UN sankcije – Liban

Autor: MINISTARSTVO VANJSKIH POSLOVA CRNE GORE

UN SANKCIJE - LIBAN

Sporazum iz Taifa iz 1989. godine, koji je okončao građanski rat u Libanu od 1975. do 1990. godine, ocrtao je i sistem podjele vlasti u zemlji, predvidio raspuštanje svih libanskih milicija i učvrstio "posebne odnose" između Libana i Sirije. Više od decenije nakon završetka sukoba u Libanu, Hezbolah, šiitska milicijska grupa formirana 1982. godine, nastavila je da djeluje, navodeći stalnu potrebu za zaštitom zemlje, dok je Sirija zadržala i značajno vojno prisustvo i nesrazmjeran politički uticaj u Libanu . Dana 2. septembra 2004. godine, nakon pritiska Sirije da se produži mandat predsjednika Lahouda, rezolucija Savjeta bezbjednosti UN-a 1559 pozvala je na slobodne i poštene predsjedničke izbore u Libanu, kao i na raspuštanje milicija i povlačenje stranih (sirijskih) snaga iz zemlja.

14. februara 2005. godine, u eksploziji koju je izazvao nepoznati bombaš samoubica u Bejrutu ubio je bivšeg libanskog premijera Rafika Haririja i još 21 osobu, ranivši još 226. Zaslužan za izlazak Libana iz njegovog 15-godišnjeg građanskog rata, Hariri je podnio ostavku u oktobru 2004. zbog sirijskog miješanja u Liban i pritiska da se predsjednik Lahud kojega podržava Sirija zadrži na funkciji. Njegova smrt izazvala je niz demonstracija poznatih kao Cedar Revolucija, što je dovelo do konačnog povlačenja sirijskih trupa iz zemlje u aprilu 2005. godine, nakon skoro tri decenije vojnog prisustva. S obzirom da su mnogi sumnjali da su Sirijci i Hezbolah umiješani u ubistvo, kasnija istraga Haririjevog atentata dovela je do daljih političkih previranja u već podijeljenoj zemlji.

Dana 15. februara 2005. godine, dan nakon ubistva Haririja, Savjet bezbjednosti je izdao predsjedničko saopštenje u kojem poziva Vladu Libana da privede pravdi odgovorne i traži od generalnog sekretara UN da izvijesti o okolnostima, uzrocima i posledicama terorističkog akta (S/PRST/2005/4). Francuska, čiji je predsjednik Žak Širak bio posebno blizak Haririju, bila je posebno aktivna u rješavanju ovog pitanja. Generalni sekretar UN-a poslao je misiju za utvrđivanje činjenica u Bejrut krajem februara. Njihov konačni izvještaj, dostavljen krajem marta 2005. godine, preporučio je uspostavljanje nezavisne međunarodne istrage o napadu. Međunarodna nezavisna istražna komisija UN-a (UNIIIC), zadužena za prikupljanje dokaza i pomoć libanskim vlastima u njihovoj istrazi terorističkog napada od 14. februara, osnovana je 7. aprila 2005. godine. Rezolucijom SB UN 1595. Prvi izvještaj Komisije, dostavljen 19. oktobra 2005. godine, naglasio je da je atentat izvela grupa sa značajnim resursima, organizacijom i sposobnostima i ukazao na umiješanost libanskih i najviših sirijskih bezbjednosnih zvaničnika u napad (S/2005/662).

Komitet Savjeta bezbjednosti u vezi sa Sudanom osnovan je 29. marta 2005. godine, u skladu sa rezolucijom 1591 (2005), kako bi nadgledao relevantne mjere sankcija i obavljao zadatke koje je Savjet postavio u stavu 3 (a) iste rezolucije.

Embargo oružja

Savjet bezbjednosti je prvi put uveo embargo na oružje svim nevladinim subjektima i pojedincima, uključujući Džandžavid, koji djeluju u Darfuru usvajanjem Rezolucije 1556 (2004) od 30. jula 2004. godine. Režim sankcija je izmijenjen i ojačan usvajanjem Rrezolucije 1591 (2005), koji je proširio opseg embarga na oružje kako bi uključio i sve strane u sporazumu o prekidu vatre u Ndžameni i sve druge zaraćene strane. Sprovođenje embarga na oružje dodatno je ojačano Rezolucijom 1945 (2010) od 14. oktobra 2010. godine.

Ciljane sankcije

Rezolucijom 1591 (2005), Savjet je nametnuo zabranu putovanja (stav 3 (d)) i zamrzavanje imovine (stav 3 (e)) pojedincima koje je odredio Komitet. Na konsolidovanoj listi zabrane putovanja i zamrzavanja imovine Komiteta nalaze se tri osobe, koje je Savjet odredio rezolucijom 1672 (2006) od 25. aprila 2006. godine. Rezolucijom 2035 (2012) od 17. februara 2012. godine, Savjet je odlučio da Kriterijumi za uvrštavanje navedeni u stavu 3 (c) Rezolucije 1591 (2005) takođe se primenjuju na subjekte.

Komitet Savjeta bezbjednosti osnovan u skladu s Rezolucijom 1636 (2005) osnovan je da registruje lica koja je Međunarodna nezavisna istražna komisija („Komisija“) ili Vlada Libana označila kao osumnjičene za umiješanost u teroristički bombaški napad u Bejrutu, Liban, 14. februara 2005. godine, u kojem su ubijeni bivši libanski premijer Rafik Hariri i još 22 lica.

Rezolucije

Rezolucijom SB UN 1595 (2005), donesenom 2005. godine, odlučeno je da se uspostavi međunarodna nezavisna istražna komisiju sa sjedištem u Libanu kako bi pomogla libanskim vlastima u istrazi svih aspekata ovog terorističkog akta, uključujući pomoć u identifikaciji njegovih počinilaca, sponzora, organizatora i saučesnika. Poziva se libanska vlada da osigura da se nalazi i zaključci istrage Komisije u potpunosti uzmu u obzir. Odlučuje se da Komisija: a) uživa punu saradnju libanskih vlasti; b) ima ovlašćenje da prikuplja sve dodatne informacije i dokaze; c) uživa slobodu kretanja širom libanske teritorije; d) da bude obezbijeđena objektima i osobljem neophodnim za obavljanje svojih funkcija. Traži se od generalnog sekretara UN da se hitno konsultuje s libanskom vladom kako bi se olakšalo osnivanje i rad komisije te takođe traži da o tome izvijesti Savjet i obavijesti ga o datumu kada Komisija počinje s punim radom; takođe traži od glavnog sekretara da bez odlaganja preduzme korake, mjere i aranžmane potrebne za brzo uspostavljanje i puno funkcioniranje Komisije; upućuje se Komisija da utvrdi postupke za sprovođenje svoje istrage; traži se od Komisije da završi svoj rad u roku od 3 mjeseca i ovlašćuje se generalni sekretar da produži rad Komisije za daljnji period koji ne prelazi 3 mjeseca, te se traži da se o tome obavijesti Savjet bezbjednosti, a od Komisije se traži da izvještava Savjet o zaključcima svoje istrage i traži se od generalnog sekretara da usmeno ažurira Savjet bezbjednosti o napretku Komisije svaka 2 mjeseca tokom rada Komisije ili češće po potrebi.

Rezolucijom SB UN 1636 (2005), donesenom 2005. godine, s krajnjom se zabrinutošću prima na znanje zaključak Komisije da postoje konvergirajući dokazi koji upućuju na umiješanost i libanskih i sirijskih zvaničnika u ovaj teroristički čin. Odlučueno je da se osnuje Komitet Savjeta bezbjednosti koji se sastoji od svih članova Savjeta koji će obavljati zadatke opisane u aneksu ove rezolucije. Pozdravlja se odluka generalnog sekretara UN da produži mandat Komisije do 15. decembra 2005. godine, kako je odobrio Savjet bezbjednosti u svojoj Rezoluciji 1595 (2005), i odlučuje da će produžiti mandat dalje ako to preporuči Komisija i na zahtjev libanske vlade. Odlučuje se da: (a) Sirija mora pritvoriti one sirijske zvaničnike ili pojedince za koje Komisija smatra da su osumnjičeni za umiješanost u planiranje, sponzorisanje, organizovanje ili izvršenje ovog terorističkog čina, te ih staviti na raspolaganje Komisiji; (b) Komisija će u odnosu na Siriju imati ista prava i ovlašćenja kao što je navedeno u stavu 3 Rezolucije 1595 (2005), a Sirija mora u potpunosti i bezuslovno sarađivati s Komisijom na toj osnovi; (c) Komisija će imati ovlašćenje da odredi lokaciju i modalitete za razgovor sa sirijskim službenicima i pojedincima koje smatra relevantnim za istragu; insistira na tome da se Sirija ne miješa u libanske unutrašnje stvari, bilo direktno ili indirektno, da se suzdrži od bilo kakvog pokušaja usmjerenog na destabilizaciju Libana i da savjesno poštuje suverenitet, teritorijalni integritet, jedinstvo i političku nezavisnost ove zemlje.

Rezolucijom SB UN 1644 (2005), donesenom 2005. godine, odlučeno je, kako je preporučila Komisija i zatražila libanska vlada, da produži mandat Komisije, kako je navedeno u rezolucijama 1595 (2005) i 1636 (2005), prvobitno do 15. juna 2006. godine; traži od Komisije da izvještava Savjet o napretku istrage svaka 3 mjeseca od usvajanja ove rezolucije, uključujući i o saradnji primljenoj od sirijskih vlasti, ili bilo kada prije tog datuma ako Komisija smatra da takva saradnja nije u skladu sa zahtjevima ove rezolucije i rezolucija 1595 i 1636; ovlašćuje Komisiju, na zahtjev libanske vlade, da proširi svoju tehničku pomoć, prema potrebi, libanskim vlastima u vezi s njihovim istragama o terorističkim napadima počinjenim u Libanu od 1. oktobra 2004. godine, i traži od generalnog sekretara da u konsultacijama sa Komisijom i libanskom vladom da iznesu preporuke za proširenje mandata Komisije kako bi uključile istrage o tim drugim napadima; traži od generalnog sekretara da nastavi da pruža Komisiji podršku i resurse potrebne za obavljanje njenih dužnosti.

Rezolucijom SB UN 1686 (2006), donesenom 2006. godine, odlučeno je se da produži mandat Komisije do 15. juna 2007. godine. Podržava se namjera Komisije da proširi svoju tehničku pomoć libanskim vlastima u vezi s njihovim istragama o terorističkim napadima počinjenim u Libanu od 1. oktobra 2004. i traži se od generalnog sekretara UN da pruži Komisiji podršku i resurse potrebne u tom pogledu ; traži se od Komisije da nastavi da izvještava Savjet o napretku istrage na tromjesečnoj osnovi ili u bilo koje drugo vrijeme kada smatra prikladnim; odlučeno je da se i dalje bavi ovim pitanjem.

Rezolucijom SB UN 1748 (2007), donesenom 2007. godine, Savjet je potvrdio svoju spremnost da nastavi pomagati Libanu u potrazi za istinom o terorističkom napadu 14. februara 2005. godine, u kojem su ubijeni bivši premijer Rafik Hariri i još 22 osobe, Savjet bezbjednosti je produžio, do 15. juna 2008., mandat Međunarodne nezavisne istražne komisije koju je osnovao da istraži taj napad.

Pristup sankcionoj listi

Sankcioni komitet SB UN za Liban

Sankcioni komitet SB UN za Liban, u skladu sa rezolucijom SB UN 1595 (2005) koja se odnosi na Irak nadzire sankcije koje je uveo Savjet bezbjednosti UN.

Internet stranici ovog komiteta moguće je pristupiti preko sljedećeg linka:

https://www.un.org/securitycouncil/sanctions/1636 .

Smjernice komiteta SB UN za Liban dostupne su na sljedećoj internet stranici:

https://www.un.org/securitycouncil/sanctions/1636/guidelines .

Ciljevi sankcija

Borba protiv terorizma, podrška sudskom procesu

Vrsta sankcija