Stepen diskriminacije prema Romima i Egipćanima je i dalje visok u Crnoj Gori

Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore (Ombudsman) predstavio je svoj Izvještaj o položaju Roma i Egipćana u Crnoj Gori, na konferenciji koju su podržali Evropska unija i Savjet Evrope, a koja je održana danas u Podgorici.

U svom uvodnom obraćanju, Ombudsman Siniša Bjeković je saopštio da je ovo prvi tematski izvještaj Ombudsmana u vezi sa položajem Roma i Egipćana, koji je sačinjen na osnovu terenskih posjeta i obavljenih razgovora sa pripadnicima romske i egipćanske zajednice i pojedinim predstavnicima lokalnih samouprava. „U Izvještaju su predstavljene određene oblasti koje su se izdvojile kao prioritetne. Izvještaj ima za cilj podizanje svijesti opšte i stručne javnosti o stanju prava i sloboda Roma i Egipćana, kao i preduzimanje mjera i aktivnosti na poboljšanju položaja i stvaranju uslova za ravnopravan položaj u društvu“ – naglasio je Bjeković.

„Položaj Roma i Egipćana je i dalje nepovoljan u svim ključnim aspektima života, od socio-ekonomskog do obrazovanja i političke participacije. Pripadnici romske i egipćanske populacije su i dalje izolovani od ostatka stanovništva i uglavnom žive u naseljima koja su odvojena od naselja sa neromskim stanovništvom, pa usljed takve fizičke odvojenosti raste i svaki vid socijalne distance i isključivanja“. Zaključeno je da je „stanje zatečeno prilikom terenskih posjeta naseljima u kojima žive Romi i Egipćani dalo povoda da Zaštitnik otvori predmete po sopstvenoj inicijativi u vezi sa širokim aspektom ispitivanja povrede prava i sloboda“.

Pored nalaza istraživanja, Ombudsman je predstavio i preporuke i diskusija je bila fokusirana na načine borbe protiv diskriminacije i mržnje prema romskoj i egipćanskoj zajednici u Crnoj Gori, ali i na aktivnostima koje se mogu sprovesti zajednički sa evropskim partnerima.

 Fatmir Gjeka, ministar ljudskih i manjinskih prava, je podsjetio da su „Romi narod koji je u mnogim državama zanemaren i čija se integracija odvija već duže vrijeme. Njihova zajednica ostaje najugroženija društvena grupa u našoj zemlji i, prema posljednjim istraživanjima, nalazi se na margini, socijalno isključena“. On je zaključio: „Jedan od osnovnih ciljeva Vlade Crne Gore i resornog ministarstva je puna integracija svih manjinskih naroda i manjinskih nacionalnih zajednica u društveni život“.

• „Anticiganizam i višestruka diskriminacija su glavni razlozi socijalne isključenosti, dok posljedice njihovog nepovoljnog položaja uključuju visoku stopu nezaposlenosti, nisku stopu upisa i završavanja škole, kao i loše uslove života velike većine Roma i Egipćana“ – naglasila je Liselotte Isaksson, zamjenica šefa Sektora za saradnju u Delegaciji Evropske unije u Crnoj Gori. 
• Lejla Dervišagić, šefica Programske kancelarije Savjeta Evrope u Podgorici, osvrnula se u svom izlaganju na ulogu Savjeta Evrope i zajedničkog projekta Evropske unije i Savjeta Evrope „Borba protiv mržnje i netolerancije u Crnoj Gori“, koja uključuje podršku Kancelariji Ombudsmana, kao nacionalnom tijelu za ravnopravnost, u podizanju svijesti o diskriminaciji i anticiganizmu na svim društvenim nivoima. „Ova inicijativa, zajedno sa zajedničkim programom Evropske unije i Savjeta Evrope ROMACTED (Promovisanje dobrog upravljanja i osnaživanja Roma na lokalnom nivou), sprovodi se u bliskom partnerstvu sa lokalnim, centralnim i partnerima iz EU, i ima za cilj da dopre do lokalnih zajednica i da građani osjete da se njihov glas čuje i da su prava bolje zaštićena od strane institucija“ – saopštila je Dervišagić.

Organizaciju događaja i publikaciju Izvještaja je podržao projekat „Borba protiv mržnje i netolerancije u Crnoj Gori“, koji je dio zajedničkog programa Evropske unije i Savjeta Evrope „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku“, koji sprovodi Odsjek za borbu protiv diskiriminacije Savjeta Evrope, u partnerstvu sa institucijom Ombudsmana i Ministarstvom ljudskih i manjinskih prava Crne Gore. Aktivnosti u okviru projekta se sa partnerima u Crnoj Gori sprovode u skladu sa Preporukama Evropske komisije protiv rasizma i netolerancije.