Visokorizične države koje podliježu pozivu za preduzimanje aktivnosti – 24. februar 2023. godine

Visokorizične države imaju značajne strateške nedostatke u svojim režimima za borbu protiv pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja proliferacije. Za sve države koje su identifikovane kao visoko rizične FATF poziva svoje članice i zahtijeva od svih država da primjene produbljene mjere identifikacije i praćenja klijenata, a u najozbiljnijim slučajevima, države se pozivaju da primjene kontramjere kako bi zaštitile međunarodni finansijski sistem od kontinuiranih rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja proliferacije (PN/FT/FP) koji proističu iz te zemlje. Ova lista se često naziva i “crna lista”. Od februara 2020. godine, u svijetlu pandemije Kovid-19, FATF je zaustavio postupak preispitivanja Irana i Demokratske Narodne Republike Koreje, s obzirom na to da već podliježu pozivu FATF-a za preduzimanje protivmjera. Stoga pozovite se na saopštenje o ovim državama usvojeno 21. februara 2020. godine. Iako to saopštenje ne mora nužno odražavati najnoviji status režima SPN/FT u Iranu i Demokratskoj Narodnoj Republici Koreji, poziv FATF-a za akciju u vezi sa ovim visoko rizičnim državama ostaje na snazi.

Države koje podliježu pozivu koji je FATF-uputio svojim članicama i drugim državama da primjenjuju protivmjere  

Demokratska Narodna Republika Koreja (DNRK)  
[nepromijenjeno od februara od februara 2020. godine]

FATF i dalje izražava zabrinutost zbog toga što DNRK nije otklonila značajne nedostatke u svom sistemu sprečavanja pranja novca i finansiranja terorizma (SPN/FT), kao i zbog ozbiljnih prijetnji koje ovi nedostaci predstavljaju za integritet međunarodnog finansijskog sistema. FATF zahtijeva od DNRK da odmah i u značajnoj mjeri otkloni nedostatke u svom sistemu SPN/FT. Pored toga, FATF izražava naročitu zabrinutost zbog prijetnje koju predstavljaju nezakonite aktivnosti Demokratske Narodne Republike Koreje na planu širenja oružja za masovno uništenje i njegovog finansiranja.

FATF ponavlja svoj poziv upućen državama članicama 25. februara 2011. godine i poziva sve države da upozore svoje finansijske institucije da posvete posebnu pažnju poslovnim odnosima i transakcijama sa DNRK, uključujući privredne subjekte i finansijske institucije iz DNRK, kao i lica koja nastupaju u njihovo ime. Pored pojačanog opreza, FATF još poziva države članice i zahtijeva od svih država da primjenjuju djelotvorne kontramjere i ciljane finansijske sankcije u skladu sa relevantnim rezolucijama Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija radi zaštite svog finansijskog sektora od rizika od pranja novca, finansiranja terorizma i finansiranja proliferacije oružja za masovno uništenje (PN/FT/FPOMU) koji proističu iz DNRK. Države treba da preduzmu neophodne mjere za zatvaranje postojećih poslovnih jedinica, podružnica i predstavništava banaka iz DNRK na svojim teritorijama i da prekinu korespondentske odnose sa bankama iz DNRK, tamo gdje se to zahtijeva na osnovu relevantnih rezolucija SB UN.

Iran 
[nepromijenjeno od februara od februara 2020. godine]

U junu 2016. godine Iran se obavezao da otkloni svoje strateške nedostatake. Akcioni plan Irana je istekao u januaru 2018. godine. U februaru 2020. godine FATF je upozorio da Iran nije završio svoj akcioni plan.^[2]

U oktobru 2019. godine FATF je pozvao svoje članice i zahtijevao od svih država da: zahtijevaju pojačan nadzor nad filijalama i podružnicama finansijskih institucija koje se nalaze u Iranu; da uvedu unaprijeđene relevantne mehanizme izvještavanja ili sistematskog izvještavanja o finansijskim transakcijama; i da zahtjevaju pojačane obaveze eksterne revizije za finansijske grupe u odnosu na sve njihove filijale i podružnice koje se nalaze u Iranu.

Sada, imajući u vidu da Iran nije usvojio Palermo Konvenciju i Konvenciju o suzbijanju finansiranja terorizma u skladu sa FATF standardima, FATF u potpunosti ukida obustavljanje kontramjera i poziva svoje članice i zahtijeva od svih država da primjene djelotvorne kontramjere, u skladu sa Preporukom 19.^[3]

Iran se i dalje navodi u okviru FATF saopštenja o (Visokorizičnim državama koje podliježu pozivu za preduzimanje aktivnosti) dok Akcioni plan ne bude realizovan u potpunosti. Ukoliko Iran ratifikuje Palermo Konvenciju i Konvenciju o suzbijanju finansiranja terorizma u skladu sa FATF standardima, FATF će donijeti odluku u narednim koracima uključujući i to da li da ukine kontramjere. Sve dok Iran ne primjeni mjere neophodne za uklanjanje nedostataka utvrđenih u odnosu na finansiranje terorizma u Akcionom planu, FATF će ostati i dalje zabrinut zbog rizika od finansiranja terorizma koji proističe od Irana i prijetnje koju ovo predstavlja za međunarodni finansijski sistem.

Države koje podliježu pozivu koji je FATF-uputio svojim članicama i drugim državama da primjenjuju produbljene mjere provjere identiteta i praćenja poslovanja klijenta (produbljene CDD mjere) proporcionalno rizicima koji proističu iz nedostataka u vezi sa dolje navedenom državom.

Mjanmar

(nepromijenjeno od oktobra 2022. godine)

U februaru 2020. godine, Mjanmar se obavezao da će otkloniti svoje strateške nedostatke. Akcioni plan Mjanmara je istekao u septembru 2021.

U junu 2022. godine, FATF je pozvao Mjanmar da brzo završi svoj akcioni plan do oktobra 2022. godine ili će FATF pozvati svoje članove i apelovati na sve države da primijene produbljene mjere provjere identiteta i praćenja poslovanja klijenta (produbljene CDD mjere) u poslovnim odnosima i transakcijama sa Mjanmarom. S obzirom na kontinuirani nedostatak napretka i da većina stavki iz akcionog plana još uvijek nije obrađena nakon godinu dana nakon roka za akcioni plan, FATF je odlučio da je potrebno dalje djelovanje u skladu sa svojim procedurama i FATF poziva svoje članove i druge države da primjenjuju produbljene CDD mjere pažnje srazmerne riziku koji proističe iz Mjanmara. Kada primenjuju produbljene CDD mjere, države treba da obezbijede da tokovi sredstava za humanitarnu pomoć, legitimne aktivnosti NVO i doznake ne budu poremećeni.

Mjanmar treba da nastavi da radi na implementaciji svog akcionog plana za otklanjanje ovih nedostataka, uključujući: (1) demonstriranje poboljšanog razumijevanja rizika od pranja novca u ključnim oblastima; (2) dokazivanje da inspekcije na licu mjesta/kancelarijske su zasnovane na riziku i da su hundi operateri registrovani i nadgledani; (3) demonstriranje poboljšane upotrebe finansijskih obaveštajnih podataka u istragama organa za sprovođenje zakona i povećanje operativnih analiza i širenja podataka od strane FOJ; (4) obezbjeđivanje da se PN istražuje/goni u skladu sa rizicima; (5) demonstriranje istrage transnacionalnih slučajeva pranja novca uz međunarodnu saradnju; (6) demonstriranje povećanja zamrzavanja/zaplijene i konfiskacije prihoda, sredstava i/ili imovine ekvivalentne vrijednosti; (7) upravljanje oduzetom imovinom radi očuvanja vrijednosti oduzete robe do konfiskacije; i (8) demonstriranje sprovođenja ciljanih finansijskih sankcija u vezi sa PF.

FATF apeluje na Mjanmar da radi na potpunom otklanjanju svojih nedostataka u borbi protiv pranja novca i finansiranja terorizma i Mjanmar će ostati na listi zemalja koje su podvrgnute pozivu za preduzimanje aktivnosti sve dok se njegov puni akcioni plan ne završi.

Interpretativna nota za Preporuku 19 navodi primjere kontramjera koje države mogu da preduzmu.

U junu 2016. godine FATF je pozdravio opredijeljenost Irana na visokom političkom nivou da otkloni strateške nedostatake u svom sistemu za SPN/FT i odluku Irana da traži tehničku pomoć u sprovođenju Akcionog plana. Od 2016. godine, Iran je uspostavio režim prijave gotovine, usvojio izmjene i dopune Zakona za sprečavanje finansiranja terorizma i Zakona za sprečavanje pranja novca i usvojio podzakonski akt za SPN.

U februaru 2020. godine, FATF je upozorio da sledeće aktivnosti i dalje nisu realizovane i da bi Iran trebalo da u potpunosti otkloni preostale nedostatke: (1) kriminalizovanje finansiranja terorizma na odgovarajući način, uključujući uklanjanje izuzetaka za označene grupe “koje pokušavaju da okončaju stranu okupaciju, kolonijalizam i rasizam”; (2) identifikovanje i zamrzavanje sredstava terorista u skladu sa odgovarajućim rezolucijama Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija; (3) osiguravanje odgovarajućeg i zakonom propisanog sistema sprovođenja mjera provjere identiteta i praćenja poslovanja klijenta (CDD mjera); (4) prikazivanje kako nadležni organi utvrđuju i sankcionišu nelicencirane pružaoce usluga transfera novca/vrijednosti; (5) ratifikovanje i primjenu Palermo Konvencije i Konvencije o suzbijanju finansiranja terorizma i pojašnjenje mogućnosti pružanja međunarodne pravne pomoći; i (6) osiguravanje da finansijske institucije provjeravaju da elektronski transferi sadrže potpune informacije o nalogodavcu i primaocu.

Državama se mora omogućiti da primjene odgovarajuće protivmjere kada ih FATF pozove da to urade. Državama se takođe mora omogućiti da primjene protivmjere nezavisno od poziva FATFa da to urade. Takve protivmjere bi trebalo da budu djelotvorne i srazmjerne rizicima.

Original saopštenje na engleskom jeziku možete naći na sljedećem linku:

https://www.fatf-gafi.org/en/publications/High-risk-and-other-monitored-jurisdictions/Call-for-action-February-2023.html