Vlada izašla iz „hedžing aranžmana“

Nakon studiozne i podrobne analize i konsultacija sa partnerskim bankama, Ministarstvo finansija odlučilo je da iskoristi ugovorenu mogućnost i predloži Vladi prekid „hedžing aranžmana“, zaključen 2021. godine sa međunarodnim bankama (Goldman Sachs International, Merril Lynch International, Societe Generale i Deutsche bank AG).

Zahvaljujući, u prvom redu jačanju američkog dolara, Crna Gora je u periodu „hedžinga“ bila u  zoni tzv. pozitivnog „mark to market“-a, odnosno tržišni uslovi su išli u korist Crne Gore.

Prekid aranžmana realizovan je pravovremeno, imajući u vidu da je posljednja dospjela rata, pokrivena ovim „hedžingom“, izmirena u januaru 2023. i da eventualni prekid prije ovog roka, ne bi bio u skladu sa inicijalnom svrhom pomenutog aranžmana koja se ogleda u zaštiti od valutnog rizika.   

Podsjećamo, 2021. godine Ministarstvo finansija je, uz saglasnost Vlade, realizovalo transakciju unakrsnog valutnog svopa (tzv. hedžing aranžman), u vezi sa kreditnim aranžmanom sa Exim Kina bankom, koji je zaključen za potrebe izgradnje prve dionice autoputa Bar-Boljare. „Hedžing aranžman“ zaključen je na 14 godina, sa opcijom prekida poslije dvije godine. Dakle, ovih dana, a nakon preispitivanja uslova sa bankama. “Hedžing aranžmanom” izvršena je konverzija dolarskog u eurski dug, po kursu EUR/USD 1.18, pa je umjesto ranijih 2% kamate na dolarski dug, država plaćala kamatnu stopu od 0,88% na eurski dug. Država je, na četiri isplaćene rate, uštedjela 23,71 milion eura, od čega se 16,64 miliona eura odnosi na kamate, a 7 miliona eura na glavnicu.

Izlaskom iz „hedžinga“ Crna Gora, na jednoj strani, prihodovala je približno 64 miliona američkih dolara, pri čemu će od pomenutog iznosa 40,69 miliona američkih dolara biti upotrijebljeno već u julu 2023. godine za izmirivanje obaveza prema Exim Kina banci, na ime glavnice i kamate koje redovno dospijevaju, dok preostala sredstva, dijelom, mogu biti iskorišćena za otplatu obaveza koje, po osnovu ovog kredita, dospijevaju u januaru 2024. godine.

Na drugoj strani preostale kreditne obaveze prema Exim Kina banci biće ponovo iskazane u realnom odnosu dolara i eura, odnosno po tekućem kursu na dan izvještavanja, sa inicijalnom kamatnom stopom, a ne kao što je do sada bio slučaj sa tzv. „hedžovanim“ odnosom ovih valuta i umanjenom kamatnom stopom. Preostale kreditne obaveze po ovom osnovu iznose 786.856.191 USD, što je po kursu Centralne banke Crne Gore na današnji dan 730.939.332 EUR.

Kredit sa Exim Kina bankom ugovoren je krajem 2014. godine u iznosu od oko 944 miliona američkih dolara, sa rokom otplate  20 godina i grejs periodom od šest godina, odnosno do polovine 2021. godine, kada  je Ministarstvo finansija “hedžovalo” kredit prije plaćanja prve rate.