IPA u Crnoj Gori

Kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, Crna Gora je preuzela obaveze sprovođenja sveobuhvatnih reformi, koje bi trebalo da doprinesu boljem životnom standardu naših građana. U ispunjenju tog cilja, snažno smo posvećeni izgradnji stabilnih, demokratskih institucija, usklađivanju našeg zakonodavstva sa evropskim i njegovoj primjeni u oblastima kao što su vladavina prava, ekonomija, poljoprivreda, saobraćaj, životna sredina i druge. Na taj način, dostižemo evropske standarde u najvažnijim i nama strategijski prioritetnim društvenim oblastima.

U tom procesu, IPA nam pruža dragocjenu podršku. Tokom prethodnog perioda, realizovani su izuzetno značajni projekti u okviru pojedinačnih programa  IPA podrške. U tekstu koji slijedi uvjerićete se da su, realizacijom projekata Ipe u okviru političkih kriterijuma, crnogorske institucije vrijedno radile na jačanju svojih administrativnih kapaciteta, reformi pravosuđa i lokalne samouprave, kao i borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala. Zaštita i promocija ljudskih prava i sloboda, kao i pronalaženje održivih rješenja za izbjeglice i raseljena lica, bili su takođe predmet naše pažnje.

Kada je riječ o ekonomskim kriterijumima, projekti Ipe doprinijeli su poboljšanju saobraćajne infrastrukture i unapređenju sistema zaštite životne sredine. Velike koristi od realizacije projekata imale su opštine, jer su uložena sredstva korišćena za njihov ravnomjerniji razvoj i unapređenje poslovnog ambijenta. Izgrađeni su mehanizmi podrške smanjenju nezaposlenosti i sprovođenje aktivnih politika i mjera tržišta rada, a posebno se radilo na poboljšanju inkluzivnog obrazovanja, reformi socijalne i sistema dječije zaštite.

Sprovođenjem projekata Ipe čiji je vodeći cilj dostizanje evropskih standarda, Crna Gora je tokom proteklog perioda bila posvećena razvoju sektora poljoprivrede, unapređenju sistema javnih nabavki, zaštiti potrošača, informacionih sistema i digitalizaciji crnogorskih javnih emitera.

Posebno važan segment Ipe predstavlja i prekogranična saradnja, putem koje je Crna Gora uspostavila čvrstu susjedsku saradnju u oblasti obrazovanja, kulture, sporta, turizma i zaštite životne sredine. Važno je istaći da je, uz pomoć Ipe, u prethodnom periodu pružena podrška razvoju civilnog društva, kao jednog od instrumenata za osnaživanje participativne demokratije na zapadnom Balkanu. Osim pretpristupne podrške, partnerstvo sa organizacijama civilnog društva ogleda se i u njihovom uključivanju u rad pregovaračkih tijela.

Važno je takođe istaći da je Crna Gora samostalno upravljala sredstvima za III i IV komponentu iz finansijske perspektive IPA I, te da su raspoloživa sredstva iskorišćena za unapređenje saobraćajne infrastrukture, zaštitu životne sredine, sprovođenje aktivnih mjera zapošljavanja i socijalne inkluzije. Uz podršku Višekorisničkog IPA programa, sprovodili smo projekte koji imaju regionalni značaj i obuhvataju oblasti koje prevazilaze granice naše zemlje. U okviru ovog programa očekuje nas realizacija ciljeva regionalne stambene politike, kao i brojnih projekata u oblasti energetike, saobraćaja i zaštite životne sredine.

Konačno, treba napomenuti da je od 2007. do 2013. putem projekata Ipe u Crnu Goru uloženo 235,7 miliona eura. Kroz novi okvir za pretpristupnu podršku Evropske unije za period 2014-2020, IPA II, Crnoj Gori će biti na raspolaganju 270,5 miliona eura što predstavlja uvećanje za 10 odsto u odnosu na prethodni finansijski period i dokaz uspješnosti dosadašnjeg rada i povjerenje EU prema Crnoj Gori.

Period od 2007. do 2013., kada smo intenzivno radili na realizaciji projekata Ipe, predstavlja dragocjeno iskustvo, koje nam je pomoglo da u izgradimo kapacitete za pripremu i sprovođenje projekata. Do 2025. godine očekuje nas puno novih aktivnosti i inicijativa, koje će doprinijeti našoj uspješnijoj integraciji u zajednicu zemalja Evropske unije.