Napredak u pregovaračkom poglavlju Carinska unija

Uprava prihoda i carina je sprovela niz aktivnosti u ovoj godini za kvalitetno ispunjavanje obaveza iz više pregovaračkih poglavlja za pristupanje Evropskoj uniji, posebno iz poglavlja 29 - Carinska unija. To se naročito odnosi na usklađivanje zakonodavstva u oblasti carina, dosljednu i efikasnu primjenu propisa i razvoj međusobno povezanih IT sistema.

U posljednjem Izvještaju Evropske komisije o Crnoj Gori, konstatovan je bolji rezultat u četiri poglavlja, među kojima je i Carinska unija. Takođe, jedna neizvršena obaveza, koja se pominjala u javnosti, odnosi se na posebnu upravu - Upravu za igre na sreću, a ne na UPC, jer je u pitanju izrada smjernica vezanih za priređivače lutrijskih i posebnih igara na sreću.

Carinska služba je značajno doprinijela efikasnijoj međunarodnoj trgovini, stvaranjem uslova za primjenu pojednostavljenjih postupaka u skladu sa EU standardima, unapređenjem regulatornog okvira za odobravanje statusa ovlašćenog privrednog subjekta, modernizacijom procedura, jačanjem naknadne kontrole,  saradnjom sa inspekcijskim i drugim organima te aktivnim učešćem u regionalnoj i međunarodnoj saradnji.

U periodu od oktobra 2022. do danas nema slučajeva krijumčarenja u Slobodnoj zoni ''Luka Bar'', čemu je doprinio stalni monitoring i pojačane mjere kontrole koje se sprovode sa ostalim institucijama iz bezbjednosno - obavještajnog sistema, kao i u saradnji sa međunarodnim partnerima.

Sa predstavnicima britanske Uprave prihoda i carina (HMRC) radimo na izradi smjernica za uređenje slobodnih zona i izmjene Zakona o slobodnim zonama.

Uz konstantno djelovanje sa nadležnim državnim institucijama, UPC je unapređivala komunikaciju i intenzivirala saradnju sa međunarodnim partnerima.

Sprovođene su intenzivnije kontrole za suzbijanje svih oblika krijumčarenja. Pri oduzimanju nelegalno prometovane robe, bilježi se značajan napredak. Primjera radi, u oblasti sumnje za povredu prava intelektualne svojine ove godine je oduzeto tri puta više robe nego prethodne godine. Od 1. januara ove godine zadržano je 94.609 komada robe, dok je u 2021. i 2022 godini zadržano 30.635, odnosno 32.948 komada robe.

Nastavljene su aktivnosti u okviru višekorisničkog EU projekta - Sistematske elektronske razmjene podataka (SEED), što predstavlja moćan alat za suzbijanje svih oblika prekograničnog kriminala.

UPC je, između ostalog, uspješno relizovala pilot validaciju crnogorskog Programa za ovlašćene privredne subjekte (AEO). Upućen je i zahtjev CEFTA Sekretarijatu za validaciju programa, koji je razvijan u skladu sa standardima Svjetske trgovinske organizacije i EU za lakše i brže sprovođenje procedura na granici.

Intenzivno su unapređivani poslovni procesi u cilju modernizacije procedura i stvaranja uslova na prelazak na potpuno tzv. bespapirno poslovanje, čime će se omogućiti da crnogorski sistem bude kompatibilan sa EU sistemom.

Početkom novembra je počela primjena novog savremenog carinskog sistema, što je veliki iskorak nakon više od dvije decenije korišćenja carinskog informacionog sistema.

U toku je projekat nadogradnje ovog sistema, čija će realizacija omogućiti bespapirno sprovođenje carinskih postupaka. Naredni sistem koji je spreman za primjenu na nacionalnom nivou je tranzitni (NCTS), a u završnoj fazi je i sistem za carinske odluke (CDS). Dodatno, potpisan je Memorandum sa Poštom Crne Gore za efikasniju razmjenu podataka i bolju kontrolu u poštanskom saobraćaju.

Konstantno se donose instrukcije za jednoobraznu i efikasnu primjenu procedura u skladu sa propisima, obavljaju intenzivnije revizione kontrole rada područnih jedinica i  unapređuju elektronski servisi. Novi Carinski zakon se primjenjuje od početka ove godine uz prateću uredbu, što je usklađeno sa Carinskim zakonom Unije i podzakonskim aktima, u mjeri u kojoj je to moguće za državu koja nije članica EU.

Uz stručnu podršku partnerskih službi, obezbijeđene su specijalističke obuke za carinske službenike na terenu radi usvajanja najbolje prakse EU u kontrolama na granicama. Kroz Centar za obuku službenika UPC podiže se na viši nivo stručno usavršavanje carinskih službenika, profesionalizam i unapređenje vještina.