Novim propisima ne zahtjeva se izvještaj o molekularnim analizama kao prateći dokument za uvoz sjemena paprike i paradajza

U skladu sa Regulativom (EU) 2024/2970, virusu smeđe naboranosti ploda paradajza Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) je promijenjen status na način da više nije karantinski već regulisani nekarantinski štetni organizam (RNQP).

U skladu sa gore navedenom regulativom (COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2024/2970 of 29 November 2024 amending Implementing Regulation (EU) 2019/2072 as regards measures to prevent the presence of the Tomato brown rugose fruit virus on plants for planting of Solanum lycopersicum L. and hybrids thereof and of Capsicum annuum L., and establishing the frequency rates of official controls), Odsjek za zdravstvenu zaštitu bilja je pripremio dva propisa, koji su objavljeni u "Sl. listu CG", broj 37/2025:

- Liste štetnih organizama bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom, u koju je prenijeta navedena regulativa, osim člana 2 koji se odnosi na službene kontrole koji je prenijet u:

- Pravilnik o fitosanitarnim mjerama radi sprečavanja unošenja virusa smeđe naboranosti ploda paradajza-Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) tokom službene kontrole.

S obzirom da je navedenom Regulativom ToBRFV virus prebačen u regulisane nekarantinski štetne organizme, novim crnogorskim propisom brisan je i nacionalni dio koji se odnosio na zahtjev za molekularne analize, tako da to više nije zahtjev za uvoz, odnosno izvještaj o molekularnoj analizi kao prateći dokument pošiljke sjemena paradajza i paprike nije više zahtjev za uvoz, čime se olakšava uvozna procedura i za uvoznike i za fitosanitarne inspektore uzimajući u obzir da je u praksi bilo izazova vezano za implementaciju ovog zahtjeva.

Takođe, novina u gore navedenoj Regulativi je da je zahtjev za procentualno uzorkovanje i testiranje na uvozu propisan samo sa sadni materijal paradajza i paprike, nije za sjeme, što je preneseno i gore navedenim CG propisima.

Što se tiče uzorkovanja sjemena paradajza i paprike, iako propisom nije navedena procentualno izražena obaveza uzorkovanja, kao i za sve druge pošiljke bilja, fitosanitarni inspektor uvijek može u skladu sa analizom rizika uzorkovati i poslati na analizu navedeno sjeme ako procijeni da je to potrebno.

S obzirom da je ovom virusu sada status regulisani nekarantinski štetni organizam, za sjeme i rasad paradajza i paprike zahtjevi za uvoz u Crnu Goru su navedeni u Listi VI koja je sastavni dio propisa Liste štetnih organizama bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom, sa kojom smo zainteresovane strane već upoznali u prethodnom periodu. Naime, u Listi VI 1 su navedeni zahtjev da je prilikom uvoza kako sjemenskog tako i sadnog materijala paradajza i paprike procenat prisustva u pošiljci virusa ToBRFV 0%. Dodatno u Listi VI 2 su navedeni zahtjevi koji moraju biti ispunjeni za sjemenski i sadni materijal paradajza i paprike, iako se još uvijek u skladu sa EU ovi zahtjevi ne pišu kao dopunska izjava na fitosertifikatu, pošiljka mora ispuniti jedna od relevantnih zahtjeva propisanih navedenom Listom).

Osim ovih novih zahtjeva koji se odnose na virus smeđe naboranosti ploda paradajza (ToBRFV), novim izmjenama propisa Liste štenih organizama bilja, biljnih proizvoda i objekata pod nadzorom, brisan je i zahtjev koji se odnosio na pisanje dopunske izjave za supstrat i zemlju na fitosertifikatu.

Navedeni propisi se mogu preuzeti sa sajta Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosantarne poslove, link: https://www.gov.me/dokumenta/7cb60677-2e38-49b7-b8fa-baa9119f2353