Održani sastanci sa MMF-om: Ohrabruje oporavak ekonomije, neophodne reforme

Delegacija Crne Gore koju su predvodili ministar finansija i socijalnog staranja mr Milojko Spajić  i guverner Centralne banke Crne Gore dr Radoje Žugić održala je više video susreta sa visokim zvaničnicima MMF-a u okviru Godišnjih sastanaka MMF-a i Svjetske banke.

Na sastancima sa Bo Lijem, zamjenikom generalne direktorice MMF-a, i Srikantom Seshadrijem, šefom misije MMF-a za Crnu Goru, bilo je riječi o trenutnoj zdravstvenoj, makroekonomskoj i finansijskoj situaciji u našoj zemlji. Ocijenjeno je da je Crna Gora, nakon recesije u prethodnoj godini, uzrokovane pandemijom koronavirusa, na putu snažnog ekonomskog oporavka, što potvrđuju pozitivni makroekonomski trendovi, koje su predstavnici MMF-a ocijenili ohrabrujućim.

Na globalnom nivou, g. Li je naglasio važnost imunizacije, kao i ubrzanog sprovođenja reformi kao neophodnog preduslova za snažan ekonomski napredak od posljedica pandemije.

Ministar Spajić je naglasio da je Crna Gora jedna od rijetkih zemalja koja je, i pored pada BDP-a od 15,3% u 2020, na šta je uticala politika zatvorenih granica, uspjela da se naglo oporavi i najavio da je preliminarna procjena rasta BDP-a u ovoj godini oko 13%.

Ministar Spajić je naglasio i da će planirana reforma poreskog sistema kroz program „Evropa sad“ doprinijeti boljem životnom standardu građana i smanjenju neformalne ekonomije na tržištu rada.

„Ostvaren je ogroman uspjeh - prihodi od turizma za tri kvartala 2021. godine iznose oko 700 miliona eura, što je premašilo sve projekcije. Imamo suficit budžeta tri mjeseca zaredom (jun, jul i avgust) od preko 105 miliona eura, što je doprinijelo smanjenju budžetskog deficita na svega 1,2% za period januar - avgust ove godine, u poređenju sa 10,2% u 2020. godini“, kazao je Spajić, ukazujući i da predviđa smanjenje državnog duga sa preko 100% na ispod 80% do kraja godine.

Na pitanje g. Seshadrija kakvu će ulogu imati Montenegro Works, ministar je objasnio značaj osnivanja preduzeća za poboljšanje upravljanja državnom imovinom u skladu sa najboljom međunarodnom praksom. Ministar Spajić je takođe diskutovao o programu „Evropa sad“ koji uključuje smanjenje poreskog opterećenja na rad sa 39% na oko 20-25%, u zavisnosti od visine dohotka, a set mjera doprinosi da dođe do povećanja zarada.

Guverner Žugić upoznao je sagovornike sa stanjem u bankarskom sektoru i prezentovao rezultate nedavno okončanog projekta procjene kvalitete aktive (AQR). Istakao je da je bankarski sistem, uprkos koronakrizi, ostao stabilan, te da su banke likvidne i dobro kapitalizovane, dok sve ključne bilansne pozicije bilježe pozitivne trendove.

“Depoziti su na istorijskom maksimumu i to potvrđuje snažno povjerenje u bankarski sistem, ali i u regulatora”, saopštio je Žugić i dodao da, iako je AQR rezultirao neznatnim smanjenjem koeficijenta solventnosti na kraju 2019. godine, rast sopstvenih sredstava banaka tokom 2020. i 2021. godine je više nego kompenzovao izvršenu korekciju, te koeficijent solventnosti trenutno iznosi 19,2%, skoro dvostruko više od zakonskog zahtjeva.

Li i Seshadri čestitali su CBCG na uspješno sprovedenom AQR-u, dodajući da će MMF nastaviti da pomaže CBCG u njenim naporima na daljem snaženju bankarskog sektora, kao i poboljšanju njenih supervizorskih kapaciteta. Predstavnike MMF-a zanimali su dalji planovi CBCG po pitanju trajanja ranije donešenih mjera usmjerenih na smanjenje posljedica pandemije na privredu. Guverner je saopštio da CBCG redovno prati implementaciju mjera i ocjenjuje njihovu opravdanost, te će se, s tim u skladu, donositi dalje odluke po ovom pitanju, uz strogo vođenje računa o ključnom cilju - očuvanju stabilnosti bankarskog sektora.

Crnogorska delegacija je održala sastanke i sa Paulom Hilbersom, izvršnim direktorom MMF-a i Alfredom Kamerom, direktorom Sektora MMF-a za Evropu. Gospodin Liviu Voinea, viši savjetnik izvršnog direktora Hilbersa, koji je predstavnik Crne gore u Izvršnom odboru MMF-a, takođe je prisustvovao ovim sastancima.

Hilbers je istakao zadovoljstvo zbog uspješne turističke sezone koja je značajno doprinijela oporavku ekonomije, kao i zbog ohrabrujućih trendova u fiskalnoj sferi. Takođe se osvrnuo na projekat AQR-a, ističući da njegova implementacija predstavlja pozitivan pomak za CBCG.

Kamer je napomenuo da se Crna Gora, kao i mnoge druge države, suočava sa dvostrukim izazovima oporavka od krize i sprovođenja reformi koje će povećati ekonomsku otpornost stvaranjem zaštitnih bafera za buduće krize. Takođe je istakao da je za oporavak Crne Gore itekako važno to što je bankarski sektor ostao stabilan.

Ministar Spajić je istakao da je usvajanje programskog budžeta bilo od ključne važnosti za omogućavanje racionalizacije troškova državne uprave u mjeri koja nije bila prisutna ranijih godina, kao i da je povećana transparentnost. Hedžing aranžmanom za kineski dug eliminisan je valutni rizik i uštedjelo se 4 miliona eura za prvu ratu za auto-put. Naglasio je da je namjera da se prijevremeno otplate raniji skupi krediti i govorio o planovima optimizacije javne uprave i povećanja kapitalnog budžeta u narednoj godini. 

Kamer je pohvalio posvećenost Ministarstva finansija i socijalnog staranja reformama i smanjenju budžetskog deficita u veoma kratkom periodu.

Guverner Žugić se zahvalio direktoru Kameru na odličnoj saradnji i podršci koju je MMF pružio CBCG kroz više programa tehničke pomoći, posebno ističući podršku u pripremi izmjena i dopuna Zakona o CBCG.