera, drugih konsultanata i studija izvodljivosti) do 10% vrijednosti prihvatljivih troškova investicije, pod uslovom da troškovi pripreme biznis plana nijesu veći od 5% prihvatljivog troška investicije.
Opšti troškovi su prihvatljivi samo ako je u trenutku podnošenja zahtjeva dostavljena potrebna dokumentacija (biznis plan, tehnička i projektna dokumentacija) za dodjelu sredstava za pokriće opštih troškova.
Ponude i/ili računi za opšte troškove investicije mogu se dostavljati samo od pravnih lica, odnosno nezavisnih ponuđača koji su registrovani za obavljanje djelatnosti za koju se daje ponuda ili izdaje račun.
Visina prihvatljivog opšteg troška će utvrditi IPARD Agencija u skladu sa javnim pozivom.
Metodologija obračuna opštih troškova prikazana je u Prilogu 2.
Neprihvatljivi troškovi
Član 7
Sredstva podrške Mjere 1 ne mogu se dobiti, odnosno koristiti za:
1) poreze, naknade, takse, doprinose, uključujući porez na dodatu vrijednost (u daljem tekstu: PDV);
2) carine, uvozne dažbine ili druge troškovi koji imaju ekvivalentan efekat;
3) kupovinu, zakup ili lizing zemljišta i postojećih objekata;
4) kamate, novčane kazne, finansijske kazne i troškove sudskog postupka;
5) operativne troškove;
6) polovnu opremu i mehanizaciju i potrošni materijal;
7) bankarske troškove, troškove garancija i slične troškove;
8) plaćanje u naturi, uključujući troškove sopstvenog rada;
9) otkup prava na poljoprivrednu proizvodnju, jednogodišnje biljke i njihovo održavanje, amortizaciju i troškove zakupa;
10) troškove održavanja i amortizacije;
11) nabavku potrošnog materijala;
12) investiciju na poljoprivrednom zemljištu koje nije u vlasništvu korisnika iz člana 4 stav 5;
13) izgradnju, rekonstrukciju ili opremanje objekata u kojima se ne obavlja isključivo poljoprivredna djelatnost.
14) nabavka terenskih vozila/quadova koja se mogu koristiti za prevoz tereta.
Troškovi nastali prije zaključenja ugovora o dodjeli sredstava podrške, nijesu prihvatljivi, osim za opšte troškove koji su nastali nakon 01.01.2021. godine.
Ekonomska održivost korisnika
Član 8
Korisnici sredstava podrške Mjere 1 ekonomsku održivost gazdinstva dokazuju biznis planom.
Korisnici sredstava podrške Mjere 1 koji su pravna lica ekonomsku održivost gazdinstva dokazuju biznis planom i finansijskim iskazima.
Korisnici sredstava podrške Mjere 1 čiji su ukupni troškovi za realizaciju investicije od 50.000 € i više izrađuju detaljan biznis plan, a korisnici podrške čiji su ukupni troškovi investicije do 50.000 € izrađuju pojednostavljeni biznis plan.
Uslovi za korisnike sredstava podrške
Član 9
Korisnici podrške iz sredstava Mjere 1 mogu dobiti podršku za samo jedan traktor u periodu realizacije IPARD III programa, sa maksimalnom snagom koja ne prelazi 100 kW i čija emisija izduvnih gasova zadovoljava EU standarde.
Pravo na dobijanje podrške iz sredstava Mjere 1 mogu ostvariti korisnici čija poljoprivredna gazdinstva najkasnije do konačne isplate ispunjavaju nacionalne minimalne standarde iz oblasti zaštite životne sredine i dobrobiti životinja, osim korisnika iz sektora voća, povrća i ratarstva (uključujući žitarice, gljive, pečurke, aromatično i ljekovito bilje), sektora vinogradstva i sektora maslinarstva čija poljoprivredna gazdinstva najkasnije do konačne isplate ispunjavaju nacionalne minimalne standarde u okviru sektora proizvodnje za koji podnose zahtjev za dodjelu podrške.
Pravo na dobijanje podrške iz sredstava Mjere 1 mogu ostvariti korisnici čije investicije ispunjavaju EU standarde iz oblasti zaštite životne sredine i dobrobiti životinja.
Sredstava podrške iz Mjere 1 može da koristi korisnik podrške, koji:
- ima najmanje tri godine iskustva u poljoprivrednoj proizvodnji, preradi ili uslugama povezanim sa poljoprivredom; ili
- ima najmanje završen IV1 nivo nacionalnog okvira kvalifikacija; ili
- je završio obuku iz sektora za koji je podnio zahtjev za dodjelu podrške u trajanju od najmanje 50 časova.
Pravo na dobijanje podrške za sprovođenje Mjere 1 mogu ostvariti korisnici podrške koji su najkasnije do dana konačne isplate sredstava podrške vlasnici predmetne investicije.
Izuzetno od stava 4 ovog člana, pravo na dobijanje podrške za sprovođenje Mjere 1 mogu ostvariti i korisnici podrške čija se investicija odnosi na nabavku opreme, plastenika i podizanje višegodišnjih zasada na zakupljenim parcelama i/ili objektima pod uslovom da je ugovor o zakupu zaključen na period od najmanje sedam godina od dana podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške. A u slučaju kada se investicija odnosi na sektor ribarstva i akvakulture, period zakupa mora biti usklađena sa trenutno važećim zakonodavstvom koje reguliše ovu oblast.
Takođe, korisnici podrške koji ne ispunjavaju specifične kriterijume prihvatljivosti u vrijeme podnošenja zahtjeva, moraju biti jedini vlasnici objekata i/ili parcela u trenutku podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške.
U slučaju izgradnje i/ili rekonstrukcije objekta, objekat mora biti upisan u List nepokretnosti do momenta konačne isplate, izuzev ako se radi o privremenim objektima.
Sredstva podrške iz Mjere 1 namijenjena za investicije u postrojenja i sisteme za proizvodnju energije iz obnovljivih izvora, mogu se koristiti ako kapacitet sistema ne prelazi potrebe za energijom na poljoprivrednom gazdinstvu, a proizvedena energija se koristi za sopstvene potrebe.
Koncept „sopstvene potrošnje“ se provjerava u fazi odobravanja investicije.
Investicija se smatra prihvatljivom kada kapacitet postrojenja za proizvodnju električne energije koje koristi izvore obnovljive energije ne prelazi 120% trogodišnjeg prosjeka potrošnje za sopstvene potrebe podnosioca zahtjeva za podršku. U slučaju novih privrednih društava ili u slučaju privrednih društava koja su značajno promijenila obim svog poslovanja u posljednje tri godine, očekivanu potrošnju, kao i očekivano povećanje potrošnje energije zbog novih investicija procjenjuje IPARD Agencija.
Ako korisnik podrške više puta investira u obnovljive izvore energije, IPARD Agencija uzima u obzir postojeću proizvodnju energije korisnika podrške prilikom procjene nivoa sopstvene potrošnje.
Visina bespovratne podrške
Član 10
Sredstva podrške iz Mjere 1 mogu se dodijeliti za investicije čija ukupna vrijednost prihvatljivih troškova iznosi od 10.000 € do 650.000 €.
Sredstva podrške iz stava 1 ovog člana dodjeljuju se u visini do 60% vrijednosti prihvatljivih investicija i troškova.
Sredstva podrške iz stava 1 ovog člana dodjeljuju se u visini do 65% vrijednosti prihvatljivih investicija u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava u planinskim područjima.
Sredstva podrške iz stava 1 ovog člana dodjeljuju se u visini do 70% vrijednosti prihvatljivih troškova za poljoprivredno gazdinstvo čiji nosilac u trenutku podnošenja zahtjeva za dodjelu podrške ima manje od 40 godina i/ili je proizvođač sertifikovanih organskih proizvoda.
Dodatna sredstva podrške od 10% u odnosu na sredstva iz st. 2, 3 i 4 ovog člana, mogu se dodijeliti za dio odobrenih prihvatljivih troškova koji se odnosi na upravljanje, skladištenje stajnjaka i drugog otpada iz poljoprivredne proizvodnje, proizvodnju energije iz obnovljivih izvora energije i kolektivne investicije.
Za investicije iz stava 2, 3, 4 i 5, kumulativni intenzitet pomoći ne može biti veći od 75%.
Za neproizvodne investicije, minimalni iznos ukupnih prihvatljivih troškova po projektu iznosi 1.000 €, a maksimalan iznos je 5.000 €.
Podnosiocu zahtjeva za podršku može da bude odobreno više od jednog projekta za neproizvodne investicije, ali ukupni prihvatljivi troškovi neproizvodnih investicija po korisniku za ovu mjeru ne mogu budu veći od 10.000 EUR za vrijeme trajanja programskog perioda.
Sredstva podrške za neproizvodne investicije iznose 100% od vrijednosti prihvatljivih troškova.
Zahtjev za dodjelu podrške
Član 11
Zahtjev za dodjelu podrške podnosi se na Obrascu 1 - Zahtjev za dodjelu podrške za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“, koji je sastavni dio ovog javnog poziva.
Zahtjev za dodjelu podrške i potrebna dokumentacija dostavlja se isključivo u zatvorenoj koverti preporučenom poštom, sa naznakom imena i prezimena, odnosno naziva i adrese podnosioca zahtjeva i napomenom: Ne otvarati – Zahtjev za dodjelu podrške za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“ – Prvi javni poziv, na adresu Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede – Direktorat za plaćanja, ul. Moskovska 101, 81000 Podgorica.
Zahtjev za dodjelu podrške uz koji nije priložena obavezna dokumentacija: popunjen Obrazac 1 – Zahtev za dodjelu podrške, biznis plan, glavni revidovani projekat u slučaju izgradnje/rekonstrukcije, predračuni za planirane troškove, neće se razmatrati.
Zahtjev koji nije podnijet na propisanom obrascu neće se razmatrati.
U toku trajanja javnog poziva isti podnosilac zahtjeva može da podnese samo jedan zahtjev za dodjelu podrške.
Korisnik podrške može prilikom realizacije investicije, zatraži izmjenu ugovora o podršci, ako dođe do potrebe za tim. Korisnik može maksimalno zatražiti tri izmjene projekta.
Potrebna dokumentacija koja se dostavlja uz zahtjev za dodjelu podrške
Član 12
Uz zahtjev za dodjelu podrške podnosilac zahtjev dužan je da dostavi svu neophodnu dokumentaciju propisanu Prilogom 3 – Lista neophodne dokumentacije uz Zahtjev za dodjelu podrške, koji je sastavni dio ovog javnog poziva.
Dokumentacija koja se dostavlja uz zahtjev za dodjelu podrške, a odnosi se na činjenice o kojima se vodi službena evidencija ne smije biti starija od tri mjeseca od dana objavljivanja javnog poziva i mora biti original.
U cilju utvrđivanja ispunjenosti propisanih uslova za dobijanje sredstava podrške od podnosioca zahtjeva se može tražiti dostavljanje i dodatne dokumentacije.
Rok za podnošenje zahtjeva
Član 13
Zahtjev za dodjelu podrške podnosi se u roku od 29. avgusta do 29. novembra 2024. godine.
Zahtjevi podnijeti prije ili poslije roka iz stava 1 ovog člana, neće se razmatrati.
Zahtjev za isplatu sredstava podrške
Član 14
Zahtjev za isplatu sredstava podrške podnosi se na Obrascu 1 - Zahtjev za isplatu sredstava podrške za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“ koji je sastavni dio ovog javnog poziva.
Korisnik sredstava podrške može da podnese zahtjev za isplatu sredstava podrške u cjelosti nakon završetka investicije ili zahtjev za isplatu podrške po fazama investicije koje su definisane ugovorom, u roku utvrđenom ugovorom o dodjeli sredstava podrške. Podnosilac zahtjeva nakon potpisivanja ugovora može podnijeti zahtjev za avansno plaćanje u maksimalnom iznosu do 50% odobrene podrške.
Podnosilac zahtjeva može podnijeti Zahtjev za isplatu sredstava podrške jednokratno nakon završene cjelokupne investicije ili fazno u najviše tri faze.
Ako korisnik za isti projekat koristi avansno i fazno plaćanje, svaka faza isplate će se proporcionalno umanjivati za isplaćeni iznos avansa.
Zahtjev za isplatu sredstava podrške i potrebna dokumentacija dostavlja se isključivo u zatvorenoj koverti preporučenom poštom ili lično, sa naznakom imena i prezimena, odnosno naziva i adrese podnosioca zahtjeva i napomenom: Ne otvarati – Zahtjev za isplatu sredstava podrške za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“– Prvi javni poziv, na adresu Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede – Direktorat za plaćanja, ul. Moskovska 101, 81000 Podgorica.
Potrebna dokumentacija koja se dostavlja uz zahtjev za isplatu sredstava podrške
Član 15
Troškovi nastali u cilju realizacije investicije za koje su priloženi dokazi o plaćanju moraju biti realizovani do dana podnošenja Zahtjeva za isplatu.
Uz zahtjev za isplatu sredstava podrške, pored dokaza propisanih uredbom, podnosilac zahtjeva je dužan da dostavi i svu neophodnu dokumentaciju propisanu Prilogom 4 - Lista neophodne dokumentacije uz Zahtjev za isplatu sredstava podrške, koji je sastavni dio ovog javnog poziva.
U cilju utvrđivanja ispunjenosti propisanih uslova za isplatu sredstava podrške od podnosioca zahtjeva se može tražiti dostavljanje i dodatne dokumentacije.
Informacije
Član 16
Javni poziv za dodjelu sredstava finansijske podrške za Mjeru 1 „Investicije u fizički kapital poljoprivrednih gazdinstava“ objavljuje se u „Službenom listu Crne Gore“, u najmanje jednom dnevnom štampanom mediju i na internet stranicama Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede www.gov.me/mpsv i https://www.gov.me/ipard. Prilozi ovog javnog poziva dostupni su na pomenutim internet stranicama Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede.
Informacije u vezi ovog javnog poziva dostupne su i na kontakt telefon Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede – Direktorat za plaćanja: 020 672 006 ili 067 205 790, kao i kontakt telefon Direktorata za ruralni razvoj: 020 482 176 i 020 482 150.
Podnosilac zahtjeva je dužan da čuva kopiju cjelokupne dokumentacije dostavljene u cilju dobijanja podrške po ovom javnom pozivu i istu prikaže na zahtjev službenika Direktorata za plaćanja.
Broj: 09-908/24-19990/1
Podgorica, 29. avgust 2024. godine
Generalni direktor Direktorata za plaćanja,
Marko Radonjić
____________________