Izvještaj o izvršenju budžeta Crne Gore januar - oktobar 2021

Suficit budžeta je iznosio 2,8 mil. € u oktobru ove godine, što je zabilježeno nakon suficita tri mjeseca zaredom (jun, jul i avgust), kao i primarno ostvarenog u septembru.

U oktobru 2019. godine, koja je bila rekordna po prihodima od turizma, zabilježen je deficit od 22,6 mil. €, dok je u istom mjesecu 2020. ostvaren deficit od 51,1 mil. €.

Snažan oporavak ekonomske aktivnosti, predvođen uspješnom ljetnjom turističkom sezonom, doprinio je poboljšanju naplate budžetskih prihoda, uz smanjenje godišnjih tzv. „neproduktivnih rashoda“.

Prihodi budžeta za deset mjeseci ove godine su iznad plana, što još jednom ukazuje na uspješnost planiranja prihoda u uslovima kada i dalje postoji ekonomska neizvjesnost usljed pandemije koronavirusa. Takođe, tekući izdaci budžeta manji su za 45,8 mil. € ili 6,3% u odnosu na planirane.

Deficit budžeta za deset mjeseci je smanjen na 1,3% BDP-a i iznosi 61,8 mil.€, što je za 119,2 mil. € ili 65,8% manje od planiranog, dok je u odnosu na uporedni period 2020. godine manji za 322,2 mil. € ili 83,9%. 

Prihodi budžeta u periodu januar - oktobar 2021. godine iznosili su 1.504,6 mil. € ili 30,8% BDP-a, što je u odnosu na uporedni period 2020. godine više za 201,2 mil. € ili 15,4%, dok je u odnosu na plan više za 2,3 mil. € ili 0,2%.

Najbolji indikator oporavka ekonomske aktivnosti nakon zabilježenog pada od preko 15% u 2020. godini jesu prihodi od PDV-a koji su iznad planiranih za 46,7 mil. € ili 9,1%, dok su u odnosu na uporedni period prethodne godine veći za 120,6 mil. € ili 27,5%. Dobroj naplati po ovom osnovu doprinijelo je i sprovođenje elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa.

Uprkos činjenici da još nijesu usvojena predložena zakonska rješenja koja su predviđala povećanje akciza na pojedine akcizne proizvode, a koja su u skupštinskoj proceduri od sredine maja, prihodi od akciza nastavljaju da bilježe rast u odnosu na planirane i to za 5,1 mil. € ili 2,5%. U poređenju sa istim periodom 2020. godine, naplata akciza je veća za 34,7 mil. € ili 20,4%.

Prihodi po osnovu poreza na dobit pravnih lica su već premašili plan za cijelu godinu, što je indikator visokog stepena poreske discipline, čak i kada se poslovanje odvijalo u uslovima pandemije.

Prihodi od poreza na dohodak niži su u odnosu na plan u iznosu od 20,1 mil. € ili 17,2%, kao rezultat planiranih, a nerealizovanih efekata Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica zbog neusvojenog Predloga zakona o poreskoj administraciji, kojim je trebalo da budu stvorene pretpostavke za ubiranje prihoda po osnovu oporezivanja neprijavljenih prihoda, a koji je u skupštinskoj proceduri od sredine maja. U odnosu na isti period prethodne godine, prihodi od poreza na dohodak su veći za 5,0 mil. € ili 5,4%.

Prihodi budžeta u oktobru ove godine iznosili su 160 mil. €, što je više za 22,6 mil. € ili 16,5% u odnosu na isti mjesec prošle godine. Ostvarena naplata u oktobru je i iznad oktobra 2019. godine za 3,4 mil. € ili 2,2%. 

Izdaci budžeta u periodu januar - oktobar 2021. godine iznosili su 1.566,4 mil. € ili 32,1% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 116,8 mil. € ili 6,9%, dok su u odnosu na isti period 2020. godine manji za 120,9 mil. € ili 7,2%.

Zabilježeno je niže ostvarenje kod gotovo svih kategorija izdataka u odnosu na planirane.

U strukturi budžetskih izdataka, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 676,9 mil. € i manji su za 45,8 mil. € ili 6,3% u odnosu na planirane. U poređenju sa istim periodom prethodne godine, tekući izdaci su manji za 14,8 mil. € ili 2,1%.

Kapitalni izdaci su realizovani u iznosu od 128,2 mil. €, što je za 59,2 mil. € ili 31,6% manje od planiranih, dok su u odnosu na izvršenje u istom periodu 2020. godine manji za 49,3 mil. € ili 27,8%. Ostvarenje ove kategorije izdataka značajno je uvećano u septembru i oktobru shodno poboljšanoj dinamici izvođenja radova, što se očekuje i u predstojećem periodu, posebno imajući u vidu rokove za završetak izgradnje prioritetne dionice autoputa.

U poređenju sa prethodnom godinom, veće ostvarenje izdataka zabilježeno je kod sljedećih kategorija:

Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 31,8 mil. € ili 7,7% usljed povećanja zarada u sektorima zdravstva i prosvjete, kao i različitog tretmana fonda bruto zarada Univerziteta Crne Gore tokom 2020. godine u odnosu na period privremenog finansiranja tokom 2021. godine. 

Otplate obaveza iz prethodnog perioda kao rezultat prinudne naplate po osnovu duga „Montenegro Airlines“ prema „Aerodromi Crne Gore“.

Otplate garancija usljed izvršenih obaveza po osnovu aktivirane garancije po kreditu kineske Exim banke, za brodove Crnogorske i Barske plovidbe.

Prilog: GDDS 10 tabela

*Podaci u GDDS tabeli predstavljaju pregled prihoda i rashoda po ekonomskoj klasifikaciji u jednom mjesecu, u poređenju sa planom i istim periodom prethodne godine.