Saopštenje sa 26. sjednice Vlade Crne Gore

Vlada je, na danas održanoj 26. sjednici kojom je predsjedavao premijer mr Milojko Spajić, utvrdila Predlog zakona o izmjenama i dopunama Zakona o besplatnoj pravnoj pomoći. Donošenje ovog zakona predstavlja jedan od prioriteta Vlade Crne Gore u pregovaračkom poglavlju 23 u okviru procesa pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji. Predloženim izmjenama Zakona prevazići će se problemi primijećeni u praktičnoj primjeni ovog propisa i omogućiti ostvarivanje prava na besplatnu pravnu pomoć posebno ranjivim kategorijama lica (žrtvama torture, djeci žrtvama krivičnih dijela protiv polnih sloboda i djeci koja su pokrenula postupak za zaštitu prava djeteta). Time će se doprinijeti i realizaciji preporuka Evropskog komiteta za sprečavanje torture i nečovječnih ili ponižavajućih postupaka i kažnjavanja, kao i usaglašavanju sa međunarodnim standardima u oblasti prava djeteta i preporukama UNICEF-a, kada je u pitanju pristup pravdi djeci. Nadalje, propisivanjem odredbi kojima se uvodi obaveza posjedovanja posebnih stručnih znanja advokata koji pružaju besplatnu pravnu pomoć ovim kategorijama korisnika unaprijediće se i kvalitet pružanja pravne pomoći.

Donijeta je Uredba o uslovima koje moraju da ispunjavaju luke razvrstane prema vrsti pomorskog saobraćaja i namjeni. Donošenje nove uredbe obezbjediće potpunu usklađenost ovog podzakonskog akta sa važećim zakonskim rješenjima, imajući u vidu da je trenutno važeća Uredba donesena još 2011. godine. Takođe, potreba za donošenjem nove Uredbe dodatno je iskazana, imajući u vidu inicijativu za uspostavljanje međunarodne pomorske linije Budva – Dubrovnik. Pozitivni efekti se ogledaju u tome što će biti dozvoljena mogućnost da ukoliko dio luke koja je vec odredena prema namjeni, ispunjava usiove propisane ovom Uredbom za neku drugu namjenu, takvom dijelu luke može bit određena druga namjena od namjene koja se odnosi na preostali dio luke, a bez promjene namjene preostalog dijela luke. Navedena činjenica svakako predstavlja dodatnu mogucnost koja se pruža eventualnim investitorima u lucka područja i znatno doprinosi atraktivnosti ulaganja u luke.

Vlada je usvojila Program za podsticanje energetske efikasnosti u domaćinstvima, i prihvatila tekst Sporazuma. Data je i saglasnost za korišćenje sredstava u iznosu od 8 miliona eura, iz paketa direktne budžetske podrške Evropske komisije Crnoj Gori za prevazilaženje energetske krize, za realizaciju ovog Programa. Kako je istaknuto u diskusiji, neophodnost unapređenja energetskih karakteristika zgrada je jasno prepoznat strateškim dokumentima, a prije svega Strategijom razvoja energetike do 2030. godine i akcionim planovima za njenu implementaciju, Nacionalnom strategijom održivog razvoja do 2030. godine, kao i Nacionalnom strategijom o klimatskim promjenama do 2030. godine. Pored toga, grijanje stambenih objekata, naročito u sjevernom i centralnom regionu Crne Gore predstavlja značajan izvor zagađenja vazduha usljed sagorijevanja čvrstih goriva (ugalj, mokro/vlažno drvo), a što predstavlja ogroman problem naročito sa aspekta zdravlja ljudi. Stoga je neophodno preduzeti aktivnosti na unapređenju kvaliteta vazduha kroz realizaciju konkretnih aktivnosti koje doprinose smanjenoj potrošnji uglja i mokrog drveta za ogrijev, prelazak na ekološki prihvatljivija goriva i korišćenje sistema grijanja sa visokim stepenom energetske efikasnosti, čime će se smanjiti emisije suspendovanih čestica tokom sezone grijanja, kada je njihova koncentracija znatno povećana. Cilj Programa je povećanje energetske efikasnosti u sektoru domaćinstava, sa akcentom na unapređenje kvaliteta vazduha u urbanim sredinama naročito u sjevernom i centralnom regionu. Za realizaciju Programa obezbijeđeno je 8,8 miliona eura, od čega: 8 miliona preko Instrumenta za pretpristupnu pomoć – IPA III iz Paketa direktne budžetske podrške Evropske komisije (EK) Crnoj Gori za prevazilaženje energetske krize, 300.000 eura iz budžeta opštine Pljevlja i 500.000 eura iz sredstava Eko fonda.

Donijet je Program za unapređenje konkurentnosti privrede za 2024. godinu. Tim povodom, zaduženo je Ministarstvo ekonomskog razvoja da objavi Javni poziv za učešće u Programu. Programom za 2024. godinu predviđeno je sprovođenje daljih mjera finansijske i nefinansijske podrške razvoju privrede, kako bi ista kroz podsticajne mehanizme mogla da doprinese stvaranju dodatne vrijednosti u vidu proizvoda i usluga koji će biti dovoljno inovativni i konkurentni na domaćem i međunarodnom tržištu. Kako je istaknuto u diskusiji, učešće i rast mikro, malih i srednjih preduzeća (MMSP) je od ključnog značaja za budući rast i razvoj ekonomije Crne Gore, s obzirom da MMSP predstavljaju veoma važan udio ekonomske aktivnosti u zemlji, ali i u regionu Zapadnog Balkana i imaju snažnu orijentaciju ka jedinstvenom tržištu Evropske unije.

Za implementaciju Programa za unapređenje konkurentnosti privrede za 2024. godinu opredijeljena su budžetska sredstva u iznosu od 3 miliona eura koja će se plasirati kroz četri programske linije podrške:

1. za unapređenje proizvodnih kapaciteta (ukupno 2 miliona eura),
2. za podršku malim ulaganjima (ukupno 500.000 eura),
3. za podršku digitalizaciji (ukupno 300.000 eura), i
4. vaučeri za žene i mlade u biznisu (ukupno 200.000 eura).

Prema podacima MONSTAT-a, kako se navodi u materijalu, broj poslovnih subjekata u Crnoj Gori u 2023. godini iznosio je 54.094, što u odnosu na 2022. godinu kada ih je bilo 45.675, izraženo u procentima, predstavlja povećanje od 18.4 %.

Vlada je donijela Program gazdovanja šumama za 2024. godinu. Ovim Programom, šume i šumsko zemljište uživaju posebnu zaštitu, koja se kao važan interes ostvaruje očuvanjem šuma i šumskog zemljišta sa svim njihovim funkcijama, i to kako održivim i multifunkcionalnim gazdovanjem šumama, tako i očuvanjem i unapređenjem biološke i pejzažne raznovrsnosti istih, kao i podizanjem nivoa kvaliteta životne sredine. Sredstva za realizaciju Programa gazdovanja šumama planirana su budžetom Crne Gore za 2024. godinu na iznos od 6.677.903,23 eura. Program predstavlja sveobuhvatan plan aktivnosti koje se ogledaju prije svega na preduzimanju mjera na uređivanju šuma/izradi Programa gazdovanja šumama, zaštiti šuma, uzgoju šuma, korišćenju šuma, izgradnji i rekonstrukciji šumskih puteva, korišćenju nedrvnih šumskih proizvoda i upravljanju lovištima posebne namjene.

Usvojena je Informacija o priznavanju inostranih obrazovnih isprava stečenih na obrazovnim ustanovama u regionu. Tim povodom je zaduženo Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija da inicira sporazume o saradnji sa Republikom Srbijom i Bosnom i Hercegovinom, radi zajedničkih aktivnosti na sprečavanju eventualnih zloupotreba nezakonitog izdavanja obrazovnih isprava o završenom srednjem i visokom obrazovanju stečenih na javnim i privatnim ustanovama obrazovanja. Takođe, Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija je zaduženoda formira međuresorsku radnu grupu od predstavnika Ministarstva pravde, Ministarstva unutrašnjih poslova, Ministarstva finansija, Ministarstva javne uprave, Uprave policije, Državnog tužilaštva, Uprave za inspekcijske poslove, Unije poslodavaca, Privredne komore i predstavnika NVO/Udruženje građana, čiji je zadatak da predloži model provjere inostranih obrazovnih isprava o završenom srednjem i visokom obrazovanju stečenom na javnim i privatnim obrazovnim ustanovama u regionu.

Vlada je usvojila Informaciju o zaključivanju Ugovora o prosleđivanju kreditnih i grant sredstava Opštini Kotor za realizaciju Projekta vodosnabdijevanja i odvođenja otpadnih voda na Jadranskoj obali - faza V – komponenta 2, i prihvatila tekst Ugovora. U okviru Projekta „Vodosnabdijevanje i odvođenje otpadnih voda na Jadranskoj obali", trenutno su aktivna dva kreditna aranžmana koje je Vlada Crne Gore zaključila je sa KfW bankom. U pitanju su Ugovori o kreditu iz 2013. godine (26 miliona eura) i 2015. godine (28,8 miliona eura) za potrebe finansiranja Faze V i faze V-komponenta 2 predmetnog Projekta. Korisnici kreditnih sredstava su opštine Tivat, Ulcinj, Herceg Novi i Kotor, i od ukupnog iznosa sredstava iz kreditne linije faze V i V-2, do sada je neraspoređeno 15,3 miliona eura. Kako su se opštine Kotor, Tivat i Ulcinj obratile resornim ministarstvima za dodatnim sredstvima u cilju realizacije već započetih projekata, Ministarstvo finansija je, u skladu sa zakonima, tražilo od opština da dostave svu potrebnu dokumentaciju u vezi sa potpisivanjem ugovora o prosljeđivanju kreditnih i grant sredstava. Potpunu dokumentaciju je dostavila samo Opština Kotor kojoj će biti proslijeđen iznos od 5,45 miliona eura, od kojih su 4,45 miliona eura kreditna sredstva, dok je milion eura iznos granta. Uzimajući u obzir značaj infrastrukturnog projekta koji se realizuje, odobren je grejs period od deset godina. Kamatna stopa je fiksna i iznosi 2 % godišnje, a predviđeno je i plaćanje naknade na nepovučena sredstva u iznosu od 0,25 % godišnje.

Usvojena je Informacija o realizaciji projekta Solari 5000+ (70MW) za fizička i pravna lica. Zasnovan na pozitivnim efektima projekta SOLARI 3000 + i SOLARI 500+ i enormnim interesovanjem korisnika, projekat SOLARI 5000+ ima za cilj da dalje doprinese ostvarenju energetskih i klimatskih ciljeva kojima Crna Gora teži i ispunjenju međunarodno preuzetih obaveza u ovoj oblasti, odnosno realizacijom ovog projekta doprinosi se razvoju zelene ekonomije. Istovremeno, realizacija projekta treba da doprinese i smanjenju energetskog siromaštva, jednom takođe važnom izazovu sa kojim se suočavaju sve zemlje u razvoju u vremenima globalne energetske krize. Realizacijom ovih obaveza doprinosi se ispunjavanju obaveza koje proizilaze iz procesa pristupanja EU, odnosno doprinosi smanjenu upotrebe fosilnih goriva i većom upotrebom obnovljivih izvora energije. S tim u vezi, Vlada se saglasila da visina subvencije krajnjim korisnicima Projekta iznosi 20 % od ukupnog iznosa investicije kupovine i ugradnje foto naponskih panela svakog pojedinačnog korisnika Projekta, koja sredstva će se obezbijediti iz sredstava Fonda za zaštitu životne sredine (Eko-fonda) i Elektroprivrede Crne Gore - EPCG u iznosu od po 10 %.

Vlada je usvojila Informaciju o plaćanju advokatske kancelarije Harrisons o analizi Ugovora o koncesiji za detaljna geološka istraživanja i eksploataciju sulfidne polimetalične rude (Pb, Zn, Cu, FeS2 i ostalih pratećih sulfida metala) na istražno-eksploatacionom prostoru bivšeg rudnika „Brskovo”, i za tu namjenu odobrila iznos od 32.100 eura iz Tekuće budžetske rezerve.

Donijeta je Odluka o utvrđivanju javnog interesa za nepotpunu eksproprijaciju nepokretnosti radi postavljanja 10 KV kablovskog voda od „TS 35/10 KV Kuk“ do „NDTS 10/0, 4 kv 2x1000 KVA Kuk“ radi napajanja Žičare Kotor – Lovćen. Predlog odluke o utvrđivanju javnog interesa za nepotpunu eksproprijaciju nepokretnosti radi postavljanja 10kV kabloblovskog voda za napajanje Žiračare Kotor – Lovćen od ključnog je značaja za turistički razvoj ovog područja. Žiračara je krunski turistički resurs Bokokotorskog zaliva, a njeno napajanje stabilnom i pouzdanom električnom snagom presudno je za funkcionalnost i efikasnost Žičare. Odluka o utvrđivanju javnog interesa za ovu infrastrukturnu izgradnju ne samo što osigurava stabilnost Žičare i unapređuje turističko iskustvo, već i predstavlja ključni korak ka daljem razvoju turizma u tom području, što ima pozitivan uticaj na ekonomski i društveni razvoj lokalne zajednice. U konačnom, omogućiće se elektrifikicija Žičare Kotor – Lovćen izgradnjom neophodne infrastrukture. Takođe, definisaće se pravni okvir za projekat koji štiti interese kako vlasnika zemljišta tako i investitora projekta.

Vlada je usvojila Informaciju o aktivnostima na preseljenju Specijalnog državnog tužilaštva i Specijalnog policijskog odjeljenja. U Informaciji se navodi da je, u skladu sa Zaključkom Vlade od 06. jula 2023. godine kojim je dala na korišćenje SDT-u i SPO-u poslovni prostor u objektu stare zgrade Vlade, sa predstavnicima projekta Podrška Evropske uniji vladavini prava u Crnoj Gori – Eurol lll i Ambasade SAD u Crnoj Gori dogovorena donacija u vidu finansiranja izrade studije podobnosti stare zgrade Vlade, kao i nabavke kancelarijskog namještaja i IT opreme. U tu svrhu, Specijalno državno tužilaštvo je izradilo projektni zadatak, a finalna verzija nacrta i dizajna prenamjene stare zgrade Vlade (idejno arhitektonsko rješenje) za smještaj SDT-a i SPO-a je završena 15. marta 2024. godine od strane eksperata koje je angažovala Ambasada SAD u Podgorici. Kako se radi o šticenom objektu od posebnog javnog značaja, Specijalno državno tužilaštvo je obezbijedilo idejno arhitektonsko rješenje – podloge u dwg formatu, za potrebe izrade projektne dokumentacije za ostale faze. Konstatovano je da idejno arhitektonsko rješenje predstavlja optimalno rjesenje dispozicije korisnika, namještaja opreme, bez bilo kakvih izmjena unutrašnje strukture pastojećeg stanja, tako da predložena promjena organizacije prostora u objektu, zamjena opreme i instalacija ne utiče na stabilnostl i sigurnost objekta, ne mijenjaju se konstruktivni elementi, niti se mijenja spoljni izgled objekta. S tim u vezi Vlada je zadužila Ministarstvo prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine da, u saradnji s Upravom za državnu imovinu, preduzme dalje aktivnosti na izvođenju radova adaptacije stare zgrade Vlade za smještaj Specijalnog državnog tužilaštva i Specijalnog policijskog odjeljenja, kao i aktivnosti za preostale faze jake i slabe struje, termotehnike i protiv požarne zaštite, uz stručni nadzor, dok je Ministarstvo finansija zaduženo da, po potrebi i iskazanim troškovima, obezbijedi sredstva za realizaciju navedenih aktivnosti.

Odobreno je korišćenje sredstava iz Tekuće budžetske rezerve, u vrijednosti od 300.000 eura Džudo savezu za organizaciju Evropskog seniorskog džudo prvenstva u Podgorici.

Vlada je usvojila Informaciju o korišćenju usluga lobiranja za potrebe Vlade Crne Gore od strane kompanije Bipartizan Solution Inc. iz Vašingtona. Tim povodom, zadužen je Generalni sekretarijat Vlade da Informaciju sa prilozima dostavi Specijalnom državnom tužilaštvu, na dalje postupanje.

Na današnjoj sjednici, Vlada je razmotrila i više kadrovskih pitanja dostupnih na linku.