UN sankcije – Talibani i povezani pojedinci, grupe i entiteti

UN SANKCIJE – TALIBANI I SA NJIMA POVEZANA LICA; SUBJEKTI I ENTITETI

Odnos Savjeta bezbjednosti UN sa Talibanima prošao je kroz brojne različite faze od 1990-ih. Na početku, Talibani su bili pobunjenička frakcija, jedna od ključnih strana u sukobu u Avganistanu, a primarni fokus UN bio je na prekidu neprijateljstava i pregovorima o nagodbi. Nakon što su Talibani preuzeli kontrolu nad avganistanskom državom, UN-ov primarni fokus bio je na talibanskom kršenju normi u vezi sa ljudskim pravima, njihovom miješanju u pružanju humanitarne pomoći i tretmanu žena. Nakon bombardovanja američkih ambasada u Dar es Salamu i Najrobiju u avgustu 1998. godine i naknadne optužnice SAD protiv Osame bin Ladena za njegovu umiješanost u bombaške napade, primarni fokus Savjeta bezbjednosti UN bio je da primora Talibane da predaju Osamu bin Ladena za krivično gonjenje. Nakon napada 11. septembra 2001. godine, Talibani su protumačeni kao ključni pokretači Al-Kaide i stoga su ostali sankcionisani pod režimom iz rezolucije SB UN 1267 (2001).

Operativna razlika između ove dvije grupe postepeno se pojavila krajem 2000-ih, pri čemu je za neke elemente Talibana navođeno da sarađuju sa vladom Avganistana. Dana 8. januara 2010. godine, talibanski komandanti održali su tajne razgovore sa specijalnim izaslanikom UN-a Kaiem Eideom u Dubaiju i nakon toga, Savjet bezbjednosti se složio da skine sa sankcione liste 10 visokih Talibana kako bi olakšao mirovne napore. SB UN je formalno podijelio režim sankcija na dva u junu 2011. godine usvajanjem Rezolucija SB UN 1988 (Talibani) i 1989 (Al-Kaida i saradnici).

Sankcioni komitet SB UN 1988 (za Talibane)

Sankcioni Komitet Savjeta bezbjednosti UN 1988 osnovan je u skladu sa rezolucijom 1988 (2011) sa mandatom da nadgleda sankcije koje je uveo Savjet bezbjednosti za Talibane.

Rad pomenutog sankcionog Komiteta 1988 pomaže Tim za monitoring od 8 eksperata, sa sjedištem u Njujorku, koji podržava profesionalno UN osoblje. Tim za monitoring ima ekspertizu za entitete povezane sa terorizmom, povezana lica/subjekte, zakonodavstvo za borbu protiv terorizma, finansiranje terorizma, bezbjednost i embargo na oružje. Tim za monitoring je uspostavljen Rezolucijom SB UN 1526 (2004) i Rezolucijom 2253 (2015), a njegov mandat je produžen naknadnim rezolucijama.

Rezime kriterijuma za stavljanje na Sankcionu listu sankcionog Komiteta 1988

Kriterijumi za dodavanje imena na spisak sankcija iz 1988. godine navedeni su u st. 1 i 2 Rezolucije SB UN 2255(2015). Pojedinci i subjekti koji se postavljaju na sankcionu listu na osnovu rezolucije SB UN 1988(2011) su pojedinci, grupe, preduzeća i entiteti povezani sa Talibanima i predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana.

Rezolucijom 2611 (2021) od 17. decembra 2021. godine, Savjet bezbjednosti je odlučio da sve države nastave da preduzimaju mjere koje se zahtijevaju stavom 1 Rezolucije 2255 (2015) u odnosu na pojedince i subjekte koji su imenovani prije datuma usvajanja rezolucije 1988 (2011) kao Talibani, kao i druge pojedince, grupe, preduzeća i entitete povezane sa Talibanima u predstavljanju prijetnje miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana kako ih je Komitet odredio.

Radnje ili aktivnosti koje ukazuju na to da pojedinac, grupa, preduzeće ili entitet ispunjava uslove za postavljanje na listu uključuju:

- učešće u finansiranju, planiranju, omogućavanju, pripremanju ili vršenju radnji ili aktivnosti, u vezi sa, u ime, ili kao podrška Talibanima ;

- snabdijevanje, prodaja ili transfer oružja i pratećeg materijala Talibanima;

- regrutovanje za, ili na drugi način podržavanje radnji ili aktivnosti sankcionisanih lica i drugih pojedinaca, grupa, preduzeća i entiteta povezanih sa Talibanima koji predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana.

Rezolucije

Rezolucija SB UN 2665 (2022)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako ih je odredio Komitet na listi osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011).Produžava mandat Tima za analitičku podršku i praćenje sankcija do decembra 2023. godine.

Rezolucija SB UN 2615 (2021)

Priznaje humanitarnu krizu u Avganistanu i odlučuje da pružanje humanitarne pomoći Avganistanu ne predstavlja kršenje stava 1 (a) rezolucije 2255 (2015) i dozvoljava obradu isplata sredstava, druge finansijske imovine, ekonomskih resursa i obezbjeđivanje dobara i usluga potrebnih za podršku isporuci humanitarne pomoći. Odlučuje da će se revizija implementacije izvršiti nakon perioda od godinu dana.

Rezolucija SB UN 2611(2021)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako ih je odredio Komitet na listi osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Produžava mandat Tima za analitičku podršku i praćenje sankcija do decembra 2022. godine.

Rezolucija SB UN 2557 (2020)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako ih je odredio Komitet osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Produžava mandat Tima za analitičku podršku i praćenje sankcija do decembra 2021. godine.

Rezolucija SB UN 2501(2019)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako ih je odredio Komitet osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Produžava mandat Tima za analitičku podršku i praćenje sankcija do decembra 2020. godine.

Rezolucija SB UN 2255 (2015)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, što predstavlja prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana kako je to odredio Komitet osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Utvrđuje mogućnost da pojedinci i subjekti na listi iskoriste proces Fokalne tačke uspostavljene u skladu sa rezolucijom 1730 (2006) za traženje izuzeća od zamrzavanja sredstava i zabrane putovanja. Produžava mandat Tima za analitičku podršku i nadzor sankcija do decembra 2019. i traži od Tima da se uključi u redovan dijalog sa državama članicama i drugim relevantnim organizacijama, uključujući Šangajsku organizaciju za saradnju, Organizaciju ugovora o kolektivnoj bezbjednosti i Kombinovane pomorske snage, vezu između trgovine narkoticima i navedenih pojedinaca i entiteta, kao i da se konsultuje sa relevantnim zainteresovanim stranama o prijetnji koju predstavljaju improvizovane eksplozivne naprave (IED) po mir, bezbjednost i stabilnost u Avganistanu. Zahtijeva od generalnog sekretara da objavi spisak sankcija iz 1988. godine na svim službenim jezicima Ujedinjenih nacija i pored toga na dari i paštu jezicima.

Rezolucija SB UN 2160 (2014)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako ih je odredio Komitet na listi osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Produžava mandat Tima za analitičku podršku i praćenje sankcija do decembra 2017. godine. Zahteva od generalnog sekretara da objavi spisak sankcija iz 1988. godine na svim zvaničnim jezicima Ujedinjenih nacija.

Rezolucija SB UN 2082 (2012)

Ponovo potvrđuje zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima, jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako ih je odredio Komitet na listi osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Produžava mandat Tima za analitičku podršku i praćenje sankcija za još 30 mjeseci. Poziva Vladu Avganistana da podnese na razmatranje Komiteta imena osoba sa spiska za koje potvrđuje da su putovanja na određene lokacije neophodna za učešće na sastancima podrške miru i pomirenju.

Rezolucija SB UN 1988 (2011) 

Uvodi zamrzavanje imovine, zabranu putovanja i embargo na oružje pojedincima, grupama, preduzećima i entitetima povezanim sa Talibanima jer predstavljaju prijetnju miru, stabilnosti i bezbjednosti Avganistana, kako je to odredio Komitet na listi osnovan u skladu sa rezolucijom 1988 (2011). Osniva Komitet za nadgledanje ovih mjera.Odlučuje da će Tim za praćenje 1267, uspostavljen u skladu sa stavom 7 rezolucije 1526 (2004), takođe podržavati Komitet u periodu od 18 mjeseci.

Rezolucija SB UN 1452 (2002)

Postavlja određene izuzetke za oslobađanje sredstava pod režimom sankcija koji nadgleda Komitet iz 1988. godine.

Ciljevi sankcija

Borba protiv terorizma, prestanak neprijateljstava, pregovori o sporazumu, ljudska prava

Vrste sankcija

• Putovanja (pojedinačna zabrana putovanja)

• Zamrzavanje imovine (fizičko/pravno lice)

• Oružje (pojedinačni/entitetski embargo na uvoz oružja)

Status

Na snazi

Važenje 

17. jun 2011 - danas