Izvještaj o izvršenju budžeta Crne Gore januar - novembar 2021

Deficit budžeta je, od početka januara do kraja novembra ove godine, smanjen na 1,6% BDP-a i iznosi 76,2 mil. €. To je za 112,1 mil. € ili 59,5% manje od planiranog, dok je deficit za 11 mjeseci manji za 321,1 mil. € (80,8%) u odnosu na uporedni period 2020. godine, ili za 34,5 mil. € (31,1%) u odnosu na isti period 2019. godine.

Prihodi budžeta u periodu januar - novembar 2021. godine iznosili su 1.663,2 mil. € ili 34,1% BDP-a i na nivou su planiranih, što još jednom ukazuje na uspješnost planiranja prihoda u uslovima kada i dalje postoji ekonomska neizvjesnost usljed pandemije koronavirusa. U odnosu na uporedni period 2020. godine, naplata prihoda je veća za 207,8 mil. € ili 14,3%.

Najbolji indikator oporavka ekonomske aktivnosti nakon zabilježenog pada od preko 15% u 2020. godini su prihodi od PDV-a koji su iznad planiranih za čak 61,2 mil. € ili 10,9%, dok su u odnosu na uporedni period prethodne godine veći za 140,4 mil. € ili 29,1%. Dobroj naplati po ovom osnovu u velikoj mjeri je doprinijelo i sprovođenje elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa.

Uprkos činjenici da nijesu usvojena predložena zakonska rješenja koja su predviđala povećanje akciza na pojedine akcizne proizvode, a koja su u skupštinskoj proceduri od sredine maja, prihodi od akciza nastavljaju da bilježe rast u odnosu na planirane i to za 5,9 mil. € ili 2,7%. U poređenju sa istim periodom 2020. godine, naplata akciza je veća za 40,2 mil. € ili 21,6%.

Prihodi po osnovu poreza na dobit pravnih lica su premašili plan za cijelu godinu, što je indikator visokog stepena poreske discipline, čak i kada se poslovanje odvijalo u uslovima pandemije.

Prihodi od poreza na dohodak niži su u odnosu na plan u iznosu od 23,3 mil. € ili 17,8%, kao rezultat planiranih, a nerealizovanih efekata Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica zbog neusvojenog Predloga zakona o poreskoj administraciji, kojim je trebalo da budu stvorene pretpostavke za ubiranje prihoda po osnovu oporezivanja neprijavljenih prihoda, koji je u skupštinskoj proceduri od sredine maja. U odnosu na isti period prethodne godine, prihodi od poreza na dohodak su veći za 6,8 mil. € ili 6,8%.

Prihodi budžeta u novembru ove godine iznosili su 158,6 mil. €, što je više za 6,5 mil. € ili 4,3% u odnosu na isti mjesec prošle godine. Ostvarena naplata u novembru je i iznad novembra 2019. godine za 11,3 mil. € ili 7,7%. 

Nakon višemjesečnog uzastopnog suficita budžeta, u novembru je zabilježen deficit u iznosu od 13,6 mil. € i skoro četiri puta je manji u odnosu na deficit u novembru 2019. godine. U odnosu na novembar 2020. godine, deficit je neznatno veći za oko 300.000 € i to kao posljedica činjenice da je u novembru prošle godine uplaćena prva tranša donacije EU kao podrške Crnoj Gori u cilju suzbijanja negativnih efekata korona virusa u iznosu od 28,0 mil. €.

Izdaci budžeta u periodu januar - novembar 2021. godine iznosili su 1.739,4 mil. € ili 35,6% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 112,0 mil. € ili 6,1%, dok su u odnosu na isti period 2020. godine manji za 113,3 mil. € ili 6,1%.

Zabilježeno je niže ostvarenje kod gotovo svih kategorija izdataka u odnosu na planirane.

U strukturi budžetskih izdataka, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 748,3 mil. € i manji su za 41,9 mil. € ili 5,3% u odnosu na planirane. U poređenju sa istim periodom prethodne godine, tekući izdaci su manji za 16,6 mil. € ili 2,2%.

Kapitalni izdaci su realizovani u iznosu od 147,7 mil. €, što je za 63,8 mil. € ili 30,2% manje od planiranih, dok su u odnosu na izvršenje u istom periodu 2020. godine manji za 49,4 mil. € ili 25,1%. Ostvarenje ove kategorije izdataka značajno je uvećano u septembru, oktobru i novembru usljed poboljšane dinamike izvođenja radova shodno rokovima za završetak   izgradnje prioritetne dionice autoputa.

U poređenju sa prethodnom godinom, veće ostvarenje izdataka zabilježeno je kod sljedećih kategorija:

Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 36,1 mil. € ili 8,0% usljed povećanja zarada u sektorima zdravstva i prosvjete, kao i različitog tretmana fonda bruto zarada Univerziteta Crne Gore tokom 2020. godine u odnosu na period privremenog finansiranja tokom 2021. godine.[1]

[1] U 2020. godini svi troškovi Univerziteta Crne Gore (uključujući i bruto zarade) bili su planirani na izdatku Transferi dok je privremenim finansiranjem izvršena reklasifikacija po izdacima što je uvećalo ukupan fond bruto zarada u 2021. godini