Izvještaj o izvršenju budžeta Crne Gore januar - septembar 2021.

Prihodi budžeta Crne Gore od januara do kraja septembra ove godine veći su od planiranih, a za devet mjeseci je deficit budžeta smanjen na 1,4% BDP-a i iznosi 64,7 mil. €, što je manje za 108,6 mil. € ili 62,7% od planiranog. Devetomjesečni deficit je manji za 268,2 mil. € ili 80,6% u odnosu na isti period 2020. godine.

Naplata prihoda, koja je iznad planirane za devet mjeseci ove godine, pokazatelj je uspješnosti ljetnje turstičke sezone, kao i unaprijeđene poreske discipline usljed sprovođenja elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa.

Trend dobre naplate prihoda i realizacije izdataka u iznosu nižem od planiranog kod gotovo svih kategorija, nastavljen je i u septembru. Prihodi za taj mjesec od 172,2 mil. € veći su i od ostvarenih u septembru 2019. godine, koja je bila rekordna po prihodima od turizma.

U septembru je zabilježen blagi deficit budžeta od samo 0,1% BDP-a, što je prvenstveno rezultat isplate kamata na euroobveznice iz 2019. godine u iznosu od 12,7 mil. €. Kada se isključe troškovi kamata, u posmatranom mjesecu je ostvaren primarni suficit u iznosu od 7,7 mil. €.

Prihodi budžeta u periodu januar - septembar 2021. godine iznosili su 1.344,5 mil. € ili 29,0% BDP-a, što je u odnosu na uporedni period 2020. godine više za 178,6 mil. € ili 15,3%, dok je u odnosu na plan više za 7,1 mil. € ili 0,5%.  

Najveći rast u odnosu na planirane prihode, kao i u odnosu na isti period prethodne godine, zabilježen je kod prihoda po osnovu PDV-a u iznosu od 38,7 mil. € ili 8,5%, odnosno 104,7 mil. € ili 26,9%, što je najbolji indikator oporavka ekonomske aktivnosti nakon zabilježenog pada od preko 15% u 2020. godini. Takođe, implementacija elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa je doprinijela ostvarenom dobrom rezultatu po osnovu naplate ove kategorije.

Uprkos činjenici da još nijesu usvojena predložena zakonska rješenja koja su predviđala povećanje akciza na pojedine akcizne proizvode, a koja su u skupštinskoj proceduri od sredine maja, prihodi od akciza nastavljaju da bilježe rast u odnosu na planirane i to za 5,3 mil. € ili 3,0%. U poređenju sa istim periodom 2020. godine, naplata akciza je veća za 28,9 mil. € ili 18,9%.

Značajan rast u odnosu na prethodnu godinu zablježen je i kod kategorije ostali prihodi u iznosu od 16,4 mil. € ili 54,1% kao posljedica uplate dobiti ostvarene u 2020. godini od privrednih društava u većinskom vlasništvu države. U odnosu na plan, ova kategorija je manja za 12,1 mil. € ilil 20,6% kao rezultat činjenice da se prilikom planiranja uzima procjena finansijskih rezultata privrednih društava, a uplate su shodno njihovim konačnim finansijskim iskazima.

Prihodi od poreza na dohodak niži su u odnosu na plan u iznosu od 15,5 mil. € ili 15,3%, kao rezultat planiranih, a nerealizovanih efekata Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica zbog neusvojenog Predloga zakona o poreskoj administraciji, kojim je trebalo da budu stvorene pretpostavke za ubiranje prihoda po osnovu oporezivanja neprijavljenih prihoda, a koji je u skupštinskoj proceduri od sredine maja ove godine. U odnosu na isti period prethodne godine, prihodi od poreza na dohodak su veći za 3,1 mil. € ili 3,8%.

Prihodi budžeta u septembru ove godine iznosili su 172,2 mil. €, što je više za 29,7 mil. € ili 20,8% u odnosu na isti mjesec prethodne godine, a u odnosu na plan za 1,9 mil. € ili 1,1%. Ostvarena naplata u septembru je i iznad septembra 2019. godine za 6,3 mil. € ili 3,8%. 

Izdaci budžeta u periodu januar - septembar 2021. godine iznosili su 1.409,2 mil. € ili 30,4% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 101,5 mil. € ili 6,7%. U odnosu na isti period 2020. godine, izdaci budžeta manji su za 89,6 mil. € ili 6,0%.

Manje ostvarenje u odnosu na planirane zabilježeno je kod gotovo svih kategorija izdataka.

U strukturi budžetskih izdataka, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 611,5 mil. € i manji su za 36,2 mil. € ili 5,6% u odnosu na planirane. U poređenju sa istim periodom prethodne godine, tekući izdaci su na istom nivou kao i za devet mjeseci 2020. godine.

Kapitalni izdaci su realizovani u iznosu od 107,8 mil. €, što je za 55,6 mil. € ili 34% manje od planiranih, dok su u odnosu na izvršenje u istom periodu 2020. godine manji za 41,0 mil. € ili 27,6%. Ostvarenje kapitalnih izdataka u najvećoj mjeri opredjeljuje realizacija koja zavisi od dinamike izvođenja radova, a očekuje se da bude značajno poboljšana u predstojećem periodu, posebno imajući u vidu rokove za završetak izgradnje prioritetne dionice autoputa.

U odnosu na prethodnu godinu, veće ostvarenje izdataka zabilježeno je kod sljedećih kategorija:

Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 30,0 mil. € ili 8,1% usljed povećanja zarada u sektorima zdravstva i prosvjete, kao i različitog tretmana fonda bruto zarada Univerziteta Crne Gore tokom 2020. godine u odnosu na period privremenog finansiranja tokom 2021. godine.[1]

[1] U 2020. godini svi troškovi Univerziteta Crne Gore (uključujući i bruto zarade) bili su planirani na izdatku Transferi dok je privremenim finansiranjem izvršena reklasifikacija po izdacima što je uvećalo ukupan fond bruto zarada u 2021. godini