OPERATIVNI PROGRAM O ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI ŽIVOTINJA U 2009.GODINI

Na osnovu člana 11 Zakona o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i Zakona o Budžetu Crne Gore za 2009. godinu ("Službeni list CG" broj 82/08) Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, donijelo je

OPERATIVNI PROGRAM O ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI
ŽIVOTINJA U 2009.GODINI
Pravilnik je objavljen u Službenom listu Crne Gore broj 5/09 od 27.januara 2009. godine

1. Ovim programom utvrđuju se preventivne mjere za obezbjedjivanje zdravstvene zaštite životinja, praćenje epizootiološke situacije, vršenje laboratorijske dijagnostike zaraznih i parazitskih bolesti životinja, monitoring rezidua, monitoring zoonoza, plan upotrebe sredstava i uslovi za sprovodjenje mjera predvidjenih zakonom.
Sredstva predviđena ovim programom oprijedeljena su Budžetom Crne Gore za 2009. godinu u iznosu od 1.850.000,00 .
Za izvršenje programa odgovorna je Veterinarska uprava.
Veterinarska uprava može u toku izvršenja ovog programa vršiti izmjenu namjene korišćenja sredstava i sredstva preusmjeravati sa jednog programa na drugi, do visine ukupnih sredstava.

NAZIV PROGRAMA

Program 1. Praćenje epizootiološke situacije i dijagnostika u slučaju sumnje na zarazne bolesti
Program 2.
Obezbjeđivanje zdravstvene zaštite životinja u opštinama u kojima ne postoji organizovana zdravstvena zaštita
Program 3. Suzbijanje i iskorjenjivanje tuberkuloze goveda

Program 4. Suzbijanje i iskorjenjivanje enzootske leukoze goveda

Program 5.
Suzbijanje i iskorjenjivanje bruceloze goveda, ovaca i koza
Program 6. Monitoring bolesti plavi jezik

Program 7. Dijagnostika bolesti pčela

Program 8. Preveniranje i suzbijanje klasične kuge svinja

Program 9. Preveniranje i suzbijanje bjesnila pasa i mačaka, a u zavisnosti od epizootiološke situacije i ostalih domaćih životinja

Program 10. Preveniranje i suzbijanje ehinokokoze

Program 11. Preveniranje i suzbijanje antraksa

Program 12. Preveniranje i suzbijanje atipične kuge živine

Program 13. Preveniranje avijarne influence

Program 14. Identifikacija i registracija goveda

Program 15. Monitoring rezidua

Program 16. Monitoring zoonoza - salmoneloza

Program 17. Monitoring zoonoza - listerija

Program 18. Monitoring Bovine spongioformne encefalopatije BSE


U cilju sprječavanja pojave, ranog otkrivanja, sprječavanja širenja, suzbijanja i iskorjenjivanja zaraznih i parazitskih bolesti životinja, obavezno je sistematsko praćenje zdravstvenog stanja životinja i preduzimanje mjera na cijelom epizootiološkom području Crne Gore i to:


PROGRAM 1.
PRAĆENJE EPIZOOTIOLOŠKE SITUACIJE I DIJAGNOSTIKA U SLUČAJU SUMNJE NA ZARAZNE BOLESTI

Cilj: Stabilna epizootiološka situacija u Crnoj Gori, blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave i širenja zaraznih bolesti životinja
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje zaraznih bolesti životinja
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarska uprava, veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija.
Aktivnosti:
- u svrhu obezbjeđivanja adekvatne i brze dostave uzoraka patološkog materijala, hrane za životinje ili uzoraka hrane životinjskog porijekla do laboratorije, izvršiće se nadoknada troškova uzorkovanja i dostave u skladu sa stvarno nastalim troškovima (utrošeni materijal, pređena kilometraža, vrijeme provedeno na poslovima uzorkovanja i dostave uzoraka). Navedeno se ne odnosi na uzorkovanje po programima u kojima su troškovi uzorkovanja i dostave posebno navedeni (bjesnilo, KKS, antrax, bolesti pčela) ili gdje su troškovi prevoza i amortizacije uključeni u cijenu izvođenja/uzorkovanja (tuberkuloza, bruceloza, leukoza, monitoring na avijarnu influencu, sero-nadzor Newcastle bolest i KKS);
- u svrhu izrade planova suzbijanja određenih zaraznih bolesti koji treba da sadrže detaljnije mjere koje treba preduzimati prilikom utvrđivanja, sprječavanja širenja, suzbijanja i iskorjenjivanja naročito opasnih zaraznih bolesti životinja i instrukcija i vodiča za sprovođenje planova suzbijanja, kao i instrukcija i uputstava za sprovođenje mjera iz ovog operativnog programa i izradu posebnih programa zdravstvene zaštite životinja, formiraće se komisije i angažovaće se stručnjaci koji će pružati tehničku pomoć prilikom izrade ovih dokumenata;
- u cilju jačanja administrativnih kapaciteta Veterinarske uprave kroz edukaciju zaposlenih u vezi sa implementacijom novousvojenih propisa i upoznavanja sa propisima predviđenim Nacionalnim planom za integracije Crne Gore u Evropsku Uniju, kao i praćenja savremenih trendova iz oblasti veterine angažovaće se stručnjaci iz zemlje i inostranstva i organizovaće se seminari, radionice, obuke, studijske posjete i simulacijske vježbe kao i specijalističke i druge studije iz pojedinih oblasti veterinarstva i podrška studentima veterinarsrske medicine;
- u svrhu ispunjavanja obaveza koje proističu iz punopravnog članstva Crne Gore u Međunarodnoj organizaciji za zaštitu zdravlja životinja (OIE), izvršiće se uplata godišnje članarine čime će se omogućiti nastavak razmjene svih relevantnih informacija vezanih za pojavljivanje, kretanje i suzbijanje zaraznih bolesti životinja u okruženju, Evropi i cijelom svijetu;
- u svrhu brzog reagovanja u situacijama neočekivane i iznenadne pojave opasnih zaraznih bolesti životinja, koje se ne mogu predvidjeti, a koje zahtijevaju neodložno sprovođenje hitnih mjera radi zaštite zdravlja životinja i/ili ljudi i sprječavanja nastanka većih ekonomskih šteta, izvršiće se hitna nabavka potrebne opreme i materijala, odgovarajuće stručne aktivnosti na terenu i usluge laboratorijskih ispitivanja, a spovođenje tih aktivnosti zavisiće od epizootiološke situacije i zahtjeva koje u tom trenutku iznenadna situacija bude nalagala, a po uputstvima i nalozima Veterinarske uprave;
- u svrhu utvrđivanja uzroka pobačaja goveda i ovaca u slučajevima sumnje na pobačaj zarazne etiologije, veterinarske ambulante će uzimati uzorke krvi goveda i ovaca, dostavljati ih laboratoriji radi laboratorijskog dijagnostičkog ispitivanja na bolesti: bruceloza, IBR/IPV, BVD, Q-groznica, paratuberkuloza, toksoplazmoza i neospora caninum kod goveda, i bruceloza, Q-groznica i toksoplasmoza kod ovaca;
- u svrhu ranog otkrivanja i praćenja bolesti slatkovodnih riba, izvršiće se uzorkovanje u svim registrovanim slatkovodnim ribnjacima na području Crne Gore najmanje dva puta u toku godine. Specijalistička veterinarska laboratorija će izvršiti ispitivanja na prisustvo bolesti, sa posebnim osvrtom na parazitske bolesti i furunkolozu pastrmki, a godišnji izvještaj o svim preduzetim aktivnostima po ovom segmentu programa, Laboratorija će dostaviti Veterinarskoj upravi;
- u svrhu otkrivanja ostalih zaraznih bolesti domaćih životinja koje nijesu obuhvaćene posebnim programima, veterinarske ambulante će, u slučaju sumnje, uzimati odgovarajuče uzorke tkiva i organa bolesnih i/ili uginulih životinja prema uputstvu za uzorkovanje Specijalističke veterinarske laboratorije i dostavljati ih laboratoriji, koja će izvršiti dijagnostička ispitivanja, a radi potpunijeg i pouzdanijeg postavljanja dijagnoze u slučajevima uginuća domaćih životinja nepoznate etiologije, izvršiće se i laboratorijska dijagnostika metodama patohistoloških ispitivanja;
- u svrhu održavanja stalnih ispitnih kapaciteta Specijalističke veterinarske laboratorije za dijagnostiku zaraznih bolesti životinja od posebnog značaja (bjesnilo, klasična kuga svinja, tuberkuloza, IBR/IPV, paratuberkuloza, Q-groznica, avijarna influenca, Newcastle, infektivni burzitis, plavi jezik, PRRS, Aujesky, bolesti pčela i dr.) održavaće se stalne rezerve dijagnostikuma za ove opasne zarazne bolesti, obzirom da se obim ispitivanja i vrijeme ispitivanja ne može predvidjeti kako bi se obezbjedilo da Specijalistička veterinarska laboratorija kontinuirano raspolaže dovoljnom količinom potrebnih reagenasa za brzo reagovanje u kriznim situacijama;
- u svrhu skladištenja, čuvanja i raspodjele veterinarskih lijekova i medicinskih sredstava za sprovođenje Operativnog programa, izvršiće se naknada troškova Specijalističkoj veterinarskoj laboratoriji.
Period za realizaciju: Tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore 86.325,00
Način plaćanja: Po ispostavljenoj fakturi Veterinarskoj upravi za obavljeni posao i avansno za održavanje rezervi dijagnostikuma. Uz fakturu je obavezno dostaviti i kopiju zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka i kopiju laboratorijskog izvještaja. Avansno uplaćena sredstva moraju se pravdati izvještajem i kopijama plaćenih faktura koje dokazuju namjensku upotrebu avansno odobrenih i uplaćenih sredstava. Nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.
Komponente Vrijednost
Troškovi uzorkovanja i dostave uzoraka laboratoriji 3.000
Izrada planova suzbijanja određenih zaraznih bolesti, vodiča i uputstava za sprovođenje mjera iz Operativnog programa, angažovanje predavača, stručnih ekipa i komisija 3.000
Jačanje administrativnih kapaciteta Veterinarske uprave 30.000
Članstvo u međunarodnim organizacijama 25.130
Troškovi u iznenadnim - ekscesnim situacijama 5.000
Utvrđivanje uzroka pobačaja goveda i ovaca 50 uzoraka 40,00 2.000
Monitoring bolesti slatkovodnih riba 90 uzoraka 30,00 2.700
Ostala dijagnostička ispitivanja zaraznih bolesti 2.500
Održavanje stalnih rezervi dijagnostikuma za opasne zarazne bolesti 5.995
Skladištenje, čuvanje i raspodjela veterinarskih lijekova i medicinskih sredstava za sprovođenje Operativnog programa 7.000
UKUPNO 86.325,00



















U svrhu redovnog i blagovremenog ažuriranja podataka o bolestima životinja, i obaveznog međunarodnog obavještavanja (OIE, Animal Disease Notification System-ADNS, nadležni veterinarski organi susjednih zemalja), veterinari su dužni da bez odlaganja, a najkasnije u roku od 24 sata (telefonom i telefaksom ili elektronskim putem) prijave sumnju, odnosno potvrđeni slučaj bolesti sa Liste bolesti koje podliježu obavezi prijavljivanja (naročito opasne zarazne bolesti i opasne bolesti) Pravilnika o klasifikaciji bolesti životinja, načinu prijavljivanja i obavještavanja o zaraznim bolestima životinja (Službeni list CG broj 5/08) nadležnom veterinarskom inspektoru, na Obrascu za prijavu sumnje na zaraznu bolest (PS), odnosno Obrascu za prijavu potvrđenog slučaja zarazne bolesti(PB) za potvrđeni slučaj bolesti. O sumnji ili potvrđenoj pojavi bolesti nadležni veterinarski inspektor obaviještava Odsjek za zaštitu zdravlja i dobrobit životinja Veterinarske uprave bez odlaganja, a najkasnije u roku od 24 sata (telefonom i telefaksom ili elektronskim putem), na obrascu PS odnosno PB. Veterinarski inspektor odjavljuje zaraznu bolest (telefaksom ili elektronskom poštom i u pisanoj formi) na Obrascu za odjavu zarazne bolesti (OB) i o tome obaviještava Odsjek za zaštitu zdravlja i dobrobiti životinja.
Kada se na osnovu rezultata dijagnostičkih ispitivanja potvrdi prisustvo zarazne bolesti, ovlašćena laboratorija koja je vršila dijagnostičko ispitivanje, o potvrdi prisustva zarazne bolesti, bez odlaganja (telefonom, telefaksom ili elektronskim putem i u pisanoj formi) obavještava Veterinarsku upravu - Odsjek za zaštitu zdravlja i dobrobit životinja i nadležnog veterinarskog inspektora.


PROGRAM 2.
OBEZBJEĐIVANJE ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U OPŠTINAMA U KOJIMA NE POSTOJI ORGANIZOVANA ZDRAVSTVENA ZAŠTITA

Cilj: Obezbijeđivanje zdravstvene zaštite životinja na cijelom epizootiološkom području Crne Gore
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07), Pravilnik o uslovima koje moraju ispunjavati veterinarske ambulante, veterinarske ambulante za kućne ljubimce, veterinarske klinike, Specijalističke veterinarske laboratorije i Nacionalni veterinarski institut za obavljanje veterinarske djelatnosti (("Službeni list RCG broj 73/05)
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, veterinarska inspekcija
Period za realizaciju: Tokom cijele godine
Način realizacije: Na područjima Crne Gore gdje ne postoji organizovana zdravstvena zaštita životinja, obezbijediće se odgovarajuća zdravstvena zaštita životinja na način što će se veterinarskim ambulantama ustupiti sprovođenje mjera iz ovog operativnog programa, u skladu sa zakonom. Sredstva će se upotrijebiti za permanentnu zdravstvenu zaštitu tokom cijele godine.
Finansiranje: Budžet Crne Gore 21.000,00


PROGRAM 3.
SUZBIJANJE I ISKORJENJIVANJE TUBERKULOZE GOVEDA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje tuberkuloze kog svih goveda starijih od šest nedjelja primjenom intradermalnih tuberkulinskih testova, u cilju iskorjenjivanja ove bolesti i utvrđivanja statusa stada goveda slobodnog od tuberkuloze na cijeloj teritoriji Crne Gore
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i Pravilnik o mjerama za utvrđivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje tuberkuloze goveda ("Službeni list CG", broj 64/08)
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 91.000 goveda na teritoriji Crne Gore
Period za realizaciju: od potpisivanja ugovora o ustupanju javnih poslova na izvršavanje do 1. decembra tekuće godine
Način izvođenja: u skladu sa Pravilnikom o mjerama za utvrđivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje tuberkuloze goveda ("Službeni list CG", broj 64/08) i po uputstvu proizvođača tuberkulina.
Sva zaklana ili eutanazirana goveda, moraju da se pregledaju na prisustvo patoanatomskih lezija karakterističnih na tuberkulozu. Ukoliko se utvrdi prisustvo takvih promjena, uzorci se šalju u Specijalističku veterinarsku laboratoriju radi bakterioloških ispitivanja na prisustvo tuberkuloze.
Tuberkuloza goveda je službeno potvrđena kad se izoluje uzročnik Mycobacterium bovis.
Vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju tuberkuloze goveda, u skladu sa zakonom
Finansiranje: Budžet Crne Gore 568.260,00
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Nadležni veterinarski inspektor mora da bude blagovremeno obaviješten o datumu i mjestu, prije početka izvođenja tuberkulinizacije. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: naziv mjesta, datum izvođenja mjere, ime vlasnika životinja, broj gazdinstva, identifikacionu oznaku goveda, potvrdu o izvršenom dijagnostičkom ispitivanju i rezultate dijagnostičkog ispitivanja. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec. Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.

Komponente Vrijednost
Nabavka tuberkulina - 91.000 doza 0,2 18.200
Izvođenje intradermalnog testa - 91.000 grla/reakcija 6.00 546.000
Troškovi za izvršene zoohigijenske i biosigurnosne mjere - 4 dvorišta 15,00 60
Naknada vlasnicima za suzbijanje - 4 grla 1.000,00 4.000
UKUPNO 568.260,00
Napomena: prevoz i amortizacija su uračunati u cijenu izvođenja tuberkulinizacije


PROGRAM 4.
SUZBIJANJE I ISKORJENJIVANJE ENZOOTSKE LEUKOZE GOVEDA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje enzootske leukoze svih goveda starijih od 24 mjeseca života serološkim ispitivanjem u cilju utvrđivanja statusa stada goveda slobodnog od ove bolesti na teritoriji Crne Gore
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i Pravilnik o mjerama za utvrđivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje enzootske leukoze goveda ("Službeni list CG", broj 64/08)
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 65.000 goveda na teritoriji Crne Gore
Period za realizaciju: od potpisivanja ugovora o ustupanju javnih poslova na izvršavanje do 1. decembra tekuće godine
Način izvođenja: u skladu sa Pravilnikom o mjerama za utvrđivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje enzootske leukoze goveda ("Službeni list CG", broj 64/08)
Dijagnostičkom ispitivanju na enzootsku leukozu podvrgavaju se sva goveda starija od 24 mjeseca života. Uzorci krvi ovih životinja moraju biti posebno upakovani i u zahtjevu za laboratorijsko ispitivanje precizno navedeno traženo ispitivanje: bruceloza i enzootska leukoza goveda, obzirom da se ove dvije mjere/programi izvode istovremeno.
Ukoliko se prilikom klanja ili uginuća životinje uoče značajne tumorozne promjene karakteristične za enzootsku leukozu goveda, promijenjeni dijelovi se šalju Specijalističkoj veterinarskoj laboratoriji, radi patohistoloških ispitivanja i o tome obaviještava nadležni veterinarski inspektor i inspektor u mjestu porijekla životinje.
Vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju enzootske leukoze goveda, u skladu sa zakonom
Finansiranje: Budžet Crne Gore 218.950,00
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Nadležni veterinarski inspektor mora da bude blagovremeno obaviješten o datumu i mjestu, prije početka izvođenja preventivne mjere. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: naziv mjesta, datum izvođenja mjere, ime vlasnika životinja, broj gazdinstva, identifikacionu oznaku goveda i potvrdu o izvršenom dijagnostičkom ispitivanju. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora se dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec i dijelom avansno do 30% za pripremu ispitnih kapaciteta laboratorije. Avansno uplaćena sredstva moraju se pravdati fakturom i izvještajem o izvršenim laboratorijskim ispitivanjima kojim se dokazuje namjenska upotreba avansno odobrenih i uplaćenih sredstava.Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.


Komponente Vrijednost
Laboratorijska ispitivanja 65.000 uzoraka 2,90 188.500
Troškovi za izvršene zoohigijenske i biosigurnosne mjere - 30 dvorišta 15,00 450
Naknada vlasnicima za suzbijanje - 30 grla 1.000,00 30.000
UKUPNO 218.950,00
Napomena: potrošni materijal, uzorkovanje, kao i prevoz i amortizacija su uračunati u okviru programa suzbijanja i iskorjenjivanja bruceloze i tuberkuloze jer se izvode istovremeno.


PROGRAM 5.
SUZBIJANJE I ISKORJENJIVANJE BRUCELOZE GOVEDA, OVACA I KOZA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave bruceloze kod svih goveda starijih od 12 mjeseci, osim mužjaka namijenjenih za tov, i ovaca i koza starijih od šest mjeseci u cilju utvrđivanja statusa stada goveda slobodnog od bruceloze na teritoriji Crne Gore
Pravni osnov:: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje ove bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 75.000 goveda i 48.800 ovaca i koza na teritoriji Crne Gore
Period za realizaciju: od potpisivanja ugovora o ustupanju javnih poslova na izvršavanje do 1. decembra tekuće godine
Način izvođenja: Dijagnostičko ispitivanje krvnih seruma svih goveda starijih od 12 mjeseci, osim mužjaka namijenjenih za tov, i ovaca i koza starijih od šest mjeseci primjenom metode brze serumske aglutinacije, jednom godišnje. Uzorci krvi goveda sa navršenih 12 mjeseci pa do 24 mjeseca starosti moraju biti posebno upakovani i u posebnom zahtjevu za laboratorijsko ispitivanje precizno navedeno traženo ispitivanje: bruceloza. Uzorci krvi goveda sa navršenih 24 mjeseca moraju biti posebno upakovani i u posebnom zahtjevu za laboratorijsko ispitivanje precizno navedeno traženo ispitivanje: bruceloza i enzootska leukoza goveda, obzirom da se obje mjere izvode istovremeno.
Obavezno je dijagnostičko ispitivanje goveda, osim mužjaka namijenjenih za tov, ovaca i koza:
1) kod pobačaja - po isteku 15 dana od pobačaja;
2) ako se kod životinja utvrde klinički znaci bruceloze - abortus, zaostajanje posteljice, orhitis i epididimitis, artritisi koji se mogu dovesti u vezu sa ostalim kliničkim znacima;
3) ako su bile u kontaktu sa ljudima ili životinjama za koje se sumnja da su zaražene ili su oboljele od bruceloze.
Vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju bruceloze, u skladu sa zakonom
Finansiranje: Budžet Crne Gore 535.385,00 .
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Nadležni veterinarski inspektor mora da bude blagovremeno obaviješten o datumu i mjestu, prije početka izvođenja preventivne mjere. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: naziv mjesta, datum izvođenja mjere, ime vlasnika životinja, broj gazdinstva, identifikacionu oznaku goveda i potvrdu o izvršenom dijagnostičkom ispitivanju. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora se dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec, dijelom avansno za nabavku potrošnog materijala i dijelom avansno do 30% za pripremu ispitnih kapaciteta laboratorije. Avansno uplaćena sredstva moraju se pravdati fakturom i izvještajem o izvršenim laboratorijskim ispitivanjima kojim se dokazuje namjenska upotreba avansno odobrenih i uplaćenih sredstava.
Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.


Komponente Vrijednost
Nabavka potrošnog materijala vacumtaineri 123.800 kom. 0,40 49.520
Uzorkovanje krvi goveda -75.000 grla 2,00 150.000
Uzorkovanje krvi ovaca/koza - 48.800 grla 2,00 97.600
Laboratorijska ispitivanja goveda 75.000 uzoraka 1,90 142.500
Laboratorijska ispitivanja ovaca i koza 48.800 uzoraka 1,90 92.720
Naknada vlasnicima za suzbijanje 3 grla 1.000,00 3.000
Troškovi izvršene zoohigijenske i biosigurnosne mjere
3 dvorišta
15,00
45,00
UKUPNO 535.385,00
Napomena: prevoz i amortizacija za uzorkovanje krvi goveda su uračunati u okviru programa suzbijanja i iskorjenjivanja tuberkuloze jer se izvode istovremeno.
Prevoz i amortizacija za uzorkovanje krvi ovaca i koza su uračunati u cijenu uzorkovanja.


PROGRAM 6.
MONITORING BOLESTI PLAVI JEZIK

Cilj: Blagovremeno otkrivanje pojave i suzbijanje bolesti plavog jezika kod goveda, ovaca i koza, kao i praćenje prisustva ove bolesti u Crnoj Gori
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje ove bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija
Obuhvat: 1.000 goveda i 1.000 ovaca i koza sa područja Crne Gore
Period za realizaciju: od potpisivanja ugovora o ustupanju javnih poslova na izvršavanje do 1. decembra tekuće godine
Način izvođenja:
- u svrhu pasivnog monitoringa pojave bolesti plavi jezik, u slučaju iznenadnog obolijevanja ili uginuća goveda, ovaca i koza sa kliničkim znacima koji upućuju ili mogu upućivati na sumnju da se radi o bolesti plavi jezik, veterinarske ambulante će uzimati uzorke krvi bolesnih životinja ili druge odgovarajuće uzorke po uputstvu Specijalističke veterinarske laboratorije i dostaviti ih laboratoratoriji radi ispitivanja;
- u svrhu aktivnog monitoringa pojave, prisustva i raširenosti ove bolesti, ispitivaće se uzorci krvi goveda mlađih od dvije godine i uzorci krvi ovaca i koza, po pisanom uputstvu Veterinarske uprave;
- Specijalistička veterinarska laboratorija će izvršiti laboratorijskodijagnostičko ispitivanje prikupljenih i dostavljenih uzoraka, na bolest plavi jezik serološkim ELISA testom, a uzorci za ispitivanje, biće izdvojenih metodom slučajnog odabira;
- Specijalistička veterinarska laboratorija će izraditi godišnji izvještaj o preduzetim i izvršenim aktivnostima na sprovođenju ovog programa i dostaviti ga Veterinarskoj upravi.
Odabir područja na kojem će se vršiti ipitivanje, kao i broj ispitanih grla na pojedinim područjima, zavisiće od epizootiološke situacije i procijenjenog stepena rizika, u skladu sa uputsvom koje će donijeti Veterinarska uprava na predlog Specijalističke veterinarske laboratoije.
Finansiranje: Budžet Crne Gore 7.400,00
Način plaćanja: Po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao.

Komponente Vrijednost
Laboratorijsko ispitivanje goveda 1.000 uzoraka 3,70 3.700
Laboratorijsko ispitivanje ovaca i koza 1.000 uzoraka 3,70 3.700
UKUPNO 7.400,00
Napomena: krvni serumi za ispitivanje na bolest plavog jezika kod goveda, ovaca i koza obezbjeđivaće se iz dostavljenih uzoraka krvi po Programu suzbijanja bruceloze.



PROGRAM 7.
DIJAGNOSTIKA BOLESTI PČELA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave zaraznih bolesti pčela na teritoriji Crne Gore
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje ovih bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija
Obuhvat: 13.000 košnica u pčelinjacima čiji su vlasnici članovi Udruženja pčelara po registru Udruženja pčelara Crne Gore
Period za realizaciju: mart-april
Način suzbijanja:
- preventivni klinički pregled 20% pčelinjih društava po pčelinjaku, a kod registrovanih uzgajivača matica (u Savezu pčelara) klinički pregled svih pčelinjih zajednica;
- u slučaju sumnje na prisustvo zarazne bolesti vršiće se pregled svih pčelinjih društava u pčelinjaku i uzimanje odgovarajućih uzoraka;
- Specijalistička veterinarska laboratorija će izvršiti potrebna laboratorijska ispitivanja na zarazne bolesti, a u slučaju američke kuge pčelinjeg legla izvršiće i procjenu starosti procesa (proces stariji ili mlađi od dva mjeseca);
- ukoliko se utvrdi postojanje američke kuge pčelinjeg legla (pestis apium) vrši se uništavanje zaraženih pčelinjih zajednica i dezinfekcija košnica i pribora;
- vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju američke kuge pčelinjeg legla ako patološki proces nije stariji od dva mjeseca, skladu sa zakonom.
Finansiranje: Budžet Crne Gore 29.700,00
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: naziv mjesta, datum izvođenja mjere, ime vlasnika životinja, broj košnica, potvrda o izvršenom kliničkom ispitivanju, kopije zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka i kopije laboratorijskih nalaza za dostavljeni uzorak. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora se dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec. Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.

Komponente Vrijednost
Klinički pregled 13.000 društava 1,30 16.900
Uzorkovanje materijala i dostava laboratoriji - 500 uzoraka 1,60 800
Laboratorijska ispitivanja 500 uzoraka 4,00 2.000
Naknada vlasnicima pri suzbijanju - 100 društava i uništene košnice
100,00
10.000
UKUPNO 29.700,00
Napomena: prevoz i amortizacija su uračunati u cijenu kliničkog pregleda


PROGRAM 8.
PREVENIRANJE I SUZBIJANJE KLASIČNE KUGE SVINJA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave klasične kuge svinja i preveniranje pojave bolesti stalnim održavanjem aktivnog imuniteta protiv virusa klasične kuge svinja, vakcinacijom svinja na teritoriji Crne Gore
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje ove bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 45.000 svinja
Period za realizaciju: tokom cijele godine (u intenzivnim uslovima proizvodnje tako da životinje budu stalno imune)
Način izvođenja:
Klasična kuga svinja sprečavaće se i suzbijati stalnim održavanjem imuniteta protiv klasične kuge svinja na svim gazdinstvima na kojima se drže i uzgajaju svinje, vakcinacijom svih svinja vakcinom pripremljenom od atenuiranog K soja virusa, prema uputstvu proizvođača, i to:
- jednom godišnje za sve svinje starije od tri mjeseca na individualnom sektoru, odnosno prve vakcinacije prasadi u starosti 45 do 60 dana i njihove revakcinacije;
- vakcinacije nazimica i krmača najkasnije 15 dana prije svakog pripusta;
- vakcinacija nerastova dva puta godišnje u razmaku od šest mjeseci u intenzivnom uzgoju.
U promet se mogu stavljati samo vakcinisane svinje i to najmanje 15 dana prije stavljanja u promet. Ukoliko se stavljaju u promet prasad mlađa od 45 dana, moraju da potiču sa gazdinstva koja su slobodna od klasične kuge svinja i na kojima su vakcinisane sve životinje, uključujući krmače i nazimice.
Promet svinja dopušten je samo na stočnim pijacama i drugim otkupnim mjestima koja su pod stalnom veterinarskom kontrolom.
U svrhu kontrole uspješnosti imunizacije vakcinisanih svinja, veterinarska inspekcija će metodom slučajnog uzorka, odabrati vakcinisane svinje od kojih će veterinarska ambulanta uzeti uzorke krvi radi dostave laboratoriji na ispitivanje prisustva specifičnih antitijela protiv virusa KKS, kontrola imunološkog statusa će se vršiti najranije 35 dana poslije vakcinacije.
U slučaju pojave sumnje ili kliničkih znakova koji upućuju ili bi mogli upućivati na pojavu klasične kuge svinja, veterinarske ambulante će, u skladu sa uputstvom Specijalističke veterinarske laboratorije, uzimati odgovarajuće uzorke tkiva uginulih ili bolesnih svinja (patološki materijal) i dostavljati ih laboratoriji radi laboratorijskih ispitivanja.
U svrhu utvrđivanja prisustva virusa KKS u prirodi, među populacijom divljih svinja, veterinarske ambulante će uzorke limfnih čvorova, odnosno slezine, sa uzorkom muskulature (mesa) divljih svinja, čije meso je dostavljeno na trihinoskopski pregled, dostavljati laboratoriji radi ispitivanja na prisustvo virusa KKS, odnosno prosljeđivanja na ispitivanje prisustva rezidua veterinarskih ljekova.
Specijalistička veterinarska laboratorija će izvršiti laboratorijsko - dijagnostičko ispitivanje prikupljenih i dostavljenih uzoraka metodama: direktna imunofluorescencija na kriostatskom isječku, odnosno Ag ELISA, odnosno ELISA test.
Specijalistička veterinarska laboratorija će izraditi godišnji izvještaj o preduzetim i izvršenim aktivnostima na sprovođenju monitoringa KKS kod divljih svinja i dostaviti ga Veterinarskoj upravi.
U slučaju pojave bolesti vrši će se eutanazija sa neškodljivim uklanjanjem zaraženih i na zarazu sumnjivih životinja uz sprovođenje svih propisanih zoohigijenskih i biosigurnosnih mjera.
Vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju klasične kuge svinja, u skladu sa zakonom.
Finansiranje: Budžet Crne Gore 94.515,00
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Nadležni veterinarski inspektor mora da bude blagovremeno obaviješten o datumu i mjestu, prije početka izvođenja preventivne mjere. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: spiskovi sa nazivom mjesta, datumom izvođenja mjere, imenima vlasnika životinja, brojem životinja i potvrdama o izvršenoj vakcinaciji. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec.
Veterinarske ambulante i Specijalistička veterinarska laboratorija dužne su da, uz fakturu za uzimanje uzoraka krvi, odnosno laboratorijsko - serološko ispitivanje radi kontrole imunološkog statusa, dostave podatke o vlasniku svinja i broju uzetih uzoraka sa kopijama zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka i kopijama laboratorijskih nalaza za dostavljeni uzorak i zapisnicima veterinarskih inspektora.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora se dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec, dijelom avansno za nabavku vakcine i potrošnog materijala. Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.

Komponente Vrijednost
Nabavka vakcine 45.000 doza 0,20 9.000
Nabavka vakum epruveta za izdvajanje krvnog seruma, 200 kompleta 0,40 80
Izvođenje vakcinacije na gazdinstvima veličine od 1 do 300 svinja 25.000 svinja 2.80 70.000
Izvođenje vakcinacije na gazdinstvima veličine preko 300 svinja 20.000 svinja 0,50 10.000
Uzimanje uzoraka krvi svinja radi kontrole imunološkog statusa 200 uzoraka 2,10 420
Laboratorijsko serološko ispitivanje radi kontrole imunološkog statusa 200 uzoraka 3,70 740
Obdukcije na terenu i uzorkovanje materijala 30 slučajeva 15,00 450
Monitoring divljih svinja na KKS 50 svinja 10,00 500
Laboratorijsko dijagnostičko ispitivanje patološkog materijala 80 uzoraka 20 1.600
Troškovi za izvršene zoohigijenske i biosigurnosne mjere 15 dvorišta
15,00
225
Naknada vlasnicima za suzbijanje - 15 svinja 100,00 1.500
UKUPNO 94.515,00
Napomena: prevoz i amortizacija su uračunati u cijenu izvođenja vakcinacije i uzimanja uzoraka.

PROGRAM 9.
PREVENIRANJE I SUZBIJANJE POJAVE BJESNILA PASA I MAČAKA, A U ZAVISNOSTI OD EPIZOOTIOLOŠKE SITUACIJE I OSTALIH DOMAĆIH ŽIVOTINJA


Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave bjesnila stalnim održavanjem imuniteta pasa i
mačaka starijih od tri mjeseca vakcinacijom inaktivisanom vakcinom (HEP soj virusa) na teritoriji Crne Gore.
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu (Sužbeni list RCG, br. 11/04 i 27/07) i Pravilnik o mjerama za utvrđivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje bjesnila kod životinja ("Službeni list CG", broj 17/07)
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 15.000 pasa i mačaka na teritoriji Crne Gore
Period za realizaciju: tokom cijele godine
Način izvođenja: u skladu sa Prailnikom o mjerama za utvrđivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje bjesnila kod životinja (Sl. list CG broj 17/07) i uputstvom proizvođača vakcine
Vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju bjesnila kod domaćih životinja u uzgoju, u skladu sa zakonom
Finansiranje: Budžet Crne Gore 27.825,00
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Nadležni veterinarski inspektor mora da bude blagovremeno obaviješten o datumu i mjestu, prije početka izvođenja preventivne mjere. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: spiskovi sa nazivom mjesta, datumom izvođenja mjere, imenima vlasnika životinja, brojem životinja i potvrdama o izvršenoj vakcinaciji. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec.
Veterinarske ambulante i Specijalistička veterinarska laboratorija dužne su da, uz fakturu za uzimanje materijala na bjesnilo, odnosno laboratorijsko ispitivanje, dostave podatke o vlasniku životinje i broju uzetih uzoraka sa kopijama zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka i kopijama laboratorijskih nalaza za dostavljeni uzorak i zapisnicima veterinarskih inspektora.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora se dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec, dijelom avansno za nabavku vakcine i potrošnog materijala. Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.

Komponente Vrijednost
Nabavka vakcine 15.000 doza 1,10 16.500
Vakcinacija domaćih životinja po rješenju Veterinarske uprave 500 životinja
2,60
1.300
Uzorkovanje materijala na bjesnilo lisice, psi, vukovi -100 uzoraka
Uzorkovanje materijala na bjesnilo domaćih životinja -10 uzoraka 10,00

25,00 1.000

250
Nagrada za odstrijeljene lisice i vukove -100 25,00 2.500
Laboratorijsko ispitivanje 110 uzoraka 20,00 2.200
Naknada pri suzbijanju - 5 grla 800,00 4.000
Troškovi za izvršene zoohigijenske i biosigurnosne mjere
- 5 dvorišta
15,00
75
UKUPNO 27.825,00

PROGRAM 10.
SUZBIJANJE EHINOKOKOZE

Cilj: Sprječavanje pojave i širenja ehinokokoze dehelmintizacijom pasa starijih od tri mjeseca protiv pseće pantljičare (Echinococcus granulosus), antihelmintikom koji pouzdano ubija zrele i nezrele oblike pantljičare, prilikom izvođenja vakcinacije pasa protiv bjesnila.
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Sužbeni list RCG", br. 11/04 i 27/07).
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante
Obuhvat: 15.000 pasa na teritoriji Crne Gore
Period za realizaciju: prilikom izvođenja vakcinacije pasa protiv bjesnila
Način suzbijanja:
- radi sprječavanja širenja jaja pantljičare u okolinu, obavezno je najmanje 48 sati poslije tretiranja pasa, njihov izmet učiniti neškodljivim;
- pravna lica koja se bave klanjem životinja za javnu potrošnju , kao i vlasnici koji kolju životinje za sopstvene potrebe, moraju promijenjene organe učiniti neškodljivim prokuvavanjem ili spaljivanjem pod nadzorom veterinarske inspekcije;
- ovlašćeni veterinar na klanici vodi evidenciju o svakom utvrđenom slučaju ehinokokoze i o nalazu obaviještava nadležnog veterinarskog inspektora i inspektora u mjestu porijekla životinje.
Način kontrole: u okviru dokumentacije koja se dostavlja za program Preveniranja i suzbijanja pojave bjesnila kod pasa i mačaka treba naznačiti životinje kod kojih je izvršena dehelmintizacija, kao i količinu utrošenih antihelmintika.
Finansiranje: Budžet Crne Gore 1.680,00

Komponente Vrijednost
Nabavka antihelmintika -15.270 tbl. 0,11 1.680,00
UKUPNO 1.680,00

PROGRAM 11.
PREVENIRANJE I SUZBIJANJE ANTRAKSA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave antraksa stalnim održavanjem imuniteta goveda u distriktnom području, vakcinacijom vakcinom koja sadrži suspenziju živih spora Bacilus anthracis.
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostikovanje, suzbijanje i iskorjenjivanje ove bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 500 grla goveda na distriktnom području
Period za realizaciju: Pred izgon na ljetnju ispašu, april maj
Način izvođenja:
- vakcinacija protiv antraksa na distriktnom području vakcinom koja sadrži suspenziju živih spora Bacilus anthracis, od utvrđivanja bolesti narednih 20 godina;
- obdukcija životinja uginulih od antraksa ili sumnjivih na antraks ne smije se vršiti ako nijesu obezbijeđeni uslovi za spriječavanje širenja zaraze;
- za laboratorijsko ispitivanje kod sumnje na antraks uzeti uzorak odsijecanjem ušne školjke sa pripadajućom muskulaturom uz obavezno opaljivanje obje površine reza;
- leševi životinja oboljelih ili sumnjivih na antraks moraju se uništiti na neškodljiv način;
- vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju antraksa, u skladu sa zakonom.
Finansiranje: Budžet Crne Gore 1.425,00
Način kontrole: Izvršene preventivne mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Nadležni veterinarski inspektor mora blagovremeno biti obaviješten o datumu i mjestu, prije početka izvođenja preventivne mjere. Veterinarske ambulante dužne su da dostave nadležnom veterinarskom inspektoru, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: spiskovi sa nazivom mjesta, datumom izvođenja mjere, imenima vlasnika životinja, brojem životinja (brojem gazdinstva i identifikacionim oznakama goveda) i potvrdama o izvršenoj vakcinaciji. Nakon izvršene kontrole, veterinarska ambulanta dostavlja Veterinarskoj upravi izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec.
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, koja se mora se dostaviti Veterinarskoj upravi najkasnije do kraja mjeseca, za prethodni mjesec, dijelom avansno za nabavku vakcine i potrošnog materijala. Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.

Komponente Vrijednost
Nabavka vakcine za antraks - 500 doza 0,25 125,00
Izvođenje vakcinacije protiv antraksa - 500 grla 2,60 1.300,00
UKUPNO 1.425,00
Napomena: troškovi prevoza i amortizacije prilikom vakcinacije protiv antraksa uračunati su u cijenu izvođenja vakcinacije.

PROGRAM 12.
PREVENIRANJE I SUZBIJANJE ATIPIČNE KUGE ŽIVINE

Cilj: Blagovremeno preveniranje pojave bolesti atipična kuga živine (Newcastle bolest) stalnim održavanjem aktivnog imuniteta protiv virusa uzročnika ove bolesti vakcinacijom živine protiv atipične kuge, vakcinom proizvedenom od lentogenih sojeva.
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje ove bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Obuhvat: 130.000 jedinki živine u na teritoriji Crne Gore
Način izvođenja:
- u svrhu preveniranja pojave bolesti, veterinarske ambulante će izvršiti vakcinaciju živine svih vrsta i starosne dobi inaktivisanom vakcinom pripremljenom od lentogenog soja, prema uputstvu proizvođača, na teret vlasnika živine;
- živinu u ekstenzivnom uzgoju (gazdinstva u kojima se drži manje od 350 jedinki živine) koja obolijeva od New¬castle bolesti treba vakcinisati dva puta godišnje jednim od sledećih postupaka primjene: u vodi za piće, okulonazalno ili raspršivanjem;
- živina u intenzivnom uzgoju mora biti vakcinisana protiv ove bolesti tako da stalno bude imuna;
- uspjeh vakcinacije prosuđuje se serološkim ispitivanjem koje je sastavni dio imunoprofilaktičkog postupka;
- u svrhu kontrole uspješnosti imunizacije vakcinisane živine, veterinarska inspekcije će metodom slučajnog uzorka, odabrati vakcinisane jedinke od kojih će veterinarska ambulanta uzeti uzorke krvi radi dostave laboratoriji na ispitivanje prisustva specifičnih antitijela protiv virusa uzročnika bolesti newcastle, u skladu sa planom uzorkovanja Veterinarske uprave;
- u slučaju pojave sumnje ili kliničkih znakova koji upućuju ili bi mogli upućivati na pojavu atipične kuge živine, veterinarske ambulante će, u skladu sa uputsvom Specijalističke veterinarske laboratorije, uzimati odgovarajuće uzorke tkiva uginule ili bolesne živine (patološki materijal) i dostavljati ih laboratoriji radi laboratorijskih ispitivanja;
- Specijalistička veterinarska laboratorija će izvršiti odgovarajuće laboratorijsko - dijagnostičko ispitivanje prikupljenih i dostavljenih uzoraka;
- u slučaju pojave bolesti vrši će se eutanazija sa neškodljivim uklanjanjem zaraženih i na zarazu sumnjivih životinja uz sprovođenje svih propisanih zoohigijenskih i biosigurnosnih mjera;
- u slučaju nepovoljne epizootiološke situacije, a na osnovu posebnih programa izrađenih primjenom analize rizika može se naložiti vakcinacija živine u ekstenzivnom uzgoju vakcinama proizvedenih od mezogenog soja virusa;
- vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju atipične kuge živine, u skladu sa zakonom.
Period za realizaciju: Tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore 16.290,00
Način kontrole: Veterinarske ambulante su u obavezi da o svim izvršenim vakcinacijama živine, uključujući podatke o vlasniku, adresi, datumu, broju vakcinisanih i seriji utrošene vakcine, dostave pisani izvještaj Veterinarskoj upravi, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu. Veterinarske ambulante i Specijalistička veterinarska laboratorija dužne su da, uz fakturu za uzimanje uzoraka krvi živine odnosno laboratorijsko - serološko ispitivanje radi kontrole imunološkog statusa, dostave podatke o vlasniku živine i broju uzetih uzoraka sa kopijama zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka i kopijama laboratorijskih nalaza za dostavljeni uzorak i zapisnicima veterinarskih inspektora.

Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za izvršeni posao, dijelom avansno za nabavku vakcine i potrošnog materijala.

Komponente Vrijednost
Nabavka vakcine 130.000 doza 0, 08 10.400,00
Nabavka vakum epruveta za izdvajanje krvnog seruma 950 kompleta 0,40 380
Uzimanje uzoraka krvi živine radi kontrole imunološkog statusa 950 uzoraka 2,10 1.995
Laboratorijsko - serološko ispitivanje radi kontrole imunološkog statusa 950 uzoraka 3,70 3.515
UKUPNO 16.290,00
Napomena: Prevoz i amortizacija uračunati su u cijenu uzimanja uzoraka.

PROGRAM 13.
PREVENIRANJE AVIJARNE INFLUENCE

Cilj : Blagovremeno otkrivanje pojave avijarne influence kod divljih ptica i domaće živine
Pravni osnov: - Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", broj 11/04 i 27/07) i Program za prevenciju, suzbijanje i eradikaciju visokopatogene influence ptica VPIP
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija, veterinarska inspekcija
Način izvođenja:
- u svrhu pasivnog monitoringa pojave avijarne influence, u slučaju iznenadnog uginuća ptica (divljih-migratornih ili domaćih) sa kliničkim znacima koji upućuju ili mogu upućivati na sumnju da se radi o avijarnoj influenci, veterinarske ambulante će uzimati trahealne i/ili kloakalne briseve uginulih ptica ili druge odgovarajuće uzorke po uputsvu Specijalističke veterinarske laboratorije i dostaviti ih laboratoratoriji radi ispitivanja;
- u svrhu aktivnog monitoringa pojave ove bolesti, veterinarske ambulante će:
o u saradnji sa lovačkim udruženjima i organizacijama uzimati trahealne i/ili kloakalne briseve ulovljenih migratornih ptica i dostaviti ih laboratoriji radi ispitivanja, uzorci briseva moraju biti dostavljeni laboratoriji uz obavezne podatke koji sadrže: mjesto ulova, datum ulova, tačan naziv vrste ptice (domaći ili latinski),
o uzimati uzorke krvi domaće živine na registrovanim farmama po uputstvu Veterinarske uprave i dostaviti ih laboratoriji radi ispitivanja;
- Specijalistička veterinarska laboratorija će izvršiti laboratorijsko - dijagnostičko ispitivanje prikupljenih i dostavljenih uzoraka na avijarnu influencu molekularnom tehnikom Real-Time PCR i serološkim ELISA testom;
- Specijalistička veterinarska laboratorija će izraditi godišnji izvještaj o preduzetim i izvršenim aktivnostima na sprovođenju ovog programa i dostaviti ga Veterinarskoj upravi;
- ukoliko se utvrdi prisustvo zaraze preduzeće se aktivnosti na hitnom neškodljivom uništavanju uginulih ptica, zaraženih ptica i onih za koje veterinarski inspektor smatra da su zaražene uz propisane zoohigijenske i biosigurnosne mjere pod striktnim nadzorom veterinarskog inspektora, u skladu sa Programom za prevenciju, suzbijanje i eradikaciju visokopatogene influence ptica VPIP Vlade Crne Gore;
- vlasnicima životinja isplaćuje se naknada štete nastale pri suzbijanju i iskorijenjivanju avijarne influence, u skladu sa zakonom
Period za realizaciju: pasivni monitoring - tokom cijele godine, aktivni monitoring - tokom perioda migracije divljih ptica (mart-april i oktobar-novembar).
Finansiranje: Budžet Crne Gore 14.245,00
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao uz zapisnik veterinarskog inspektora o izvršenoj kontroli.

Komponente Vrijednost
Uzimanje uzoraka trahealnih/kloakalnih briseva i uzoraka krvi živine -1.550 uzoraka 2,10
3.255,00
Nabavka vakum epruveta za izdvajanje seruma, komplet 1.400 kom. 0,40 560
Laboratorijsko ispitivanje Real-Time PCR 150 uzoraka 35 5.250
Laboratorijsko ispitivanje uzoraka serološkim testom 1.400 uzoraka 3,70 5.180
UKUPNO 14.245,00

PROGRAM 14.
IDENTIFIKACIJA I REGISTRACIJA GOVEDA

Cilj : Sistematsko praćenje kretanja životinja i blagovremeno otkrivanje zaraznih bolesti
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i Zakon o identifikaciji i registraciji goveda (Službeni list RCG broj 48/07) i Pravilnik o načinu identifikacije i registracije goveda i vođenju registara i elektronske baze podatka ("Službeni list RCG", broj 58/07)
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: veterinarske ambulante, veterinarska inspekcija
Način izvođenja:
- veterinarske ambulante će izvršiti identifikaciju novorođenih goveda prije napuštanja gazdinstva rođenja, a najkasnije u roku od četiri mjeseca po rođenju, goveda mlađa od četiri mjeseca zaklana na gazdinstvu i namijenjena za potrebe gazdinstva ne moraju se identifikovati ušnim markicama;
- veterinarske ambulante dužne su da podatke o rođenju, uginuću, klanju, kupoprodaji, kretanju goveda, kao i podatke o promjeni vlasništva i registraciji novih gazdinstava ažuriraju u bazi podataka i dostavljaju Veterinarskoj upravi, najkasnije u roku od tri dana od dana utvrđivanja promjena
Obuhvat: identifikacija novorođenih goveda i prvo obilježavanje goveda (22.000 grla), evidentiranje novorođenih goveda, evidencije kretanja (48.000)
Period za realizaciju: tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore 131.600,00
Način kontrole: Izvršene mjere moraju biti kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije (10% od ukupnog broja domaćinstava). Veterinarske ambulante dostavljaju Veterinarskoj upravi, najkasnije do 10. u mjesecu za mjere izvršene u prethodnom mjesecu, izvode iz evedencije (izvještaj o sprovedenim mjerama), koji sadrže sljedeće podatke: spiskovi sa nazivom mjesta, datumom izvođenja mjere, imenima vlasnika životinja, vrstom mjere i brojem životinja (brojem gazdinstva i identifikacionim oznakama goveda).
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao, dijelom avansno za nabavku vakcine i potrošnog materijala. Fakturu mora pratiti izvještaj o sprovedenim mjerama sa zapisnikom inspektora, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.


Komponente Vrijednost
Evidentiranje novorođenih goveda, evidencije kretanja -48.000 0,20 9.600,00

Obilježavanje novorođenih goveda i prvo obilježavanje -stavljanje ušnih markica/registracija gazdinstva - 22000 grla 5,00
110.000,00
Iznajmljivanje skladišnog prostora 12.000,00
UKUPNO 131.600,00

PROGRAM 15.
MONITORING REZIDUA

Cilj: radi zaštite zdravlja ljudi izvršiće se sistematska kontrola i praćenje životinja, hrane životinjskog porijekla i hrane za životinje na sadržaj ostataka farmakološki aktivnih materija ili njihovih metabolita, kao i drugih supstanci koje se prenose na hranu životinjskog porijekla, a koji mogu biti štetni za zdravlje ljudi
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu monitoring rezidua
Odgovorna institucija: Veterinarska Uprava
Nosilac posla: veterinarska inspekcija i ovlašćena laboratorija
Način sprovođenja:
Monitoring rezidua će se sprovoditi u objektima u kojima se životinje uzgajaju i drže odnosno objektima za klanje, mljekarama, objektima za uzgoj i preradu ribe, meda, objektima za sakupljanje i pakovanje jaja i drugim objektima/ mjestima, po utvrđenom programu za tekuću godinu, a uzorkovanje će obavljati veterinarska inspekcija u skladu sa Uputstvom za sprovođenje Programa monitoringa rezidua Veterinarske uprave
Period za realizaciju: tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore - 60.000,00
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao


PROGRAM 16.
MONITORING ZOONOZA - SALMONELOZA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave salmoneloze domaće živine radi sprječavanja širenja bolesti i preveniranje pojave oboljenja kod ljudi
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br.11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu dijagnostiku, suzbijanje i iskorjenjivanje ove bolesti
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarska inspekcija i Specijalistička veterinarska laboratorija
Način izvođenja: izvršiće se sistematsko praćenje uzimanjem uzoraka od domaće živine čiji se proizvodi koriste za javnu potrošnju iz objekata koji su registrovani od strane Veterinarske uprave. Veterinarska inspekcija, odnosno Specijalistička veterinarska laboratorija će uzimati uzorke jaja, fecesa, krvi i hrane za živinu i dostavljati laboratoriji radi laboratorijskih/bakterioloških, odnosno seroloških ispitivanja. Uzorci će se uzimati iz objekata za uzgoj i proizvodnju priplodnih jaja, proizvodnju u inkubatorima, uzgoj i proizvodnju konzumnih jaja i tov živine. Učestalost uzorkovanja, vrsta i broj uzoraka po objektima iz registra, biće određen posebnim uputstvom Veterinarske uprave.
Rok: Tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore 15.600,00
Način plaćanja: Po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao. Uz fakturu je obavezno dostaviti i kopiju zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka (kopija zapisnika veterinarskog inspektora) i kopiju laboratorijskog izvještaja, odnosno objedinjeni godišnji izvještaj o ispitivanjima po ovom programu


Komponente Vrijednost
Laboratorijsko ispitivanje 1.950 uzoraka 8,00 15.600
UKUPNO 15.600,00

PROGRAM 17.
MONITORING ZOONOZA LISTERIJA

Cilj: Blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave listerioze (Listeria monocitogenes) radi preveniranja prenošenja ove bolesti na ljude
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07) i propisi koji regulišu ovu oblast
Odgovorna institucija: Veterinarska uprava
Nosilac posla: Veterinarska inspekcija i Specijalistička veterinarska laboratorija
Način izvođenja: u cilju preventivnog djelovanja izvršiće se sistematsko praćenje i uzimanje uzoraka hrane životinjskog porijekla koji se stavljaju u javnu potrošnju, veterinarska inspekcija, odnosno Specijalistička veterinarska laboratorija će uzimati uzorke hrane i dostavljati laboratoriji radi laboratorijskih bakterioloških ispitivanja, učestalost uzorkovanja, vrsta i broj uzoraka po vrstama i objektima iz registra, biće određen posebnim uputstvom Veterinarske uprave.
Period za realizaciju: Tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore 13.800,00
Način plaćanja: Po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao. Uz fakturu je obavezno dostaviti i kopiju zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka (kopija zapisnika veterinarskog inspektora) i kopiju laboratorijskog izvještaja, odnosno objedinjeni godišnji izvještaj o ispitivanjima po ovom programu.
.
Komponente Vrijednost
Laboratorijsko ispitivanje 600 uzoraka 23,00 13.800
UKUPNO 13.800,00

PROGRAM 18.
MONITORING BOVINE SPONGIOFORMNE ENCEFALOPATIJE - BSE

Cilj: blagovremeno otkrivanje i suzbijanje pojave bovine spongioformne encefalopatije kod svih goveda starijih od 30 mjeseci starosti koja su redovno zaklana za ishranu ljudi i kod svih goveda, bez obzira na starost, koja pokazuju poremećaje nervnog sistema
Pravni osnov: Zakon o veterinarstvu ("Službeni list RCG", br. 11/04 i 27/07)
Odgovorna institucija: Veterinarska Uprava
Nosilac posla: veterinarske ambulante, Specijalistička veterinarska laboratorija
Period za realizaciju: Tokom cijele godine
Finansiranje: Budžet Crne Gore 6.000,00
Način plaćanja: po ispostavljenoj fakturi za obavljeni posao. Uz fakturu je obavezno dostaviti i kopiju zahtjeva za laboratorijsko ispitivanje uzorka i kopiju laboratorijskog nalaza, a nepravilne i neosnovane fakture, kao i nekompletne fakture neće se razmatrati.

Komponente Vrijednost
Uzimanje uzoraka - 300 5,00 1.500,00
Laboratorijska dijagnostika - 300 15,00 4.500,00
UKUPNO 6.000,00
Napomena: za goveda koja su redovno zaklana za ishranu ljudi u registrovanim klanicama vlasnik plaća 15 za svaki ispitani uzorak

SUBJEKTI ZA SPROVOĐENJE MJERA I PRAĆENJE I KONTROLA

2. Subjekti za sprovođenje mjera po ovom operativnom programu (nosioci poslova) su: Veterinarska uprava, veterinarske ambulante i Specijalistička veterinarska laboratorija.
Veterinarska uprava vrši nadzor nad realizacijom ovog operativnog programa kroz praćenje i kontrolu načina izvršavanja mjera, rokova, obuhvata životinja, vođenja evidencije i načina obavještavanja o preduzetim mjerama, u toku samog sprovođenja ili naknadno, provjerom vjerodostojnosti dostavljene dokumentacije, na terenu, kod držaoca životinja kod kojih su izvršene mjere iz ovog programa.
U skladu sa odredbama Zakona o veterinarstvu, veterinarske ambulante sprovode mjere iz Operativnog programa (poslovi od javnog interesa), na osnovu Ugovora između Veterinarske uprave i vršioca javnih poslova, kojim su, pored ostalog, bliže definisana područja, metodi i uslovi vršenja javnih poslova, prava i obaveze i odgovornost vršioca javnih poslova.
Specijalistička veterinarska laboratorija vrši sistematsko praćenje epizootiološke situacije, laboratorijska dijagnostička ispitivanja dostavljenog materijala od veterinarskih ambulanti, a u slučaju potrebe, mora obezbijediti i uzorkovanje materijala na terenu, skladištenje i distribuciju veterinarskih lijekova i medicinskih sredstava iz ovog programa.
Subjekti za sprovođenje mjera po ovom programu o zdravstvenoj zaštiti životinja u 2009. godini moraju voditi propisane evidencije, registre i baze podataka u skladu sa Zakonom o veterinarstvu, Zakonom o identifikaciji i registraciji životinja i podzakonskim aktima. O izvršenim mjerama dijagnostičkih ispitivanja i/ili vakcinacija veterinarska pravna lica dužna su vlasniku, odnosno držaocu životinja kod kojih su sprovedena, izdati potvrdu (Prilog I) koja je odštampana uz ovaj program i čini njegov sastavni dio. Fakture za obavljeni posao koje se dostavljaju Veterinarskoj upravi moraju biti ovjerene od pravnog lica i kontrolisane i ovjerene od strane veterinarske inspekcije. Neophodno je evidencije voditi u pisanoj i elektronskoj formi.
Zakonom o veterinarstvu i ugovorom između Veterinarske uprave i vršioca javnih poslova propisane su mjere u slučaju neizvršavanja poslova po Operativnom programu o zdravstvenoj zaštiti životinja.
STRUČNE KOMISIJE I EKIPE

3. Za sprovođenje mjera suzbijanja zaraznih bolesti životinja moraju se u određenim slučajevima formirati stručne komisije za otkrivanje i utvrđivanje bolesti i prikupljanje materijala. Ekipe stručnjaka će se formirati, po potrebi, i za sinhronizaciju rada na suzbijanju bolesti i vakcinacijama. Takođe, komisije utvrđuju tržišne vrijednosti životinja i predmeta upotrijebljenih za rad sa zaraženim životinjama. Predviđena je izrada planova suzbijanja određenih zaraznih bolesti, vodiča i uputstava za sprovođenje mjera iz ovog programa, angažovanje eminentnih predavača iz zemlje i inostranstva, u cilju edukacije i praćenja savremenih trendova iz oblasti veterine kao i jačanje administrativnih kapaciteta Veterinarske uprave.

NAKNADA ZA UBIJENE ŽIVOTINJE

4. Za životinju koja je ubijena, zaklana ili uginula usljed izvršenja naređenih mjera suzbijanja opasnih zaraznih bolesti životinja i za predmete uništene usljed izvršenja naređenih mjera, vlasniku životinje, odnosno predmeta isplaćuje se naknada štete, utvrđena po tržišnoj vrijednosti na osnovu procjene stručne komisije.
STUPANJE NA SNAGU

5. Ovaj program stupa na snagu danom objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".

Broj 323/09-0601-1/3
Podgorica, 20. januara 2009. godine

MINISTARSTVO POLJOPRIVREDE, ŠUMARSTVA I VODOPRIVREDE

M I N I S T A R

Mr Milutin Simović




Prilog I





_________________________________
Veterinarska ambulanta

_________________________________ ____________
Opština Datum


P O T V R D A Br. _______________

____________________________________
dijagnostičko ispitivanje/vakcinacija


________________________ ______________________
naziv dijagnostikuma/vakcine ime vlasnika-držaoca
_______________________ proizvođač
_______________________ ______________________
serija mjesto i adresa

IZVRŠENO DIJAGNOSTIČKO
ISPITIVANJE/VAKCINACIJA NAPLAĆENO PRIMJEDBA
Vrsta životinja
(po kategorijama) sa identifikacionim brojem Broj grla Za rad Za vakcinu Svega












Napomena : Vlasnik je dužan da ovu potvrdu čuva, i da je stavi na uvid ovlašćenom licu


_________________ M.P. _________________

Potpis vlasnika Ime i prezime veterinarskog radnika