Dvije nove odluke Evropskog suda za ljudska prava u vezi prekomjerne dužine trajanja postupaka pred Ustavnim sudom Crne Gore

Dana 6. marta 2025. godine Evropski sud za ljudska prava objavio je dvije odluke protiv Crne Gore i to Bajrović i drugi protiv Crne Gore i Kovačević i drugi protiv Crne Gore, koje se odnose na prekomjernu dužinu trajanja postupaka pred Ustavnim sudom Crne Gore.

U odluci Kovačević i drugi protiv Crne Gore Evropski sud za ljudska prava je, uvažavajući prigovore Vlade Crne Gore, predstavku proglasio neprihvatljivom u odnosu na 2 (dva) podnosioca predstavke, dok je u odnosu na ostalih 16 (šesnaest) podnosilaca izbrisao predstavku sa liste predmeta u skladu sa članom 39 Konvencije, a nakon što se uvjerio da su prijateljska poravnanja koja su postigla strane u sporu zasnovana na poštovanju ljudskih prava zajemčenih Konvencijom i Protokolima uz nju i da ne postoje razlozi koji bi opravdali dalje ispitivanje predstavke.

U odluci Bajrović i drugi protiv Crne Gore (koja obuhvata predmete Bajrović i drugi protiv Crne Gore, Terzić protiv Crne Gore, Milić protiv Crne Gore i Stojanovski protiv Crne Gore) Evropski sud za ljudska prava je, nakon neuspješnih pregovora o prijateljskom poravnanju, razmotrio uslove iz jednostranih deklaracija podnijetih od strane Vlade Crne Gore i izbrisao predstavke sa liste predmeta u skladu sa članom 37 stav 1 (c) Konvencije, a nakon što se uvjerio da su iznosi naknada predloženi od strane Vlade Crne Gore u navedenim deklaracijama zbog prekomjerne dužine trajanja ustavnosudskih postupaka, u skladu sa njegovom dobro ustanovljenom sudskom praksom i da ne postoje razlozi koji bi opravdali dalje ispitivanje predstavki.

Na osnovu navedenih odluka Evropskog suda za ljudska prava država Crna Gora je u obavezi da isplati podnosiocima predstavki u predmetima:

 - Kovačević i drugi protiv Crne Gore (koji obuhvata 16 lica) zbog dužine trajanja postupka pred Ustavnim sudom Crne Gore od 4 godine, 7 mjeseci i 4 dana, ukupan iznos od 17.600,00 eura na ime naknade nematerijalne štete i iznos od 250,00 eura na ime troškova postupka, uvećane za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti podnosiocima predstavke na ove iznose;

- Bajrović i drugi protiv Crne Gore zbog dužine trajanja postupka pred Ustavnim sudom Crne Gore od 5 godina, 4 mjeseca i 29 dana, iznos od 2.700,00 eura na ime naknade nematerijalne štete i iznos od 250,00 eura na ime troškova postupka, uvećane za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti podnosiocima predstavke na ove iznose;

- Terzić protiv Crne Gore (koji obuhvata 3 predmeta iste podnositeljke predstavke) zbog dužine trajanja postupaka pred Ustavnim sudom Crne Gore od 3 godine, 11 mjeseci i 4 dana, 3 godine, 11 mjeseci i 3 dana i 3 godine, 10 mjeseci i 9 dana, ukupan iznos od 1.080,00 eura na ime naknade nematerijalne štete uvećan za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti podnositeljki predstavke na ovaj iznos;

- Milić protiv Crne Gore zbog dužine trajanja postupka pred Ustavnim sudom Crne Gore od 4 godine, 6 mjeseci i 15 dana, iznos od 1.350,00 eura na ime naknade nematerijalne štete i iznos od 250,00 eura na ime troškova postupka, uvećane za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti podnosiocu predstavke na ove iznose; i

- Stojanovski protiv Crne Gore zbog dužine trajanja postupka pred Ustavnim sudom Crne Gore više od 4 godine i 9 mjeseci, iznos od 1.350,00 eura na ime naknade nematerijalne štete i iznos od 250,00 eura na ime troškova postupka, uvećane za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti podnosiocu predstavke na ove iznose.

Imajući u vidu da je dužina trajanja postupka pred Ustavnim sudom Crne Gore prepoznata kao problem u pravnom sistemu Crne Gore, Vlada Crne Gore je u 2024. godini donijela zaključke, a na osnovu Izvještaja o radu Kancelarije zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava, kojima je preporučila Ustavnom sudu Crne Gore da u cilju smanjenja dužine trajanja postupaka pred tim sudom sačini analizu predmeta koji su u radu pred tim sudom duže od tri godine i da takve predmete označi kao prioritetne i definiše fiksne rokove za njihovo okončanje.