Delegacija Crne Gore prezentovala Peti nacionalni izvještaj o implementaciji obaveza iz Zajedničke konvencije u Beču

Prve nedjelje Osmog redovnog sastanka strana ugovornica Zajedničke Konvencije o sigurnosti upravljanja istrošenim gorivom i sigurnosti upravljanja radioaktivnim otpadom, koji se održava u sjedištu Međunarodne agencije za atomsku energiju u Beču, prezentovan je Peti nacionalni izvještaj o implementaciji obaveza koje proističu iz Zajedničke konvencije o sigurnosti upravljanja istrošenim gorivom i sigurnosti upravljanja radioaktivnim otpadom. Redovni sastanci strana ugovornica Zajedničke konvencije održavaju se svake treće godine.

Crna Gora je međunarodnoj javnosti i stranama ugovornicama Zajedničke konvencije predstavila stanje u upravljanju radioaktivnim otpadom i iskorišćenim radioaktivnim izvorima i ostvareni progres u implementaciji Zajedničke konvencije između dva redovna sastanka.

Prezentaciju Petog izvještaja započeo je državni sekretar u Ministarstvu ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera mr Nenad Vitomirović koji je naglasio da je zaštita života i zdravlja ljudi, kao i životne sredine od štetnog dejstva jonizujućeg zračenja, odnosno da su radijaciona i nuklearna sigurnost važne aktivnosti Vlade Crne Gore.

„Adekvatno upravljanje radioaktivnim otpadom je neophodno za ostvarivanje ekoloških ciljeva, za koje je potreban dobro osmišljen plan i radnje, kako bi se obezbijedili svi potrebni organizacioni, ljudski i finansijski resursi i infrastruktura. U protivnom, neadekvatno upravljanje iskorišćenim radioaktivnim izvorima, radioaktivnim otpadom ili istrošenim gorivom uzrokuju posljedice štetne po zdravlje čovjeka”, naglasio je Vitomirović.

S tim u vezi, Vlada Crne Gore kontinuirano ulaže napore kako bi obezbijedila sigurno i bezbjedno upravljanje radioaktivnim izvorima koji su u upotrebi, iskorišćenim radioaktinim izvorima i radioaktivnim otpadom.

Vitomirović je rekao da se strogo kontrolisanom primjenom nuklearne energije u miroljubive svrhe obezbjeđuje zdravlje čovjeka i štiti životna sredina od štetnog dejstva jonizujućih zračenja.

“Crna Gora šalje jasnu poruku da samo jačanjem međunarodne saradnje i spremnosti za učešće u procesu izvještavanja i razmatranja izvještaja drugih strana ugovornica može u potpunosti doprinijeti unapređenju nuklearne i radijacione sigurnosti”, naglasio je Vitomirović.

Otkada je Crna Gora postala ugovorna strana Zajedničke konvencije, do sada je predstavila pet nacionalnih izvještaja koje je Vlada Crne Gore usvojila na sjednicama održanim 2011, 2014, 2017, 2020. i 2024. godine.

Prezentacija Petog nacionalnog izvještaja i odgovora Crne Gore značajni su sa aspekta ispunjavanja obaveza iz pregovaračkog integracionog procesa za pristupanje Crne Gore Evropskoj uniji - pregovaračka poglavlja 15 - Energetika, 19 - Socijalna politika i zapošljavanje, 24 - Pravda, sloboda i bezbjednost, 28 - Zaštita potrošača, 30 - Vanjski odnosi i 31 - Vanjska, bezbjednosna i odbrambena politika, kao i sa aspekta implementacije Poglavlja III – Zdravlje i sigurnost Ugovora o osnivanju Evropske zajednice za atomsku energiju, koje se odnosi na nuklearnu sigurnost i upravljanje radioaktivnim otpadom.

Nacionalna kontakt tačka za Zajedničku konvenciju i šefica Odsjeka za jonizujuća i nejonizujuća zračenja, nuklearnu i radijacionu sigurnost i bezbjednost u Direktoratu za ekologiju, mr Tamara Đurović, predstavila je Peti nacionalni izvještaj, kao i odgovore na 20 pitanja strana ugovornica koje su Crnoj Gori postavile pitanja u preglednom procesu čitanja nacionalnih izvještaja, nakon čega je odgovarala na mnoga pitanja strana ugovornica Zajedničke konvencije.

Takođe, Crna Gora je pohvaljena da je ostvarila i značajan progres u posljednjih šest mjeseci, tj. od perioda dostavljanja izvještaja do održavanja Osmog redovnog preglednog sastanka Zajedničke konvencije.

Koristeći svoj status punopravne članice Zajedničke konvencije, Đurović je u zaključcima ukazala da Crna Gora koristi priliku da predstavi svoj status u oblasti upravljanja radioaktivnim otpadom i da učestvuje u konstruktivnom dijalogu u cilju daljeg unapređenja, doprinoseći na taj način nacionalnom i globalnom okviru ukupnog unapređenja sigurnosti.

Prezentaciji nacionalnog izvještaja prisustvovali su i NJ.E. Đorđe Radulović, ambasador Crne Gore i Jovana Krivokapić pri Organizaciji za evropsku bezbjednost i saradnju (OEBS) u Beču; Vesna Bigović, inspektorka nadležna za zaštitu od jonizujućih zračenja ekološke inspekcije u Ministarstvu ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera; dr Aleksandra Milatović, iz jedinice za zaštitu od zračenja i mjerenje buke, D.O.O. “Centar za ekotoksikološka ispitivanja”, kao i Zoran Ivanović, iz Odjeljenja za radiološku i nuklearnu sigurnost i bezbjednost i zaštitu od jonizujućeg i nejonizujućeg zračenja u Agenciji za zaštitu životne sredine.