Svim vaspitno-obrazovnim ustanovama koje su ispunile uslove odobreni asistenti u nastavi

Ministarstvo prosvjete je više puta direktorima svih obrazovno-vaspitnih ustanova u pisanom, ali i neposrednom kontaktu ukazalo na ulogu asistenata u nastavi, a samim ti i njihovu ulogu i odgovornost u pogledu inkluzivnog obrazovanja.

Organizacija i radna mjesta u vaspitno-obrazovnim ustanovama utvrđena su pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta koji donosi organ upravljanja ustanove na prijedlog direktora, a saglasnost na taj akt daje Ministarstvo prosvjete u skladu sa zakonom i propisanim normativima. Ustanova može raspisati konkurs za zasnivanje radnog odnosa ako su ispunjeni zakonski uslovi, osnosno ako je mjesto sistematizovano i odobreno, ako su obezbijeđena finansijska sredstva i nema mogućnosti da izvršilac bude preuzet iz druge ustanove. 

Kada je u pitanju zasnivanje radnog odnosa sa asistentima u nastavi, to radno mjesto, kao i ostala, mora biti sistematizovano, odobreno, moraju biti obezbijeđena finansijska sredstva i da ne postoji mogućnost preuzimanja iz druge ustanove. Napominjemo da direktori ustanova moraju poštovati zakon i propise prilikom zaključenja ugovora u trajanju do 30 dana, koji je, u izuzetnim slučajevima, predviđen Opštim zakonom o obrazovanju I vaspitanju. Takođe su dužni da ovim licima pruže precizne i tačne podatke o sistematizovanim i slobodnim radnim mjestima i potencijalnim mogućnostima za zasnivanje radnog odnosa.

U utvrđivanju potrebnog broja asistenata polazi se od zakonskih odredbi kojima je definisana uloga ovih izvršilaca. Zakon je jasno ukazao na ulogu asistenata u nastavi kao tehničke podrške u pogledu obezbjeđivanja pristupa obrazovanju i obrazovnom postignuću za djecu: sa teškim tjelesnim smetnjama, umjerenim intelektualnim smetnjama, bez ostatka vida, potpunim gubitkom sluha i iz spektra autizma. U skladu sa IROP-om ( individualno razvojno obrazovni nastavni planovi)  i rasporedom časova, određuje se obim podrške koju asistent u nastavi pruža pod nadzorom nastavnika, stručne službe i direktora škole. Jedan asistent u nastavi može biti angažovan za više djece, odnosno učenika. Puno radno vrijeme asistenta u nastavi iznosi 40 časova u radnoj sedmici.

Osnovni cilj jeste da se dijete sa smetnjama u razvoju ne izoluje i ne stavlja u položaj zavisnosti od asistenta, već da se orijentiše ka samostalnosti i vršnjačkom iskustvu. Dakle, nastavnici (koji su prolazili brojne obuke u prethodnom periodu) su izvođači nastave u kojoj primjenjuju bazična i znanja iz procesa profesionalnog razvoja u svakodnevnom radu. Stručni saradnici po opisu pružaju podršku individualno ili u nastavi.

Kontinirano insistiramo na jasnim ulogama i odgovornostima zaposlenih u školama, prvenstveno nastavnog kadra, ali i vaspitača koje imamo u prvom razredu osnovne škole. Od rukovodioca ustanove se očekuje odgovorno ponašanje koje afirmiše, a ne obesmišljava inkluzivne vrijednosti, i pokazuje da se svi profesionalno odnosimo prema djeci, državi i njenim resursima.

Ministarstvo je uradilo analizu stanja u školama u pogledu potrebe za asistentima u nastavi i u skladu sa tim utvrdilo potreban broj asistenata u školama, uzimajući u obzir prelazak djece iz jednog u drugi nivo obrazovanja. Nepotrebnim, neracionalnim pa i nezakonitim akumuliranjem asistenata dolazimo u situaciju nenamjenskog trošenja sredstava iz Budžeta, a da pritom ne pomažemo djeci kod koje postoji stvarna potreba za ovim vidom podrške.

Ministarstvo prosvjete ne ukida pravo na asistente u nastavi, naprotiv, svim obrazovno-vaspitnim ustanovama koje su ispunile propisane uslove, odobrilo je potreban broj asistenata. Takođe, Ministarstvo nije odgovorno za pojedine rukovodioce obrazovno- vaspitnih ustanova koji su angažovali ili zasposlili asistente u nastavi suprotno propisima koji regulišu ovu oblast.