SAOPŠTENJE „Stop rodno zasnovanom nasilju i femicidu“

Povodom tragičnog slučaja mlade Šejle Bakije, Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava izdaje:

SAOPŠTENJE

„Stop rodno zasnovanom nasilju i femicidu“

Nakon što smo svjedočili slučaju ubistva žene, koji se dogodio u opštini Tuzi, postavlja se pitanje da li su institucije mogle da spriječe tragičan ishod?

Prvi korak u prevenciji femicida je da državne institucije u svakom trenutku, a naročito u periodu  pandemije, djeluju sa dužnom pažnjom, razmotre sve potencijalne rizike od mogućeg povećanja nasilja u porodici i njegovog smrtnog ishoda i učine sve da ženama koje preživljavaju nasilje pruže podršku, a na adekvatan način sankcionišu nasilnike.

Prema Istraživanju o percepciji, prevalenci, multidiscipilnarnom odgovoru i cijeni koštanja nasilja za državu, koje su sprovele partnerski Kancelarija Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) u Crnoj Gori  i Direkcija za  rodnu ravnopravnost u Ministarstvu  pravde, ljudskih i manjinskih prava u okviru Programa „Podrška antidiskriminacionim i politikama rodne ravnopravnosti pokazalo je da je svaka druga žena u Crnoj Gori  tokom života  preživjela neku vrstu nasilja.

Izbijanjem pandemije COVID-19 povećava se već visok stepen rodno zasnovanog nasilja naročito usljed većeg ekonomskog stresa u domaćinstvima u vremenu krize zajednički sa socijalnom izolacijom. Podaci ukazuju da je 30 % više slučajeva nasilja.

Nažalost, uticaj ukupnih društvenih i ličnih rodnih percepcija širom institucionalnog sistema podrške rezultira sa još uvijek neadekvatnim, multisektorskim odgovorom na nasilje, iako Protokol o postupanju, prevenciji i. zaštiti od nasilja u porodici daje jasne instrukcije o proceduri i institucionalnoj saradnji u vezi sa porodičnim nasiljem i nasiljem nad ženama, sa detaljno objašnjenom ulogom policije, pravosuđa, zdravstvenog, obrazovnog sistema, sistema socijalne zaštite i drugih nadležnih institucija,

Grupa eksperata Savjeta Evrope za borbu protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici, koja ima mandat da prati primjenu Istanbulske konvencije, u svom prvom izvještaju, ukazao je na niz strukturnih problema koji dovode do nedovoljnog nivoa prevencije i zaštite žrtava nasilja u porodici, kao što su stavovi prema ženama žrtvama porodičnog nasilja, česti pokušaji umanjenja važnosti nasilja, korišćenje postupaka za mirno rešavanje sporova, odlaganja u postupanju sa slučajevima nasilja u porodici i nevoljnost da se odrede mjere zaštite.

Što se tiče kapaciteta i spremnosti zvaničnih organa da pruže odgovarajuću zaštitu žrtvama, u istom Izvještaju se konstatuje da "mnogi službenici/ce umanjuju značaj nasilja, narušavajući povjerenje žena u organe”.

S tim u vezi, Crnoj Gori predstoji ozbiljan rad na prevenciji nasilja i zaštiti žrtava, kako se ovakvi ili slični slučajevi ne bi dešavali. U taj proces potrebno je uključiti sve relevantne aktere koji se bave ovim pitanjem. Svakako je neophodno podstaći još snažniju i dinamičniju saradnju svih institucija i NVO sektora koji se bave ovom problematikom.

Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava će u narednom periodu intenzivno raditi na realizaciji projekata koji imaju za cilj podizanje svijesti o važnosti prevencije i sprječavanja nasilja u porodici,  te jačanju kaznene politike.