Finansiranje terorizma i faze finansiranja terorizma

Finansiranje terorizma

Finansiranje terorizma je prikupljanje i distribucija sredstava sa namjerom da se iskoriste za vršenje terorističkih akata, kao i za finansiranje aktivnosti terorističkih organizacija ili individualnih terorista.

Finansiranjem terorizma u smislu Zakona o SPNFT, smatra se naročito:

            1) obezbjeđivanje, stavljanje na raspolaganje ili prikupljanje novčanih sredstava ili imovine, na bilo koji način, posredno ili neposredno, sa namjerom da se upotrijebe ili ako se zna da će se u cjelosti ili djelimično upotrijebiti za izvršenje terorističkog akta, odnosno pokušaj njihovog obezbjeđivanja, stavljanja na raspolaganje ili prikupljanja na bilo koji način, posredno ili neposredno, sa namjerom da se upotrijebe ili uz saznanje da mogu biti upotrijebljeni u cjelosti ili djelimično:

            - za pripremanje ili izvršenje terorističkog akta u smislu ovog zakona,

            - za finansiranje organizacija koje za cilj imaju vršenje djela iz alineje 1 ove tačke ili pripadnika tih organizacija ili pojedinca koji za cilj ima vršenje tih djela, ili

            - od strane terorista ili terorističkih organizacija u bilo koju svrhu;

            2) podstrekavanje ili pomaganje u obezbjeđivanju ili prikupljanju novčanih sredstava ili imovine iz tačke 1 ovog člana.

Faze finansiranja terorizma

Finansiranje terorizma se sastoji od nekoliko faza koje karakterišu različiti učesnici i različiti mehanizmi, a svaki od njih može biti ranjiv na različite instrumente otkrivanja i sprečavanja.

Početna faza je faza prikupljanja ili akumulacije sredstava iz više različitih izvora i na više različitih načina. Sredstva mogu poticati iz zakonitog poslovanja kompanija koje su povezane, pa čak i vođene od strane terorističkih organizacija ili pojedinaca. S druge strane, sredstva mogu poticati od krivičnih djela kao što su trgovina drogom, otmice, iznude, prevare itd. Donacije od strane pojedinaca koji podržavaju ciljeve terorističkih organizacija, kao i dobrotvorni fondovi koji namjerno ili nenamjerno prikupljaju sredstva i kanališu ih prema terorističkim organizacijama takođe predstavljaju značajan izvor ovih sredstava. Poseban oblik finansijske podrške terorističkim organizacijama, koji eksperti često stavljaju na prvo mjesto po važnosti jeste podrška od strane država i organizacija sa dovoljno razvijenom infrastrukturom da prikupe sredstva i stave ih na raspolaganje terorističkim organizacijama.

Jednom prikupljena, ova sredstva se smiještaju i čuvaju opet na veliki broj različitih načina, uključujući račune kod banaka otvorenim od strane tzv. «izolatora» ili posrednika, pojedinaca ili kompanija (straw men, middle men, front companies).

Sledeća faza finansiranja terorizma je prenos ovih sredstava ćelijama terorističkih organizacija ili pojedincima radi njihovog operativnog korišćenja. Obavještajni rad je pokazao da su međunarodni elektronski transferi između banaka ili remitenata novca, kao što su Western union, često korišćeni mehanizmi za prenos ovih sredstava. Korišćenje dobrotvornih organizacija je pogodno terorističkim grupama koje operišu u ratnim zonama i državama zahvaćenim pobunama i bezakonjem,ne samo za prenos novca, oružja, zaliha, već i ljudi. Alternativni sistemi ili mreže za prenos novca kao što su indijska «havala», pakistanski «hundi» ili kineski «čit» ili «čop», koji funkcionišu u okviru strogo definisanih rasnih, plemenskih ili nacionalnih grupa su, takođe jako često korišćeni način transfera ovih sredstava. Efikasnost ovih sistema koji rijetko uključuju fizički prenos gotovog novca i koji ne ostavljaju nikakav pisani trag o izvršenom prenosu izuzetno je primamljiva terorističkim organizacijama. Na kraju, novac se često prenosi do svojih krajnjih korisnika i preko kurira i krijumčarenjem gotovine preko državnih granica. Nakon prijema ovih sredstava u ćelijama ona se mogu ponovo čuvati ili iskoristiti za trenutnu akciju.

Poslednja faza, koja je i konačni dokaz kriminalne prirode ovih sredstava je njihova upotreba. Upotreba ovih sredstava može ići od vrlo uskog shvatanja upotrebe kao prostog čina kupovine eksploziva za pojedinačnu samoubilačku akciju, pa do upotrebe sredstava za čitav niz aktivnosti kao što su: podrška redovnim aktivnostima ćelija (kupovina hrane ili iznajmljivanje vozila i stanova), nabavka oružja i eksploziva, obezbeđivanje skrovišta i medicinske njege, finansiranje kampova za obuku, objavljivanje propagandnog materijala, kupovina kompjutera i telekomunikacione opreme ili plaćanje političke podrške i utočišta u za to pogodnim državama.