REAGOVANJE
Novi set medijskih zakona pratiće moderne trendove Evropske unije, donijeće brojne novine u cilju stvaranja održivog, nezavisnog, slobodnog, demokratslog medijskog okruženja, a definisanje konačnog sadržaja zavisiće od preporuka Evropske komisije i stava Vlade. Primjenom usvojene Medijske strategije sa Akcionim planom obezbijedićemo povoljno okruženje za slobodu informisanja, protok ideja i mišljenja u ostvarivanju javnog interesa, što će dovesti do uređenog medijskog tržišta. Predlozi civilnog sektora mogu se naći u narednom Akcionom planu za sprovođenje medijske strategije i sa posebnom pažnjom ćemo ih razmatrati, ali očekujemo da budu jasni i konkretni.
Građanska aliansa, nigdje i nikada, pa ni u dopisu od prije nepuna dva mjeseca, nije iznijela teze iz jučerašnjeg saopštenja o tome da su Medijska strategija i novi zakonski tekstovi prevaziđeni, niti su predložili da se u strategiji i zakonima unesu norme koje se tiču vještačke inteligencije, oporezivanja Netfliksa, obaveza distributera smart televizora i obaveza društvenih mreža da sarađuju sa državama u dijelu koji se odnosi na borbu protiv govora mržnje, dezinformacija ili zaštite tajnosti podataka.
Ministarstvo kulture i medija prilikom pripreme Medijske strategije i novih medijskih zakona imalo je vrlo korisnu i konstruktivnu saradnju sa nevladinim organizacijama, na osnovu čijih predloga su kreirana mnoga nova zakonska rješenja i značajan dio aktivnosti u važećem Akcionom planu 2023-2024 za sprovođenje Medijske strategije.
Među njima je u skromnom obimu bila i NVO Građanska alijansa, koja se nije odazvala na javni poziv krajem 2021. da učestvuje u radnim grupama, ali jeste učestvovala u javnoj raspravi dostavljajući svoje predloge korekcija nacrta zakona o javnom medijskom servisu RTCG i audiovizuelnim medijskim uslugama.
Građanska alijansa nije imala primjedbi tokom javne rasprave o Medijskoj strategiji, u martu i aprilu 2022, a poslednji dopis koji se tiče novih zakonskih tekstova uputili su 25. januara ove godine. Prije toga su komentare na nacrte zakona o RTCG i o audiovizuelnim medijskim uslugama slali u pisanom obliku tokom javne rasprave, u decembru 2022.
Tvrdnje da su medijski zakoni i Medijska strategija prevaziđeni i staromodni prvi put su iznijeli u jučerašnjem saopštenju, napadajući Direktorat za medije da je “ostao u prošlim vremenima”. Pritom, očigledno nijesu ni pročitali izvještaje sa javne rasprave jer su u dopisu od 25. januara predložili rješenja koja su odavno prihvaćena od strane Direktorata za medije, odnosno Ministarstva kulture i medija.
U Građanskoj alijansi očigledno nijesu pažljivo pročitali ni Medijsku strategiju Crne Gore 2023 - 2027, sa pratećim Akcionim planom, tako da su u svom saopštenju od juče, nažalost, oni sami postali kreatori dezinformacija.
Između ostalog, upravo je Akcionim planom za sprovođenje MS predviđena priprema Analize o uspostavljanju komunikacije sa globalnim internetskim kompanijama i društvenim mrežama u cilju borbe protiv dezinformacija i govora mržnje.
S obzirom da Crna Gora još nije članica EU, Digital Service Act Evropske unije, Uredba EU koja ove godine stupa na snagu, a koja se odnosi na obaveze osnivača društvenih mreža prema državama članicama EU, ne važi i za Crnu Goru. S obzirom na veličinu našeg tržišta jedini način da se u ovoj fazi definiše odgovornost vlasnika Facebooka i ostalih društvenih mreža prema našoj državi je da sa njima tim povodom, za početak, počnemo komunikaciju. Isto važi i za globalne streaming platforme, među kojima su i striming platforme videa na zahtjev, poput Netfliksa i HBO-a.
Nadamo se da će Građanska alijansa, za razliku od jučerašnjeg istupa, biti konstruktivan i koristan partner prilikom definiranja javnih politika u oblasti medija.
MKM je u potpunosti posvećeno podršci održivosti i opstanku medija, odnosno nespornom javnom interesu da svaki građanin ima pravovremenu, istinitu i cjelovitu informaciju.
To je bio motiv usvajanja Medijske strategije Crne Gore 2023 - 2027, u oktobru prošle godine, sa pratećim Akcionim planom 2023-2024, koji sadrži ukupno 104 mjere kojima se snažno podstiče princip slobode izražavanja i osigurava ambijent za profesionalno i slobodno novinarstvo kao temelj svakog društva koje baštini vrijednosti evropskih demokratija.
Osnovni ciljevi koji se žele postići Medijskom strategijom odnose se na obezbjeđivanje povoljnijeg ambijenta za slobodu informisanja, protok ideja i mišljenja u ostvarivanju javnog interesa; generalnog poboljšanja uslova za rad i održivost medija; jačanja transparentnosti medijskog vlasništva; razvoja medijskog pluralizma i medijske pismenosti; jačanja samoregulacije,te nezavisnosti i profesionalnosti javnih emitera. Ovaj strateški dokument treba da doprinese usvajanju i primjeni najviših međunarodnih standarda u oblasti slobode izražavanja, usklađivanju sa politikama Evropske unije, kreiranju povoljnog ambijenta za održiv i nesmetan rad medija.
Ovaj strateški dokument prvi je te vrste u Crnoj Gori i regionu.
Neđeljko Rudović, generalni direktor Direktorata za medije